تاکید بر اهمیت فضاهای فرهنگی و مطالعه درباره آن

به گزارش ایسنا، این عضو پیوسته فرهنگستان هنر در وبینار «در چیستی و چرایی فضای فرهنگی» که به صورت مجازی برگزار شد، با بیان این‌که تعاریف در حوزه فضاهای فرهنگی در ذهن افراد متفاوت است و باید به آن به طور دقیق پرداخته شود، افزود: معماران در طراحی فضاهای فرهنگی، فکر می کنند که بتوانند با آزادی کامل و بدون عوامل محدودکننده در حوزه فضاهای فرهنگی طراحی کنند و این یکی از مشکلات در این حوزه است.

او با اشاره به این که مشخص کردن مکان فضاهای فرهنگی در طرح های جامع و تفصیلی شهرسازی کافی نیست و این صرفا یک جایگذاری و مرتبه ای نازل از موضوع فضاهای فرهنگی است، ادامه داد: باید توجه داشت اگر مجتمع فرهنگی بدون سنجش صحیح و با هزینه های سنگین ساخته شود، می تواند خود به عنوان یک آسیب جدی در آینده تلقی شود. برای نمونه فرهنگسرای خاوران یکی از همین نمونه هاست که نمی تواند نقش اساسی خود را ایفا کند.

بهشتی با بیان این که مناسباتی در طراحی معماری وجود دارد که در فرودگاه به طور مثال برای معماران کار دشوار است و فرصت عرض اندام در طراحی پیدا نخواهند کرد، گفت: در یک سری فضاها ادراک و فهم بدیهی شده است، این که در خانه چه اتفاقی روی می دهد، برای همه یک موضوع بدیهی است. چون همه مردم تجربه آن را دارند و مناسبات در آن برای همه روشن است و استانداردهای آن نیز در کتاب ها موجود است.

وی بر تعریف نشدن این استانداردسازی در فضاهای فرهنگی و ملموس بودن آن برای همه اشاره کرد و گفت: زندگی در فضای خانه و بسیاری فضاهای دیگر مانند یک امر واجب است، اما زندگی در فضاهای فرهنگی مانند یک امر مستحب تلقی می شود. به همین لیل نیز در ایام کرونا، فضاهای فرهنگی به سرعت تعطیل شد.

این عضو پیوسته فرهنگستان هنر اظهار فضای فرهنگی را متضمن کیفیت و رونق زندگی دانست و اضافه کرد: به همین دلیل هیچ چیزی در شهر زندگی‌بخش‌تر از فضای فرهنگی نیست. شهر، شهر می شود به مدنیت و مدنیت ظهور پیدا می کند در حیات مدنی و به این ترتیب فضاهای فرهنگی جایگاهش مشخص می‌شود.

بهشتی همچنین با بیان این که اگر می بینیم شهرداری تهران فضاهای فرهنگی ایجاد می کند، از همین جنبه ای است که به آن اشاره شد و جریان زندگی شهری به وسیله همین فضاها ایجاد می شود، افزود: برای نمونه در فرهنگستان هنر حیاطی وجود دارد که همه مردم را به داخل دعوت می کند و به ملاقات فرهنگی منجر می شود. اما در کنار بنای سینما آزادی چنین چیزی وجود ندارد. پیش تر نیز شهر و فعالیت فرهنگی در جلوخوان مساجد و یا بیرون فضای فرهنگی وجود داشت. باید طراحی به گونه ای باشد که شهر و فضای فرهنگی یکدیگر را در آغوش بگیرند.

این عضو هیات امنای دانشگاه هنر ادامه داد: از اوایل دهه 40 ما دچار بحران مدنیت شدیم. به این معنی که زندگی در شهرها از فضای عمومی به فضای خصوصی رفت و شهر تنها محل رفت و آمد شد. اما از نیمه دوم دهه 70 زندگی از محل خصوصی به محل عمومی در حال بازگشت است و از سال 85 به بعد جامعه شهری در حال بازپس‌گیری شهر است.

او با بیان این که امروز می توانیم نسبت بین جامعه شهری و فضای فرهنگی را به خوبی حس کنیم و برای نمونه پل طبیعت امروز یک محیط فرهنگی شهری است، اما در 30 سال گذشته این فضا نمی توانست کاربرد کنونی را داشته باشد، افزود: فضاهایی مانند رستوران ها و کافی شاپ ها که تقریبا فضایی فرهنگی هستند، نمونه دیگری از این مواردند. در سال 76 تنها هفت کافی شاپ در تهران بود و پیش از کرونا حدود 2500 کافی شاپ در تهران فعال بودند و این یعنی تغییر شکل از زندگی خصوصی به زندگی عمومی.

وی با تاکید بر لزوم طراحی فضاهای فرهنگی در شهر برای مصارف خود، گفت: سالن موسیقی باید تنها برای اجرای موسیقی طراحی شود و باید تخصصی به این فضاها پرداخته شود.

بهشتی با اشاره به این که مطالعات در حوزه توسعه فضاهای فرهنگی باید با دقت و حوصله انجام شود و این موضوع به سرعت به دست نمی آید، گفت: این مطالعات باید متناسب با تغییرات زمانی و تکنولوژی نیز به روز شود. متولی مطالعات در حوزه فضاهای فرهنگی نباید دستگاه هایی مانند شهرداری ها یا وزارت راه و شهرسازی و دیگر سازمان ها باشند، بلکه باید وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باشد.

انتهای پیام