ساخت 10 هزار مگاوات نیروگاه در چه مرحله ای است؟/ پای خارجی‌ها به نیروگاه‌سازی ایران باز می شود؟

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، با وجود آنکه وزارتخانه‌های نیرو و صنعت با امضای یک تفاهنامه توافق کردند تا سه سال دیگر عملیات ساخت 10 هزار مگاوات نیروگاه جدید برای صنایع به پایان برسد. آمارها نشان می دهد که در صورت بهره برداری از 3500 مگاوات ظرفیت اسمی جدید در بخش نیروگاهی و ادامه خشکسالی فراگیر سال آبی پیش رو، در تابستان سال 1401 حدود 14 تا 15 هزار مگاوات با کمبود برق در زمان پیک مصرف مواجه خواهیم شد و در صورت ادامه شرایط بر همین منوال، سال به سال بر تراز منفی برق افزوده می‌شود.

این در حالی است که هنوز اطلاعاتی از نحوه ساخت نیروگاه های جدید از سوی هیچ یک از وزارتخانه های صنعت و نیرو منتشر نشده است. این موضوعی است که ظرف چند روز گذشته واکنش رئیس کمیته اقتصاد انرژی مجلس را نیز در پی داشت به طوری که او از وزیر نیرو خواست تا برنامه هایش را برای تامین برق مورد نیاز کشور اعلام کند.

به دنبال کمبود شدید برق در تابستان امسال، برق واحدهای تولیدی از جمله تولید کننده های سیمان و فولاد قطع شد تا برق بخش خانگی تامین شود؛ این موضوع زیان های سنگینی به این صنایع تحمیل کرد. آمارها نشان می دهد در تابستان امسال در لحظه پیک با کمبود بی‌سابقه 11.9 هزارمگاواتی مواجه بوده ایم. امسال حداکثر نیاز مصرف اصلاح شده در پیک روز، به بیش از 67 هزارمگاوات رسید در حالی است که حداکثر قدرت تأمین شده در لحظه پیک 55.1 هزار مگاوات بود، این نشان می دهد که کشور با کمبود شدید برق مواجه است و باید هرچه سریعتر نیروگاه های جدید ساخته شود.

بر همین اساس دو وزارت خانه نیرو و صنعت مهرماه امسال تفاهم کردند که با سرمایه گذاری 7 میلیارد دلاری، 10 هزار مگاوات نیروگاه جدید برای تامین برق صنایع و احتمالا با سرمایه گذاری خود این شرکت ها تا 3 سال دیگر ساخته شود. آن طور که اعلام شده عملیات ساخت این نیروگاه ها در سال 1403 به پایان می رسد. چنانچه اجرای این پروژه‌ها تاخیر نداشته باشد، می توان امیدوار بود تا سه سال دیگر 10 هزار مگاوات نیروگاه جدید به ظرفیت صنعت برق ایران اضافه شود.

از سوی دیگر تا کمتر از 9 ماه دیگر با حدود 14 تا 15 هزار مگاوات کمبود در زمان پیک مصرف مواجه ایم. افزایش متوسط 5 درصدی مصرف برق در هر سال ضرورت تعجیل دولت برای ساخت نیروگاه‌های جدید را نشان می‌دهد. این موضوعی است که ظرف چند روز گذشته واکنش مجتبی توانگر، رئیس کمیته اقتصاد انرژی کمیسیون اقتصادی مجلس را نیزدر پی داشت، به طوری که او با ارسال نامه‌ای به وزیر نیرو، خواستار ارائه برنامه عملیاتی این وزارتخانه برای تامین برق پایدار تابستان 1401 شد. در نامه این عضو کمیسیون انرژی مجلس آمده: " در صورتیکه روند رشد اوج بار مصرفی همچون سال‌های اخیر تقریبا 5 درصد درنظر گرفته شود، پیک مصرف سال 1401 به رقم 70.3 هزارمگاوات بالغ خواهد شد. بنابراین در صورت تداوم وضع موجود در تأمین حداکثر توان، کمبود برق در زمان اوج مصرف سال 1401 به رقم 15.2 هزارمگاوات معادل 21.6 درصد از مصرف مشترکین در زمان پیک خواهد شد. بی‌شک برای جبران این میزان کمبود برق در کشور، احتیاج به برنامه‌ریزی دقیق و قابل اجرا با پیگیری مستمر در بازه زمانی موجود تا خردادماه سال 1401 احساس می‌شود. " وی از وزیر نیرو خواسته است برنامه زمان‌بندی شده و عملیاتی برای تأمین پایدار برق در تابستان 1401 را اعلام کند، چرا که برای جبران این میزان کمبود باید برنامه ریزی دقیقی انجام شود. با وجود اعلام چنین هشدار هایی از سوی کارشناسان و نمایندگان مجلس تاکنون برنامه زمان بندی مشخصی برای ساخت نیروگاه های جدید از جمله ساخت 10 هزار مگاوات نیروگاه جدید اعلام نشده و حتی مشخص نیست کار ساخت این نیروگاه از چه زمانی، توسط چه پیمانکارانی و با صرف چه منابعی آغاز خواهد شد.

احتمال رایزنی شرکت‌های صنعتی سرمایه گذار در احداث این نیروگاه‌های جدید با شرکت‌های خارجی تأمین کننده کالا و واردات تجهیزات نیروگاهی مشابه ساخت داخل، محل تأمین مالی اجرای پروژه‌های نیروگاهی و احتمال سپردن صفر تا صد ساخت و تأمین تجهیزات نیروگاه‌های جدید به شرکت‌های چینی در پی استفاده از فاینانس و... به ابهامات این تفاهم‌نامه 10 هزارمگاواتی افزوده است.

از دیگر ابهامات این تفاهم‌نامه، تأمین سوخت نیروگاه‌های جدیدالاحداث است، با وجود اینکه وزارت نفت از کمبود گاز در پاییز و زمستان امسال خبر داده و احتمال تشدید تراز منفی گاز در سالهای آینده وجود دارد، مشخص نیست سوخت نیروگاه های جدید با چه برنامه‌ریزی و از چه محلی قرار است در سال‌های آتی تأمین شود؟