اسلام کدام نوع همزیستی را قبول دارد؟
شعار همزیستی در دنیای کنونی بسیار مورد توجه قرار می‌گیرد، اما چون به مبانی و ملاک های آن توجه نشده است از آن انحراف حاصل می‌شود. همزیستی در نگاه قرآنی در راستای بندگی خداست.
سرویس سیاست مشرق - همزیستی و مدارا و تحمل کردن تفاوت‌ها در نگاه اسلامی از اهمیت بالایی برخوردار است. اما نگاه اسلامی به همزیستی با نگاه و شعار غربی در این باره بسیار متفاوت است. از نگاه اسلامی همزیستی در راستای عبادت خداست. بندگان خدا و کسانی که در راه خدا حرکت میکنند، فارغ از نژاد و رنگ پوست و فرهنگشان باید مورد مدارای ما قرار گیرند.
اما در اندیشه‌ی منحط غربی امروز همزیستی مبنایی برای ترویج فساد و فحشاء شده است و با شعار همزیستی به دنبال ترویج مفاسد در جوامع هستند. از منظر اسلامی همزیستی باید در جنبه‌های فرهنگی و نژادی و اجتماعی صورت گیرد تا همگان بتوانند در راه خدا حرکت کنند و به سوی خدا بیایند. معلم قرآن ما حضرت آیت الله خامنه‌ای در این باره با اشاره با آیات حج در قرآن کریم می‌فرمایند:
«همزیستی فرهنگهای مختلف درحج؛ از مهم‌ترین مسائلی که در حج هست، «همزیستی» است. افرادی که با هم هیچ آشنایی‌ای ندارند، با فرهنگهای مختلف، از جاهای مختلف، رنگ مختلف، زبان مختلف اینجا با همدیگر باید همزیستی کنند. فَلا رَفَثَ وَ لا فُسوقَ وَ لا جِدالَ فِی الحَج[1]؛ یعنی هیچ حق ندارید با هم درگیری پیدا کنید، مشکل پیدا کنید؛ همزیستی [باید کنید].»[2]
«یک نکته‌ی مهم اساسی در حج این است که اسلام عملاً نشان میدهد که این تمایزهایی که در دنیا وجود دارد، در کشورهای مختلف، این تمایزها را قبول ندارد؛ تمایز نژادی، تمایز جغرافیایی، تمایز طبقاتی؛ اینها را قبول ندارد؛ این نکته خیلی مهم است. امروز کشورهای به ادعای خودشان متمدن که به نظر بنده هیچ بویی از تمدن نبرده‌اند همین کشورهایی که میدانید خودشان را متمدن میدانند و بقیه‌ی دنیا را وحشی گرفتارند در مسئله‌ی سیاه و سفید، گیرند در مسئله‌ی نژاد اروپایی و نژاد غیر اروپایی، گیرند در مسئله‌ی مهاجرین. هزاران آدمِ مهاجر در دریا غرق بشوند، ککشان نمیگزد، اهمیتی به آنها نمیدهند، اصلاً کأنه [آنها را] انسان نمیدانند، موجود قابل توجه نمیدانند. به حیوانِ خانگیِ خودشان بمراتب بیشتر اهمیت میدهند تا یک بیگانه‌ای که در همسایگیِ آنها زندگی میکند. این حوادثی است که روزمره انسان دارد مشاهده میکند در دنیا؛ گیرند، نتوانسته‌اند این مشکل را حل کنند. اسلام حل کرده، آن هم نه در زبان؛ حالا در زبان که قرآن کریم [میفرماید]: «اِنَمَا المُؤمِنونَ اِخوَه» و آیاتی مانند این، در روایات و در کلمات بزرگان اسلام [هم] که این حرفها پُر است؛ اما در عمل، اسلام زبان رفع تمایزش زبان عملی است؛ کجا؟ در حج؛ سیاه هست، سفید هست، از فلان نقطه‌ی دنیا هست، از فلان تمدن هست، از فلان تاریخ هست، همه در کنارِ هم هستند بدون هیچ تمایزی؛ هیچ تمایزی با همدیگر ندارند؛ با هم راه میروند، با هم طواف میکنند، با هم سعی میکنند، با هم وقوف میکنند. اینها خیلی مهم است.»[3]
[1] سوره مبارکه البقره آیه 197: الحَجُ أَشهُر مَعلومات فَمَن فَرَضَ فیهِنَ الحَجَ فَلا رَفَثَ وَلا فُسوقَ وَلا جِدالَ فِی الحَجِ وَما تَفعَلوا مِن خَیر یَعلَمهُ اللَهُ وَتَزَوَدوا فَاِنَ خَیرَ الزادِ التَقوا وَاتَقونِ یا أُولِی الأَلبابِ ترجمه: حج، در ماه‌های معینی است! و کسانی که (با بستن احرام، و شروع به مناسک حج)، حج را بر خود فرض کرده‌اند، (باید بدانند که) در حج، آمیزش جنسی با زنان، و گناه و جدال نیست! و آنچه از کارهای نیک انجام دهید، خدا آن را می‌داند. و زاد و توشه تهیه کنید، که بهترین زاد و توشه، پرهیزکاری است! و از من بپرهیزید ای خردمندان!
[2] بیانات در دیدار کارگزاران حج در تاریخ 1401/03/18
[3] بیانات در دیدار کارگزاران حج در تاریخ 1402/02/27