گورستان 3 هزار ساله شد منطقه لاکچری‌نشین تهران
3200 سال پیش گورستانی بوده که مردم اجسادشان را در آنجا به خاک می‌سپردند اما حالا به یک منطقه لوکس و مرفه‌نشین در شمال تهران تبدیل شده که قیمت خانه‌هایش سر به فلک می‌کشد.
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از ایسنا، اواخر پاییز 1337 شمسی، در حین ساخت‌وساز ساختمان در تپه قیطریه، آثاری از گورستانی 3200 ساله کشف شد و سیف الله کامبخش‌فرد - باستان‌شناس - از طرف اداره کل باستان‌شناسی و فرهنگ عامه ماموریت پیدا کرد تا به‌عنوان سرپرست هیئت باستان‌شناسی این تپه را کاوش کند. این کاوش‌ها بین سال‌های 1347 - 1350 شمسی ادامه پیدا کرد اما تنها گزارش حفاری‌های سال‌های 1347- 1348 ارائه شد.
محوطه کاوش‌شده در این تپه در بخش جنوبی باغ خانم صارم‌الدوله قرار داشت و طی حفاری‌هایی که صورت گرفت، 350 گور باستانی کشف شد که همه آنها در عمقی بین 30 تا 100 سانتی‌متر از سطح تپه قرار داشتند. از این گورها 2500 ظرف و تعدادی ابزار و زیورآلات مفرغی به دست آمد. گورستان کشف‌شده در این تپه بسیار وسیع بود که می‌تواند شاهدی بر اقامت طولانی‌مدت در این منطقه باشد.
خاک تپه قیطریه از بقایای آبرفتی و توأم با آهک است و به نظر می‌رسد از گذشته‌های دور و دوره باستان هم قابل کشت و زراعت نبوده و شاید به همین دلیل گذشتگان، این تپه را به گورستان اختصاص داده بودند. میزان آهک موجود در خاک این تپه به قدری است که بیشتر آثار سفالی کشف‌شده از گورهای آن، دارای قشری از آهک است که به‌سختی زدوده می‌شدند.
عمده سفال‌های کشف‌شده در تپه قیطریه از نوع سفال سیاه - خاکستری لوله‌دار و پایه‌دار با نقش داغ‌دار است که این نوع سفال پیش از آن نیز از دروس، چیذر و همچنین تپه‌حصار دامغان، خوروین، سیلک کاشان، گیان نهاوند، حسنلوی آذربایجان و گوی‌تپه اورمیه به دست آمده بود و با آنها قابل مقایسه است.
به عقیده برخی از باستان‌شناسان، این نوع ظروف توسط اقوامی که به‌سبب فشارهای خارجی به سمت غرب و جنوب غربی رانده شده‌اند، از شمال و شمال شرقی به ایران وارد شده است که این نظر، ویرانی تپه‌حصار دامغان را نیز توجیه می‌کند. احتمال آن وجود دارد که این اقوام تیره‌ای از اقوام هند و ایرانی بوده‌اند که در اواخر هزاره دوم قبل از میلاد از شرق و غرب دریای مازندران به ایران وارد شده و ساکن این سرزمین شده باشند. علاوه بر ظروف سیاه - خاکستری، نمونه‌های پراکنده‌ای از سفال‌های قرمز با نقوش سیاه تمدن چشمه‌علی هم در این تپه یافت شد که این امر می‌تواند دلیلی بر وجود تمدنی کهن‌تر با قدمتی در حدود 6000 سال در این ناحیه باشد.
دفن اموات در این گورستان به‌صورت جنینی با دست و پای جمع‌شده و چمباتمه‌ای انجام می‌شده است، در حالی که نحوه قرارگرفتن آنها تابع هیچ قاعده‌ای نبوده و گاهی به سوی شرق و گاهی به سوی غرب صورت می‌گرفته است. این موضوع فرضیه دفن مردگان در جهت تابش خورشید را مطرح می‌کند. همچنین نقش خورشید به صورت چهار دایره موازی و تودرتو روی ظروف این تپه هم می‌تواند نشان‌دهنده اهمیتی باشد که این مردمان برای خورشید قائل بوده‌اند.
کشف دکمه‌های لباس، سنجاق و زیورآلات و حتی خنجرهایی که احتمالاً همراه متوفا بوده، گواهی این ادعاست که ساکنان این تپه باستانی اموات خود را با لباس دفن می‌کردند. در این گورها کنار مردگان، ظروف سفالینِ پر از غذای خشک‌شده و استخوان حیوانات اهلی مانند گوسفند وجود داشته است و به نظر می‌رسد که مردم این منطقه به زندگی پس از مرگ اعتقاد داشته‌اند. همچنین سرنیزه‌هایی برنزی را در کنار مردگان رو به آسمان قرار می‌دادند تا به این وسیله از متوفا دفاع کرده باشند.
براساس اظهارات حفار این تپه، تعداد سفال‌های دفن‌شده در هر گور بین 5 تا 20 قطعه بوده اما در بیشتر این گورها تعداد این ظروف به طور میانگین 7 تا 8 قطعه شمارش شده است. به طور کلی، این گورستان دارای یک لایه و دوره‌ای 200 تا 300 ساله متعلق به 3000 تا 3200 سال پیش است.
در این تپه باستانی هیچ‌گونه آثار معماری به دست نیامده است و نشان می‌دهد ساکنان این منطقه تا دو سه سده پس از استقرار بنایی نساختند و به زندگی شبانی و دامداری خود ادامه داده‌اند.
گفته می شود پارک قیطریه نشان‌دهنده شهرت این منطقه بین درباریان قاجار است زیرا تفرجگاهی بود که به دلیل نزدیکی به کاخ صاحبقرانیه بین درباریان قاجار دست به دست می‌شد و از آن به عنوان استراحتگاهی در نزدیکی کاخ صاحبقرانیه استفاده می‌شد. از مالکین دوران قاجار پارک قیطریه می‌توان به نظام الدوله، آصف الدوله، امین السلطان و میرزا علی اصغر خان اتابک اشاره کرد. زمین پارک قیطریه که یکی از قدیمی‌ترین بوستان‌های تهران است در سال 1356 به شهرداری تهران اهدا شد تا در آن پارکی برای عموم ساخته شود.
خیابان شمالی - جنوبی قیطریه در مناطق 1 و 3 شهرداری واقع شده و طول تقریبی آن 2400 متر است. بخشی از کاربری این خیابان، مسکونی و بخشی دیگر تجاری است. بلوار قیطریه که طول آن حدود 2500 متر است دارای کاربری مسکونی و فضای سبز است و در منطقه یک شهرداری قرار دارد.
همچنین بخوانید