پنج‌شنبه 9 فروردین 1403

تایم‌لاین شایعات در روابط میان ایران و روسیه / چرا برخی دیپلماسی همسایگی را بر نمی‌تابند؟

خبرگزاری خبرنگاران جوان مشاهده در مرجع
تایم‌لاین شایعات در روابط میان ایران و روسیه / چرا برخی دیپلماسی همسایگی را بر نمی‌تابند؟

روند تولید شایعه و اخبار جعلی پیرامون موضوع ارتباط دیپلماتیک میان ایران و روسیه توسط جریان رسانه‌ای وابسته به غرب حکایت از اهمیت استراتژیک این ارتباط برای دو کشور دارد.

به گزارش مرکز مقابله با شایعات سایبری سازمان فضای مجازی سراج، سیاست خارجی ایران در سال‌های اخیر رویکرد‌های متفاوتی را از جمله واقع‌گرایی حفظ محور دولت موقت، توسعه‌گرایی سیاست محور دولت اصلاحات، رویکرد عدالت و پیشرفت دولت احمدی‌نژاد و رویکرد اعتدالی دولت روحانی را تجربه کرده است.

اگرچه در دولت نهم و دهم سیاست خارجی ایران در خیاط خلوت آمریکا و در آمریکای لاتین و ضدیت آشکار با آمریکا و غرب را دنبال می‌کرد، اما دولت بعدی رویکرد خود را به سمت و سوی اعتدال و تنش‌زدایی و در نتیجه تعامل به‌جای تقابل با دیگر کشور‌ها هدایت کرد.

هم اکنون نیز گسترش سیاست همسایگی و رویکرد متوازن در سیاست خارجی ایران یکی از رئوس اعلامی دولت سید ابراهیم رئیسی برای دولت سیزدهم است.

در این راستا کشور‌های همسایه اهمیت ویژه‌ای در سیاست خارجی ایران دارند و روسیه به‌عنوان یک همسایه دریایی که عضو شورای امنیت است به‌عنوان یک وزنه قابل‌توجه در معادلات بین‌المللی در سیاست خارجی ایران اهمیت ویژه‌ای خواهد داشت. این نوع رویکرد سیاست خارجی مخالفان خاص خود را دارد و در این نوشتار تلاش می‌شود به روند شایعه‌سازی برای ایجاد بدبینی در روابط ایران و روسیه و در نتیجه ایجاد مانع برای گسترش روابط دو کشور از بعد رسانه‌ای موردتوجه قرار بگیرد.

میز بیضی شکل مهم‌تر از اهداف سفر

اواخر دی‌ماه 1400 سید ابراهیم رئیسی سفر مهمی به کشور روسیه داشت؛ اما اتاق محل دیدار و میز بزرگ بیضی شکل که برای نشستن دو رئیس‌جمهور در نظر گرفته شده بود حاشیه‌ساز شد. توجه بیش از حد رسانه‌ها به این میز و تاکید بر عدم احترام به مقام ایرانی در این سفر، موجبات به حاشیه رفتن دلیل اصلی سفر را فراهم ساخت. اتاق بزرگ و میز بیضی شکل نسبتاً بزرگ محل ملاقات رئیسی با پوتین که دو سیاستمدار را در فاصله‌ای نسبتاً دور از هم می‌نشاند، چند روز محل بحث کاربران فضای مجازی بود.

منتقدان اعتقاد داشتند این فاصله زیاد در پروتکل‌های دیپلماتیک جایی ندارد و فقط برای مقام ایرانی اعمال شده است.

این موضوع تا مدتی محل بحث کاربران بود تا این‌که ویکتوریا اوربان نخست‌وزیر مجارستان و مکرون رئیس‌جمهور فرانسه به مسکو سفر کردند و به همان شیوه که از رئیس‌جمهور ایران استقبال شد آنان نیز مورد استقبال قرار گرفتند و انتقادات منتقدان پس از آن فروکش کرد.

وزیر نفت؛ هدف بعدی تولید شایعات

مراسم روز ملی روسیه ظهر سه‌شنبه (17 خرداد 1401) به میزبانی «لوان جاگاریان» سفیر روسیه در تهران و با حضور «جواد اوجی» وزیر نفت ایران و سفرای برخی کشور‌ها در سفارت روسیه در تهران برگزار شد.

روسیه هرساله به مناسبت روز ملی این کشور جشنی را در سفارت این کشور تدارک می‌بیند و بنا به سنت هرساله مقامات کشوری و لشکری ایران هم در این مراسم حضور یافتند. ماجرا از آنجا آغاز شد که پس از انتشار عکس‌های این مراسم، سایت‌های فارسی‌زبان حضور نظامیان در صف را نوعی توهین به ایران و تحقیر مقامات ایرانی تعبیر کردند.

در ابتدا نحوه ایستادن وزیر نفت و سفیر روسیه به‌صورت گسترده‌ای باز نشر شد و برخی معتقد بودند این نحوه ایستادن رئیس مابانه و از موضع بالا به پایین است.

در مقابل مخالفان نیز به عکسی که سفیر روسیه دست به سینه در مقابل مقام ایرانی ایستاده بود استناد می‌کردند تا برداشت آنان از عکس اول را زیر سؤال ببرند و معتقد بودند که با استدلال منتقدان نیز می‌توان گفت عکس دوم تسلط ایران بر روسیه اثبات می‌کند.

مقامات نظامی در صف تبریک یا تحقیر؟

همچنین برخی نیز به دلیل ایستادن نظامیان ایرانی در صف تبریک روز ملی این کشور به سفیر روسیه ایراد می‌گرفتند و این‌گونه القا می‌کردند که مقامات نظامی ایران تحت تسلط روس‌ها هستند؛ درحالی‌که بررسی عکس‌های سالروز انقلاب اسلامی که سفارت ایران در مسکو برگزار کرد استدلال آنان را کاملاً زیر سؤال برد.

در عرف دیپلماتیک رایج است که مقامات کشور میزبان برای عرض تبریک روز ملی یا استقلال در سفارت کشور موردنظر حضور یابند و به‌نوبت به سفیر عرض تبریک کنند. همان‌طور که تصاویر نشان می‌دهند در سال 96 مقامات نظامی روسیه با حضور در سفارت ایران در صف، سالروز انقلاب اسلامی را به مهدی سنایی؛ سفیر وقت ایران تبریک می‌گویند؛ بنابراین انتقاد برخی رسانه‌ها به تصویر در صف ایستادن مقامات نظامی نادرست بود و در مراسم‌های متقابل دو کشور وجود داشته است.

باشگاه خبرنگاران جوان سیاسی سیاست خارجی