احیای چاه‌های نفتی کم بازده با تجهیز حفاری ایران‌ساخت
متخصصان یک شرکت دانش‌بنیان با طراحی منحصر به فرد و تولیدکاملا بومی «ویپ‌استاک»، ابزاری پرکاربرد در صنعت حفاری نفتی، زمینه را برای افزایش بهره‌وری چاه‌های کم‌بازده فراهم کردند.
به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، به نقل از معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری در شرایطی که برداشت بیش از حد بسیاری از چا‌های نفتی در منطقه خاورمیانه را با مشکل افت فشار مواجه کرده و همه ساله تعداد قابل توجهی از چاه‌ها، بازدهی خود را از دست می‌دهند، چاره بازگردانی و احیای مجدد این چاه‌ها استفاده از «ویپ استاک» است. هرساله، میزان استفاده از این تجهیز افزایش می‌یابد و تعداد قابل توجهی چاه، مجددا به چرخه برداشت بازمی‌گردند. بازار استفاده و تولید ویپ‌استاک در منطقه، بالغ بر نیم میلیارد دلار است و متخصصان شرکت دانش‌بنیان ژرف نفتون کاویان توانسته‌اند با بومی‌سازی این ابزار، نقشی اثربخش در صرفه‌جویی حاصل از ساخت داخل این ابزار مهم و نیز عواید حاصل از افزایش بهره‌وری چاه‌های نفتی ایفا کنند. «ویپ‌استاک»، یک وسیله ایجاد انحراف درچاه است که درچاه‌های باز (Openhole) و یا جداری شده (Cased hole) کاربرد دارد. ویپ استاک در چاه باز قابل بازیابی است و معمولاً برای ایجاد یک انحراف عمیق در چاه‌های با حرارت بالا و یا دکل‌های کوچک مورد استفاده است. در چاه جداری شده برای ایجاد انحراف از مسیر اولیه از درون جداری‌ها (Casing) به کار می‌رود، درون جداری محکم و ثابت می‌شود تا اجازه انحراف ازدرون آن را بدهد و سپس در پایان کار در همان جا، رها می‌شود بهنام خدایار، مدیرعامل این شرکت دانش‌بنیان با اشاره به یک دهه فعالیت مستمر تحقیق، توسعه و تولید در حوزه تجهیزات پیشرفته حوزه نفت عنوان کرد: فعالان شرکت ژرف نفتون کاویان از سال 1390، کار جدی در راستای بومی‌سازی و تولید نمونه ایران‌ساخت دستگاه ویپ استاک را آغاز کرده‌اند؛ ابزاری که در صنعت حفاری به ویژه حوزه نفت، کاربردی اساسی دارد. این فعال فناور با اشاره به اهمیت بالای این محصول دانش‌بنیان عنوان کرد: کاربرد‌های ویپ استاک در صنعت حفاری، گسترده و غیر قابل اجتناب است و از همین روی، از این ابزار به عنوان سلاح استراتژیک در صنعت حفاری یاد می‌شود. خدایار افزود: به دلیل نیاز شدید صنعت نفت و تجربه‌هایی که کشور در زمینه ساخت سایر تجهیزات مشابه حفاری داشت که البته فناوری ساخت آن‌ها متعلق به 60 سال قبل بود، با استفاده از دانش فنی بومی و کار جدی تحقیق و توسعه، در مسیر ساخت ویپ استاک با فناوری جدید و متناسب با نیاز داخلی، گام برداشتیم. مدیرعامل شرکت ژرف نفتون کاویان، مهم‌ترین مزیت نمونه ساخت این شرکت را استفاده از دانش فنی کاملاً داخلی دانست و افزود: نمونه‌های دیگری در ایران ساخته می‌شود که تماماً از روی نمونه‌های خارجی و به روش مهندسی معکوس، ساخته شده اند. این دست تولیدات، قابلیت صادرات ندارند و تنها نمونه ساخت داخل که طراحی ایرانی دارد و از ظرفیت صادراتی برخوردار است توسط شرکت ژرف نفتون کاویان تجاری‌سازی شده است. خدایار بیان کرد: محصولات این شرکت دانش‌بنیان در انواع هیدرولیک و مکانیکال در ابعاد گوناگون و با طراحی انحصاری ساخته می‌شوند و قدرت عملیاتی این تولیدات هم‌گام با نمونه کشور‌های غربی است. وی با اشاره به امکان صادرات با طراحی انحصاری و قدرت عملیاتی بسیار بالا، عنوان کرد: تولیدات ما کوتاه‌تر از نمونه‌های مشابه داخلی و یا خارجی (20 درصد کوتاه‌تر از نمونه‌های آمریکایی) است و با قدرت فوق‌العاده‌ای که دارد، فصل جدیدی در تجهیزات نفتی باز خواهد کرد. علیرغم کوتاه‌تر بودن، نه تنها قدرت عملیاتی خود را نه‌تن‌ها از دست نداده بلکه کارایی بالاتری را به نمایش گذاشته است. بررسی عملیات اجرا شده توسط چند شرکت آمریکایی و انگلیسی و مقایسه آن‌ها با عملیات داخل کشور به کمک این محصول، نشان‌گر آن است که تجهیزات تولید شده توسط شرکت نسبت به بسیاری از تولیدات غربی سریع‌تر و بهتر عمل می‌کند. مدیرعامل شرکت ژرف نفتون کاویان بیان کرد: ویپ استاک در شمار آن دسته تجهیزاتی قرار داردکه واردات آن به کشور ممنوع بوده، ولی برخی از شرکت‌های داخلی، نسبت به واردات آن اقدام کرده‌اند. وی با اشاره به این‌که محصول ساخت داخل، تولیدات شرکت کارایی قابل قبولی را در عملیات حفاری نشان داده است، افزود: عملیات گوناگونی که انجام داده‌ایم همگی در بالاترین سطح کیفی و هم‌گام با استاندارد‌های جهانی بوده‌اند؛ با طراحی‌های فناورانه و نوآورانه‌ای که انجام شده، قطعا موقعیت بسیار خوبی در بازار جهانی خواهیم داشت.