اصول مهم صفحه آرایی کتاب کدام‌ها هستند

صفحه آرایی یکی از مهم‌ترین بخش‌های طراحی کتاب و مجلات است. در صفحه آرایی، با طراحی زیبا و به‌کارگیری عناصر بصری معقول و متناسب با موضوع کتاب، می‌توان انگیزه خواننده را برای خواندن محتوا افزایش داد.

صفحه آرایی نقش موثری در جذابیت بصری و افزایش فروش کتاب‌ها و مجله‌ها دارد. با توجه به اهمیت این موضوع، تصمیم گرفتیم در مقاله پیش رو به بررسی نقش صفحه آرایی در طراحی کتاب‌ها و مرور اصول مهم این کار بپردازیم. اگر طراحی هستید که به‌زودی باید یک پروژه طراحی کتاب را تحویل دهید، پیشنهاد می‌کنیم ادامه مطلب را از دست ندهید.

صفحه آرایی و طراحی کتاب

صفحه‌آرایی یا Page Layout هنر چیدمان محتوای متناسب با موضوع و مخاطب در ساختار کتاب، برای خوانش بهتر مطالب است. از صفحه آرایی کتاب، به‌عنوان اساسی‌ترین مرحله تولید یک کتاب یاد می‌شود. صفحه آرایی براساس شبکه بندی انجام می‌گیرد. برای یک شبکه بندی استاندارد و مناسب، باید صفحه دارای تناسبی موزون و چشم نواز باشد. صفحه آرایی، متون، تصاویر و در نظر گرفتن سلیقه مخاطب، را طوری در کنار هم می‌چیند که خواننده را به خواندن و پیگیری مجله یا کتاب ترغیب کند.

هدف از صفحه آرایی کتاب چیست؟

هدف از صفحه آرایی کتاب‌ها، افزایش سرعت انتقال مفهوم به خواننده است. در صفحه آرایی با ایجاد تناسب بصری بین عناصر نوشتاری، تصویری و فضاهای خالی، ارتباط بین مفاهیم و مخاطب برقرار می‌شود.

برای صفحه آرایی کتاب، ابتدا باید قطع کتاب را با توجه به موضوع کتاب انتخاب کرد. بعد از این مرحله، باید با در نظر گرفتن نوع کتاب، چیدمان اصولی اجزای کتاب را انجام داد. سپس با توجه به‌اندازه و نوع فونت مناسب، متن و تیترهای کتاب نوشته شود. بعد از این مرحله، طراحی قالب کلی کتاب و تعیین گرید انجام می‌شود و براساس مشخص شدن تمامی این موارد، صفحه آرایی کتاب نهایی می‌شود.

نکات طلائی در صفحه آرایی مجله و کتاب‌ها

اگر یک طراح هستید، برای صفحه آرایی مجله و کتاب‌ها باید به چند نکته مهم دقت کنید که رعایت آنها می‌تواند نقش مهمی در بهبود نتیجه کار شما داشته باشد. این نکات طلائی عبارتند از:

• انتخاب قطع کتاب و مجلات

انتخاب قطع مناسب براساس موضوع کتاب و بر مبنای استانداردهای چاپ، اولین و مهمترین قدم در صفحه آرایی کتاب و مجلات است. در صورت انتخاب نادرست قطع کتاب، طراحی نمی تواند اصول صفحه آرایی را به‌طور کامل روی صفحات هدف پیاده سازی کند. یکی از عوامل تعیین قطع مناسب، تعداد صفحات کتاب است. اگر تعداد صفحات بالایی دارید، نباید قطع کوچک را انتخاب کنید.

• گرید بندی صفحات داخلی

گرید بندی مهمترین بخش در صفحه بندی کتاب است. گرید ساختار کلی قرارگیری محتوا را در صفحات مشخص می‌کند. گرید بندی حاشیه صفحه، محل و نوع قرار گیری متن، ابعاد و تعداد ستون‌های متن و دیگر تقسیم بندی‌ها را تعیین می‌کند.

یک کتاب دارای سه حاشیه است و هر حاشیه نقش خود را دارد. حاشیه بیرونی محلی برای انگشت خواننده است که هنگام مطالعه از آن استفاده می‌کند. در حاشیه بالا خواننده اطلاعات مربوط به نام فصل، نام کتاب و شماره صفحه را می‌تواند ببیند. حاشیه داخلی کتاب هم این اطمینان را می‌دهد که چسب کاری کتاب باعث ازبین‌رفتن محتوی کتاب نشود.

اشتباهات رایج در صفحه آرایی

هرچقدر هم تلاش کنید که صفحه آرایی را بدون عیب و نقص انجام دهید، باز مواردی وجود دارد که باعث خطا و اشتباه در کار می‌شود. این موارد را حتماً بخوانید.

• باقی نگذاشتن فضای کافی خالی در اطراف صفحات؛ چنین اتفاقی تجربه خواندن کتاب را برای خواننده سخت و دشوار می‌کند.
• سعی کنید پاراگراف‌ها را با یک تو رفتگی آغاز کنید و اصول نگارشی را رعایت کنید.
• سعی کنید از آوردن کلمات دو بخشی، در انتهای سطرها پرهیز کنید.
• حتماً در چیدمان پاراگراف‌ها، به نظم و ترتیب آنها، پرهیز از پاراگراف‌های تک خطی و بندهای طولانی دقت کنید.

استفاده از فونت در صفحه آرایی

فونت کتاب یکی دیگر از عناصر مهم در صفحه آرایی است. فونت کتاب بر اساس محتوای کتاب مشخص می‌شود. نکات مهمی که در فونت کتاب باید به آن توجه کرد، شامل موارد زیر می‌شود:

• به کار بردن حالت‌های بولد و ایتالیک در تایپ
• استفاده از حالت‌های بزرگی یا کوچکی حروف کلمات در تایپ کلمات انگلیسی
• انتخاب سایز فونت مناسب؛ مثلاً در ایران از سایز فونت‌های 12 و 14 بیشتر استفاده می‌شود
• رعایت کردن فاصله بین خطوط در هنگام تایپ
• رعایت فونت مناسب برای هدینگ‌های متن

اهمیت تصاویر و اشکال در صفحه آرایی

اگر کتاب شما دارای عکس، نمودار، اشکال یا تصاویر است، صفحه آرایی باید سازگار و متناسب با این اشکال باشد. این کار باعث می‌شود که خواننده با محتوا ارتباط مؤثری برقرار کند. محل قرار گیری محتوی و تصاویر در کتاب با توجه به موضوع کتاب تعیین می‌شود. اگر موضوع کتاب کودک است، عکس‌ها و اشکال باید بزرگ باشند و متن باید در بالای اشکال قرار گیرند. اگر موضوع کتاب آشپزی است، تصویر در سمت راست و دستورالعمل پخت در قسمت چپ قرار می‌گیرد. دقت کنید، عکس‌ها باید با کیفیت باشند و معرفی صاحب عکس در بالا و متن توضیحات در پایین عکس قرار گیرد. از انتخاب عکس‌های جذاب هم غافل نشوید.

رعایت جزئیات مهم در صفحه آرایی

یکی از جزئیات مهم در صفحه آرایی، سر صفحه‌ها هستند. سر صفحه یا رانینگ خط کوتاهی است که اطلاعاتی مانند نام نویسنده، نام کتاب، نام فصل و شماره صفحه را در اختیار خواننده قرار می‌دهد. البته در بعضی موارد شماره صفحه در قسمت پایین صفحه آورده می‌شود. عناوین داخل سرصفحه، باید کوتاه و شفاف باشند و مزاحمتی برای خواننده ایجاد نکنند.

در بعضی از کتاب‌ها لازم است برخی اصطلاحات و واژگان، معادل انگلیسی شان یا شرح بیشتری از آنها در صفحه آورده شود، که این کار در پانویس انجام می‌شود. به همین دلیل، دو بخش هدر و فوتر جز قسمت‌های مهم و استراتژیک صفحه محسوب می‌شوند.

سخن پایانی

در این مطلب به موضوع صفحه آرایی کتاب و مجلات پرداختیم. امیدواریم توضیحاتی که در اختیارتان قرار داده شد، بتواند در مسیر صفحه آرایی اصولی به شما کمک کند. البته فراموش نکنید که در کنار صفحه آرایی مناسب، انتخاب یک مجموعه معتبر و قابل اعتماد برای چاپ یا اجرای صفحه آرایی هم نباید دست کم گرفته شود. در این مورد پیشنهاد ما تیم طراحی افرا گرافیک است. در این مجموعه خدمات رایگان مشاوره تخصصی صفحه آرایی توسط کارشناسان حرفه‌ای به شما ارائه می‌شود.