اظهارات ضدونقیض درباره تغییر تابعیت غزل حکیمی‌فرد

«شایعه نسازید، تغییر تابعیت ندادم». این صحبت‌های غزل حکیمی‌فرد، عضو سابق تیم ملی شطرنج زنان است که در واکنش به خبر تغییر تابعیتش مطرح می‌کند. استاد بزرگ شطرنج بانوان ایران در حالی قرار است از این به‌بعد برای تیم ملی شطرنج سوئیس مسابقه دهد که منکر تغییر تابعیت خود در این کشور می‌شود. او معتقد است تغییر پرچم در فدراسیون جهانی شطرنج به منزله تغییر تابعیت نیست، بلکه امکانی برای حضور حرفه‌ای‌اش در مسابقات شطرنج اروپاست.

ماجرای تغییر تابعیت حکیمی‌فرد از آنجایی شروع شد که مثل همه ورزشکاران مهاجر، پرچم ایران از مقابل اسم او در رده‌بندی جهانی حذف و پرچم سوئیس جایگزین آن شد. در این شرایط بود که رسانه‌ها طبق قوانینی که برای تغییر تابعیت افراد وجود دارد که یکی از آن‌ها تغییر پرچم است، بر مهاجرت او صحه گذاشتند، آن هم در شرایطی که او چهار سال است در سوئیس به‌سر می‌برد و مشغول ادامه تحصیل است. انتشار خبر تغییر تابعیت حکیمی‌فرد در روز‌هایی که موج گسترده‌ای از مهاجرت شطرنج‌بازان به خارج از کشور شکل گرفته، در حالی بازتاب زیادی در فضای عمومی جامعه داشت که او بلافاصله به آن عکس‌العمل نشان داد.

او دیروز در صفحه اینستاگرام خود نوشت: «اینجانب غزل حکیمی‌فرد استاد بزرگ شطرنج بانوان و فارغ‌التحصیل از دانشگاه شهید بهشتی در رشته مهندسی کامپیوتر هستم و 3 سال است که جهت ادامه تحصیل در دانشگاه پلی‌تکنیک (ETH) در سوئیس اقامت دارم و موفق به اخذ مدرک فوق‌لیسانس از این دانشگاه شده‌ام. درحال‌حاضر هم به‌عنوان Research Assistant در این دانشگاه مشغول به کار هستم. من طی سالیان متمادی بدون هرگونه حاشیه‌ای افتخار عضویت در تیم ملی شطرنج کشورمان در تمامی رده‌های سنی از نونهالان تا بزرگسالان را داشته‌ام و افتخاراتی در سطح آسیا و جهان برای کشورم کسب کرده‌ام. متاسفانه ادامه تحصیل من در سوئیس با آیین‌نامه‌های قهرمانی ایران مغایرت داشته. طوری که بازیکنانی که در خارج از کشور اقامت دارند امکان حضور در تیم ملی را ندارند. من استاد بزرگ و بازیکن حرفه‌ای شطرنج هستم و در این مدت امکان عضویت در تیم ملی کشورم را نداشتم. تغییر پرچم در فدراسیون جهانی شطرنج به منزله تغییر تابعیت نیست بلکه امکانی برای حضور حرفه‌ای من در مسابقات شطرنج اروپا است. برای همین تاکید می‌کنم که همچنان تابعیت ایرانی دارم و هرگونه اظهارنظر در مورد تغییر تابعیت خویش به دلایل سیاسی و... را شدیدا تکذیب می‌کنم».

استاد بزرگ شطرنج بانوان ایران در حالی این اظهارات را مطرح کرد که هضم آن برای خیلی‌ها عجیب‌وغریب به نظر می‌رسید، چراکه تا به الان دیده نشده ورزشکاری پرچم خود را عوض کند، اما تابعیتش کشوری باشد که در آن متولد شده باشد.

دراین‌باره با محسن سمیع‌زاده، سرپرست دبیر فدراسیون شطرنج، تماس گرفتیم تا بیشتر از اوضاع‌واحوال حکیمی‌فرد مطلع شویم که او گفت: «قوانین فیده با فدراسیون‌های جهانی دیگر متفاوت است. هر شطرنج‌بازی برای اینکه بخواهد تغییر تابعیت بدهد، اگر بخواهد فعالیتش را در کشور مدنظرش شروع کند، باید دو سال منتظر بماند تا شرایط اقامت در آن کشور برایش مهیا شود. اما اگر نخواهد این دو سال را پشت‌سر بگذارد و فورا کارش را شروع کند، باید به کشور اول خود (مثلا ایران) مبلغ بالایی را به‌عنوان غرامت بدهد تا شرایط برایش مهیا شود. اما در فدراسیون جهانی شطرنج یک راه سومی وجود دارد که آن را از سایر فدراسیون‌های جهانی متمایز کرده است. اینجا شطرنج‌بازان می‌توانند بدون اینکه تغییر تابعیت بدهند تا زمانی که در آن کشور حضور دارند با پرچم کشور مربوطه در مسابقات شرکت کنند. حالا این شرایط برای خانم حکیمی‌فرد فراهم شده است. متأسفانه در گذشته اوضاع فدراسیون شطرنج به‌گونه‌ای بوده، ورزشکارانی مثل ایشان که برای ادامه تحصیل یا موارد دیگر موقتا در کشور دیگری اقامت کرده‌اند، فضا مهیا نبوده که در تیم ملی حضور داشته باشند. ظاهرا قانون به این صورت بوده، تنها کسانی که در رقابت‌های قهرمانی کشوری حضور داشته‌اند، می‌توانستند به تیم ملی راه پیدا کنند. امتیاز دیگری که فیده نسبت به فدراسیون‌های جهانی دیگر دارد این است که حتی این امکان را به شطرنج‌بازان می‌دهد که بعد از مدتی دوباره پرچم خود را عوض کنند و بروند برای کشور دیگری هم مسابقه بدهند».

فدراسیون شطرنج ایران روز گذشته بعد از گفته‌های حکیمی‌فرد نیز بیانیه‌ای را درخصوص حمایت از شطرنج‌بازان مهاجر ایرانی صادر کرد که در نوع خود درخور توجه بود. سمیع‌زاده دراین‌باره افزود: «ما اصلا موافق چنین رفتار‌هایی نیستیم. قطعا وقتی نخبگان ما از کشور می‌روند حتما یک جای کار ایراد داشته و کوتاهی در مورد آن‌ها صورت گرفته است. درست است که ما نمی‌توانیم مانع مهاجرت ملی‌پوشان شویم، اما به‌هرحال باید راهکاری ارائه بدهیم که بتوانیم این عزیزان را در تیم ملی کشور خودمان حفظ کنیم. اتفاقی که برای خانم حکیمی‌فرد به وجود آمد باعث شد تا ما بلافاصله در هیئت‌رئیسه به آن رسیدگی کنیم و نگذاریم که ورزشکارانی مثل ایشان به راحتی به‌خاطر عدم حضور در رقابت‌های کشوری، عضویت در تیم ملی را از دست بدهند».