دیپلماسی زیر سایه کرونا؛ آیا تحریم‌های آمریکا برداشته می‌شود؟
«سیاست اعمال تحریم علیه نظام‌های ایران و سوریه و گروه‌های حزب الله در عراق و لبنان و متحدان‌شان ادامه خواهد یافت. ممکن است به رغم کرونا تحریم‌های دیگری اعمال شود، چون وزارت خزانه داری به مقابله با ایران ادامه خواهد داد تا آمریکا پیشرفت‌هایی که در برهه اخیر بدست آورد را از دست ندهد.»
فرارو- شیوع ویروس جدید کرونا در ایران، بار دیگر توجه‌ها را به تحریم‌های آمریکایی علیه ایران جلب کرده است. مقامات ایران و چند کشور نزدیک به آن، می‌گویند تحریم‌ها مانع از مبارزه مؤثر با کرونا شده ولذا آمریکا باید حداقل به خاطر کرونا هم که شده، ولو به طور موقت، تحریم‌ها را بردارد. اما آمریکا به شدت درگیر مسائل داخلی شده و فعلا تمرکزی بر سیاست خارجی ندارد.
به گزارش فرارو، تعداد بیماران کرونا در ایران تقریبا به 15 هزار نفر رسید و از این تعداد، بیش از 850 نفر جان خود را از دست دادند. آماری که وزرات بهداشت ایران هر روز می‌دهد حاکی از افزایش روزافزون موارد ابتلا به بیماری کرونا یا کووید -19 است. اگر چه مقامات بهداشتی ایران تلاش می‌کنند کرونا را مهار کنند، اما این بیماری هر روز تعداد بیشتری از ایرانیان را روانه بیمارستان‌ها می‌کند. دستگاه دیپلماسی ایران می‌گوید تحریم‌های آمریکا علیه ایران مانع اصلی مبارزه مؤثر با کروناست.
رئیس جمهور حسن روحانی و محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، طی نامه‌های جداگانه‌ای به همتایان خود در جهان، گفته اند که تحریم‌ها موانعی برای مقابله ایران با کرونا ایجاد کرده اند. ظریف در توئیتی درباره نامه روحانی نوشت: «رئیس جمهور روحانی در نامه‌ای به همتایان خود آن‌ها را از ایجاد مانع شدید تحریم‌های آمریکا بر تلاش‌های ایران در مبارزه با ویروس کرونا آگاه کرد و از آن‌ها خواست رعایت این تحریم‌ها را کنار بگذارند. ایشان تاکید کرد: غیر اخلاقی است که اجازه دهید یک قلدر، بی گناهان را بکشد. ویروس سیاست و جغرافیا نمی‌شناسند ما هم نباید بشناسیم.»
ظریف در نامه به دبیرکل سازمان ملل متحد اعلام کرد که تحریم‌های یکجانبه و غیرقانونی آمریکا مانع عمده‌ای برای مبارزه با شیوع کرونا در کشورمان است که باید پایان یابد. وزیر امور خارجه ایران همچنین نامه‌ای به همتایان خود نوشت که محتوای مشابه نامه وی به دبیرکل سازمان ملل متحد دارد. ظریف در نامه به دبیرکل سازمان ملل تاکید کرده بود که علی‌رغم توانمندی علمی و تعهد نظام سلامت ایران برای مبارزه با شیوع کرونا ویروس، تحریم‌های ایالات متحده بر تجارت قانونی فروش دارو، تجهیزات پزشکی و کالا‌های بشردوستانه تاثیر داشته و تلاش‌ها برای مبارزه با شیوع کووید -19 در ایران را با موانع جدی مواجه کرده است. علاوه بر این، ظریف با برخی همتایان خود تلفنی گفتگو و بر لزوم رفع تحریم‌ها تاکید کرد.
چین و روسیه، همگام با ایران، خواستار رفع تحریم‌ها شدند. روز دوشنبه، وزارت امور خارجه چین در توئیتی گفت که استمرار تحریم‌ها علیه ایران، غیرانسانی بوده و مانع تحویل کمک‌های بشردوستانه از سازمان ملل به ایران می‌شود.
وزارت امور خارجه روسیه نیز بیانه‌ای صادر کرد و از آمریکا خواست که به خاطر کرونا، تحریم‌های ایران را رفع کند. در این بیانیه تاکید شده که شیوع یک بیماری همه گیر، زمان مناسبی برای تسویه حساب ژئوپلتیکی نیست.
آمریکا درگیر مسائل داخلی است
از سوی دیگر، آمریکا خودش درگیر بحران کرونا شده و فعلا تمرکزی بر سیاست خارجی ندارد. رفع تحریم‌های ایران یک تصمیم سیاست خارجی و مستلزم نوعی کاهش تنش میان تهران و واشنگتن است. در حال حاضر، تنش‌ها میان دو طرف نه تنها کاهش نیافته، بلکه به دلیل حملات موشکی به نیرو‌های خارجی در عراق، بیشتر شده است. گذشته از این، برخی محافل نزدیک به دولت دونالد ترامپ امیدوارند که بحران کرونا به فروپاشی در ایران منجر شود. در بحبوحه شیوع کرونا و سقوط قیمت‌های نفت، خبرگزاری بلومبرگ در گزارشی نوشت که برخی در واشنگتن معتقدند که جمهوری اسلامی ایران ممکن است نتواند از این بحران‌ها جان سالم به در ببرد. به گفته بلومبرگ، تغییر رژیم در ایران هدف دیرینه دولت‌های آمریکا بود و مقامات فعلی آمریکا معتقدند لحظه این تغییر در حال نزدیک شدن است.
اما سوای امیدواری آمریکایی‌ها به تغییر رژیم در ایران، آمریکا از نظر داخلی آمادگی هیچگونه تعاملی با ایران ندارد. به گفته برخی محافل نزدیک به دولت ترامپ، افکار عمومی داخل آمریکا در حال حاضر به شدت روی بحران کرونا متمرکز شده و توجهی به مسائل سیاست خارجی ندارد. ولید فارس، مشاور سابق ستاد انتخاباتی ترامپ در سال 2016، طی یادداشتی در روزنامه ایندیپندنت عربی، به بررسی سیاست خارجی ترامپ در خاورمیانه زیر سایه بحران کرونا پرداخت. فارس معتقد است که توجه دولت آمریکا به مدیریت بحران کرونا در داخل کشور معطوف است و سایر مسائل سیاست خارجی به حاشیه خواهد رفت.
به نوشته فارس، شهروند عادی آمریکا از رئیس جمهور و کاخ سفید و دستگاه‌های دولتی انتظار دارد که بر مقابله با شیوع بیماری مخوف کرونا تمرکز کنند. همچنین از رهبران ملی انتظار دارد که هر روز نشست خبری برگزار کنند و آخرین آمار را در اختیارش قرار بدهند تا مطمئن شود از کشور محافظت می‌شود. از دیدگاه فارس، حمایت افکار عمومی از سیاست خارجی آمریکا، عامل مهمی است. اما الان توجه افکار عمومی آمریکا به سیاست خارجی نزدیک به صفر شده است.
فارس نوشت: «سیاست اعمال تحریم علیه نظام‌های ایران و سوریه و گروه‌های حزب الله در عراق و لبنان و متحدان‌شان ادامه خواهد یافت. ممکن است به رغم کرونا تحریم‌های دیگری اعمال شود، چون وزارت خزانه داری به مقابله با ایران ادامه خواهد داد تا آمریکا پیشرفت‌هایی که در برهه اخیر بدست آورد را از دست ندهد.»