ادامه سلطنت تورم در ایران / گرانی ها ماندگار خواهند بود!
یک اقتصاددان درباره روند نرخ تورم تا پایان سال، پیش بینی نگران کننده ای را مطرح کرد.
وضعیت جامعه در حال تغییر است و تحت تأثیر سیاست‌های اقتصادی نادرست، طبقه متوسط در حال کاهش است. این پدیده باعث تقسیم جامعه به دو گروه فقیر و بسیار ثروتمند شده است.
احمد حاتمی یزدی، اقتصاددان در جواب این پرسش که نرخ تورم در سال جاری به نظر شما به هدف دولت یعنی بازگشت به کانال 20 تا 30 درصد نزدیک خواهد شد یا خیر؟ گفت: نه تنها امسال بلکه در سال آینده نیز به نظر من نرخ تورم بالاتر از 40 درصد باقی خواهد ماند.
این مدیر اسبق بانکی عنوان کرد: جامعه در حال تغییر وضعیت است. طبقه متوسط تحت تاثیر سیاست‌های اشتباه اقتصادی در حال از بین رفتن است و در نتیجه این اتفاق جامعه به دو طبقه فقیر و بسیار ثروتمند تقسیم می‌شود.
وی تاکید کرد: در این جامعه طبیعتا توسعه‌ای رخ نمی‌دهد و فشار موجود بر بخش مولد نیز موید همین مدعاست.
فقیر و غنی در آتش تورم می سوزند
در فروردین سال جاری، تورم در تمامی دسته‌های هزینه‌ها نسبت به اسفند سال قبل افزایش یافته است، اما این افزایش در دسته‌های فقیر به شدت بیشتر بوده است. با این حال، تورم ماهانه بالاترین میزان خود را همچنان در دسته دهم نشان می‌دهد.
در فروردین 1403، نرخ تورم ماهانه کل کشور به 2.63 درصد رسیده و در مقایسه با اسفند سال گذشته، افزایشی را نشان می‌دهد. این رقم مربوط به میانگین تغییر ماهانه قیمت‌ها در سراسر کشور است و اگر تورم برای هر دسته هزینه‌ای به طور جداگانه محاسبه شود، نتایج متفاوتی به دست خواهد آمد.
در رده‌بندی دهک‌های هزینه‌ای، دهک اول نماینده فقیرترین و دهک دهم نماینده ثروتمندترین 10 درصد جامعه است. گزارش جدید مرکز آمار نشان می‌دهد که تورم ماهانه فروردین سال جاری در دهک اول کمترین و در دهک دهم بالاترین سطح خود را به ثبت رسانده است. با این حال، اگر به مقایسه این نرخ‌ها با اسفند 1402پرداخته شود مشخص می‌شود که اگر چه دهک اول کمترین تورم ماهانه را میان سایر دهک‌ها دارد اما در این یک ماه تورم آن بیشتر از دهک دهم بالا رفته است.
جای فقیر و غنی در رده‌بندی تورم 1403
اولین گزارش مرکز آمار از وضعیت تورم در فروردین 1403 نشان می‌دهد که تورم ماهانه کل کشور نسبت به اسفند ماه 0.63 واحد درصد افزایش یافته و به 2.63 درصد رسیده است.
حال اگر تمام خانوارهای کشور را به ترتیب هزینه های سالانه، از کم به زیاد مرتب کنیم و هر 10 درصد را در یک گروه قرار دهیم، دهک‌های هزینه‌ای به دست می‌آیند. در این دهک‌ها، دهک اول نماینده 10 درصد از فقیرترین و دهک دهم نماینده 10 درصد از ثروتمندترین خانوارهای جامعه است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که در فروردین سال جاری، کمترین تورم ماهانه 2.44 درصد بوده که به نام دهک اول ثبت شده است. بنابراین قیمت سبد مصرف 10 درصد از فقیرترین خانوارها در فروردین 2.4 درصد نسبت به اسفند افزایش یافته است. این رقم نسبت به سایر دهک‌ها کمتر است و هر چه به دهک دهم نزدیک‌تر شویم تورم ماهانه افزایش می‌یابد.
برای مثال این نرخ در دهک سوم به 2.5 درصد و در دهک نهم به 2.6 درصد رسیده است. در نهایت، تورم ماهانه دهک دهم 2.7 درصد برآورد شده که نسبت به سایر دهک‌ها بالاتر است. اما چه کالاهایی بیشتر باعث بالا رفتن تورم در خانوارهای مختلف شده است؟
طبق داده‌های به دست آمده از مرکز آمار، در دهک‌های ثروتمند سهم کالاهای غیرخوراکی و خدمات از تورم ماهانه بالاتر است و در مقابل، هر چه به سمت دهک‌های فقیرتر حرکت کنیم سهم کالاهای خوراکی از شاخص بیشتر می‌شود. یکی از علل بروز این رخداد، تفاوت خانوارهای فقیر و غنی در الگوی مصرف است. فقرا به دلیل کمبود درآمدی که دارند به ناچار فقط به خرید اقلام ضروری که بخش عمده آن خوراکی است می‌پردازند در حالی که ثروتمندان می‌توانند بعد از رفع نیازهای خوراکی به خرید اقلام غیرخوراکی و خدماتی نیز بپردازند.
تغییر معادلات تورمی در فروردین 1403 نسبت به اسفند 1402
به طور کلی، تورم ماهانه همه دهک‌ها در فروردین سال جاری نسبت به اسفند ماه افزایش یافته است. با این که پایین‌ترین تورم ماهانه مربوط به دهک اول و بالاترین سطح آن مربوط به دهک دهم است، افزایش تورم از اسفند تا فروردین در دهک‌های فقیر شدیدتر بوده است.
به بیان دیگر، با این که تورم 2.4 درصدی دهک اول از سایر دهک‌ها پایین‌تر است اما این نرخ پس از یک افزایش 0.82 درصدی نسبت به اسفند سال قبل محقق شده است. در حالی که تورم 2.7 درصدی دهک اول (به عنوان بالاترین نرخ بین دهک‌ها)، تنها 0.51 واحد درصد نسبت به اسفند شاهد افزایش بوده است. یعنی بیش‌ترین افزایش تورم در دهک‌های فقیر و کمترین افزایش تورم در دهک‌های ثروتمند رخ داده است.
