از شیرینی افطار تا آش ترش روز عید فطر

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از عصرهمدان، هم‌زمان با آغاز ماه مبارک رمضان حال و هوای شهرهای ایران تفاوت پیدا می‌کند و در هرکدام از شهرهای ایران مردم با رسومات مختلف از این ماه مبارک استقبال می‌کنند.

در جای‌جای ایران اسلامی مردم با رسومات خاص خود این ماه بزرگ الهی را گرامی می دارند و شهرستان ملایر هم به طبع از سراسر دنیای اسلام رسوماتی خاص خود دارد.

برای آشنایی هر چه بیشتر با رسومات مختلف در ایام ماه رمضان به سراغ چند تن از ریش‌سفیدان ملایری رفتیم و از خاطرات ماه رمضان درزمانی که رادیو تنها رسانه آنان بود و صمیمیت بیش از هر چیز دیگر در بین آنان موج می‌زد شنیدیم.

آماده‌سازی مساجد و تکایا از رسومات اصلی بود

عباس مهرابی یکی از ریش‌سفیدان ملایری که با اشاره به مهم‌ترین رسومات ملایری بیان کرد: یکی از رسوماتی اصلی پیش از آغاز ماه مبارک رمضان که در اکثر نقاط وجود دارد آماده‌سازی مساجد بود.

وی افزود: مردان فرشهای مساجد را بیرون آورده و دیوار گلی آن‌ها را توسط خاک سفید طبیعی، سفید کرده وزنان سقف و تیرهای چوبی و کاشیهای کنار پنجرهها و محراب را گردگیری و کف مسجد را جارو کرده و فضای مسجد را با سبزه، گلهای شمعدانی و لاله‌عباسی طراوت و سرسبزی می‌بخشیدند.

مهرابی بیان کرد: خریداری مایحتاج ماه رمضان به بازار رونقی دوچندان می‌داد و مردم مواردی مانند رنجبیل، زیره سبز و سیاه، خلال پسته، بادام، گردو، خرما، آرد سفید، زعفران، روغن حیوانی، پنیر لیقوانی، گلاب، آرد گندم، نشاسته، برنج شکسته، آرد نخودچی، شیره شربتی و آلوبخارا را تهیه میکردند.

وی افزود: دورهمی های ماه رمضان یکی از رسومات اصلی در این ماه بود و معمولاً در مواقع افطاری‌ها مهمانی‌های با حضور اعضای فامیل برگزار می‌شد. مهرابی تأکید کرد: یکی از نکات جالب در این ماه این بود که کسانی که اهل روزه نبودند به‌هیچ‌وجه کارهای غیرشرعی انجام نمی‌دادند و روزه‌خواری درملأعام اصلاً دیده نمی‌شد.

مراسم کلوخ‌اندازان در ملایر برگزار می‌شد

سید رضا حسینی یکی دیگر از ریش‌سفیدان ملایری است که در گفت‌وگو با خبرنگار ما بیان کرد: عده‌ای از مردم بودند که خود را برای انجام فرایض ماه مبارک رمضان آماده کرده و در دو شب آخر ماه شعبان مراسم کلوخ‌اندازان را با فراهم کردن غذاهای متنوع و حلال میهمانی گرفته و برخی میوههای خنک و فصلی را برای این ماه ذخیره می‌کردند.

وی گفت: در اولین روز از ماه مبارک رمضان خانوادهها تلاش می‌کردند تا دورهم جمع شده تا از فضای ملکوتی نخستین سحر این ماه پر خیروبرکت استفاده کنند.

مناجات خوانی و دعاخوانی محلی

حسینی بیان کرد: یکی از مواردی که در کودکی برای من بسیار جالب بود مناجات خوانی پدرم در سحرها بود و معمولاً با صدای بلند دعای سحر را می‌خواند و هنوز صدای پدرم در گوشم است.

وی افزود: در نخستین سحر ماه رمضان اعضای خانواده و دعای ویژه‌ای را به زبان محلی می‌خواندند و پس‌ازآن نیت یک‌ماهه برای انجام فریضه روزه را باهم می‌خواندند.

روزه کله‌گنجشکی در بین نونهالان و نوجوانان رواج داشت

حسینی بیان کرد: در بین اعضای خانواده فرزندانی که هنوز به سن بلوغ نرسیده‌اند قرار می‌گذارند که نیمی از روز را روزه‌بگیرند، یعنی صبحانه نخورند و تا ظهر گرسنه بمانند و پس از صرف ناهار روز دوم، روزه دونیم روز را پدر و مادر به هم دوخته و به خدا تقدیم کنند که در اصطلاح به آن روزه کله‌گنجشکی گفته می‌شود و این امر برای ریشه‌دار کردن آثار اطاعت از فرمان الهی در بین فرزندان انجام میشد.

غذاهای رنگارنگ محلی زینب بخش سفره‌ای افطار و سحر بود

محمدعلی بیات نیز در گفت و گو با خبرنگار ما با اشاره به غذاهای محلی ملایر در ماه رمضان بیان کرد: آش رشته و اماج، مشکوفی و فرنی، کوفته زیره، رنگینه، تله، شیربرنج ازجمله غذاهایی است که در این ماه مردم ملایر از آن استفاده می‌کردند.

وی افزود: بیدار کردن روزه‌داران به هنگام سحر با قرائت مناجات از بلندگوی مساجد یا پیش از آن با گذر از کوچه‌ها و خواندن مناجات با صدای رسا و زیبا صورت می‌گرفت که با آمدن رادیو، تلویزیون و این ساعت‌های زنگ‌دار دیگر این اتفاق نمی‌افتد.

بیات بیان کرد: از رسوم زنان ملایری نیز این بود که با بسته‌بندی آجیل مشکل‌گشا، آن را به نیت برآورده شدن حاجت، بعد از نماز مغرب در بین نمازگزاران تقسیم می‌کردند که این رسم شیرین، همچنان در ملایر پابرجا است.

افطاری دادن داماد به نوعروسش از رسم‌های ملایری‌هاست

وی بیان کرد: یکی از رسوم دل‌چسب در شهرستان ملایر افطاری دادن داماد به نوعروسش از رسم‌های ملایری‌هاست، این رسم تقریباً توسط تمام خانواده‌های ملایری انجام می‌گیرد.

بیات گفت: انجام این رسم به این نحو است که داماد باید یک وعده افطار را برای تازه‌عروس، به خانه پدرش ببرد.

وی گفت: در روزهای پایانی ماه رمضان، زنان روزه‌دار با نخ، سوزن و پارچه به مسجد می‌رفتند و بین نماز ظهر و عصر کیسه‌ای می‌دوختند و این کیسه به نیت برکت در زندگی دوخته می‌شد که در آن پول می‌گذاشتند تا برکت ماه مبارک را به ماه‌های دیگر سال نیز منتقل کنند.

آش‌ترش غذای اصلی روز عید فطر بود

بیات گفت: در روز عید فطر نیز مردم ملایر با درست کردن آش رشته‌ترش که شامل، رشته، نخود، لوبیا، عدس، برگه زردآلو، چغندر، شیره و سرکه است، این عید را جشن می‌گیرند.

مراد طاهرنیا نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ما اظهار کرد: مناجات خوانی افرادی که صدایی دل‌نشین داشتند از پشت‌بام‌ها یکی از لذت‌بخش‌ترین لحظات ماه مبارک رمضان بود. وی افزود: شنیدن صدای مناجات از چندین منزل و مساجد فضایی بی‌نظیر را در سحرهای ماه مبارک رمضان ایجاد می‌کرد و مردم را برای خوردن سحری بیدار و آماده می‌کرد.

طاهرنیا بیان کرد: یکی از رسوماتی که در اکثر نقاط ایران و ملایر نی وجود داشت بیدار کردن همسایه‌های توسط ریش‌سفیدان بود و این افراد در کوچه خانه‌هایی که چراغ آنان روشن نشده بود را با زدن درب برای خوردن سحری بیدار می‌کردند.

وی گفت: برگزاری جلسات قرائت قرآن، نذری دادن، تعزیه‌خوانی و شمایل خوانی، نواختن طبل برای بیدار کردن مردم از آداب‌ورسوم مختلف دیگر در این ماه بود. ماه مبارک رمضان از دیرباز دارای جایگاه خاصی در بین تمامی ایرانیان بوده است و مردم ایران اسلامی با رسومات مختلف این ماه را گرامی می‌داشتند.

در روزگاری که مردم هنوز عصر دیجیتال مردم را درگیر خود نکرده بود مردم در عین سادگی ماه عبادت و بندگی ورا جشن می‌گرفتند و حرف تمامی ریش‌سفیدان در آخر این بود این ماه صفای خاصی داشت که هرگز فراموش نمی‌شود.

انتهای پیام /