انتشار سه‌عنوان کتاب جدید انتشارات مرکز دائرهالمعارف بزرگ اسلامی

به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، در پیشگفتار جلد نخست «دانشنامه حقوق ایران»، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی و با سرپرستی علمی مصطفی محقق داماد آمده است: «با افزایش تجربه مرکز دائرهالمعارف بزرگ اسلامی در امر دانشنامه‌نگاری، و لزوم تدوین دانشنامه مستقل برای حقوق ایران، به پیشنهاد کاظم موسوی بجنوردی، ریاست مرکز، اندیشه تهیه دانشنامه حقوق ایران قوت گرفت و انجام این مسئولیت فرهنگی بر عهده مصطفی محقق داماد که از ابتدای تأسیس دائرهالمعارف بزرگ اسلامی نیز رئیس بخش حقوق آن بود محول شد و به این ترتیب، مقدمات کار از حدود 3 سال قبل آغاز گشت که اولین تجربه دانشنامه‌نگاری حقوقی در ایران با معیار‌های شناخته‌شده جهانی است. به همت محقق داماد هیات علمی متشکل از نامداران حقوق کشور برای تعیین خط و مشی دانشنامه تعیین شد که عبارت‌اند از: سیدمصطفی محقق داماد، سیدحسین صفایی، محمد قاری سیدفاطمی، رحیم نوبهار، حمید گوینده، علی آل‌داود و صفر بیگ‌زاده. در جلسات ابتدایی این هیات تصویب شد علاوه‌بر شرح و بسط متناسب مداخل تعیین‌شده، به فراخور به شرح رویه‌های قضایی اعم از آرا وحدت رویه و اصراری دیوان عالی کشور و رویه علمی مراجع قضایی پرداخته شود و دکترین و نظریه‌های حقوقی موجود نیز از نظر دور نماند تا بدین ترتیب در مورد هر مدخل، مجموعه‌ای کامل از اطلاعات تاریخی و علمی و عملی به شکلی مستند به خواننده ارائه شود. مشکل مرکز در تعیین مؤلف نه در نبود حقوق‌دان‌های کارآمد و مبرز، بلکه در مهجوربودن فرهنگ دائرهالمعارف‌نویسی با شیوه‌های مورد قبول جهانی در این مرز و بوم است که در مورد دانش حقوق بارزتر بود. خوشبختانه اعتبار علمی و جهانی مرکز دائرهالمعارف بزرگ اسلامی و شخصیت علمی محقق داماد، موجب شد تا بسیاری از مؤلفان و حقوق‌دان‌های بزرگ و شناخته‌شده کشور از تدوین چنین دانشنامه‌ای استقبال کنند و با به‌کارگیری حداکثر تلاش خود مقالاتی درخور شأن این مرکز علمی معتبر تألیف کنند که برخی در نوع خود بدیع و بی‌نظیرند.» انتشار کتابی درباره «گویش ابوزیدآبادی» و ویژگی‌های آوایی، دستوری و واژگانی آن کتاب «گویش ابوزیدآبادی: ویژگی‌های آوایی و دستوری (صرف و نحو) و واژگان» تألیف سیدطیب رزاقی و با مقدمه علی‌اشرف صادقی منتشر شد. کاظم موسوی بجنوردی رئیس مرکز دائره‌المعارف بزرگ اسلامی در قسمتی از یادداشت خود بر آغاز این اثر نوشته است: «سرزمین ایران، میهن گرامی ما، از نظر تنوع فرهنگ‌ها و گویش‌ها، از قدیم‌ترین روزگاران جلب توجه می‌کرده و در عین حال، نمونه بسیار جالبی از وحدت در کثرت بوده است: با وجود تنوع گسترده در آداب و رسوم و گویش‌ها، در جملگی، نشانه‌هایی از فرهنگ و تمدن ایرانی را جلوه داده و به ویژه، گویش‌ها در پهنه ایران، با زبان فارسی در تعامل بوده‌اند. از جمله گویش‌های مهم در پهنه ایران، گویش ابوزیدآبادی است.» علی‌اشرف صادقی در فرازی از مقدمه خود بر این پژوهش قلمی کرده است: «ویژگی مهم این گویش کهنگی آن است. علت این کهنگی این است که ابوزیدآباد [و روستا‌های اطراف آن] و یک شهر مجاور آن یعنی «بادرود»، آخرین روستا‌های کاشان در کنار کویر هستند و بنابراین در مسیر راه قرار نداشته‌اند تا تحت تأثیر زبان فارسی قرار بگیرند. ازآنجاکه ابوزیدآبادی زبان مادری مؤلف است، توصیف او از گویش ابوزیدآبادی، همه‌جانبه و از روی آگاهی است. توصیف گویش، شامل همه بخش‌های دستوری، به‌ویژه ساختمان فعل و نحو است.» «سیدطیب رزاقی»، مؤلف اثر در بخشی از پیشگفتار خود نگاشته است: «خاستگاه این فرهنگ و این گویش، که به «ابوزیدآبادی» معروف است، جایی است در حاشیه کویر (شمال شرقی کاشان) و صاحبان آن، روستاهایی، به مرکزیت شهر ابوزیدآباد، که در آستانه کویر قرار دارند. نگارنده این تحقیق، که خود از کودکی به همین گویش سخن گفته، و با این فرهنگ رشد کرده، از سال 1386 ش، تاکنون، به جمع‌آوری، ثبت و بررسی مواد زبان مادری پرداخته است. انگیزه و هدف او از این تکلیف نیز، بدیهی است که پاسداشت و شناساندن یکی از گویش‌های ایرانی و فرهنگ نهفته در آن است.» انتشار ویراست تازه «تذکره اربیل (وقایع‌نامه آربِلا)» ویراست تازه کتاب «تذکره اربیل (وقایع‌نامه آربِلا)»، اثر مؤلف ناشناس و با ترجمه محمود فاضلی‌بیرجندی، پس از 13 سال به طبع رسید. کاظم موسوی بجنوردی رئیس مرکز دائره‌المعارف بزرگ اسلامی در بخشی یادداشت خود بر آغاز این اثر نوشته است: «در میان ماخذ و منابع تاریخ ایران و سرزمین‌های همجوار، آثار نویسندگان مسیحی اهمیت خاص دارد و به ویژه در آنچه که به دوران طلوع ساسانیان تا غروب آن سلسله پادشاهی ارتباط می‌باید، آثار مذکور پرتوی بر تاریخ ایران می‌افکند و زوایایی از ماجرا‌های سیاسی و اجتماعی و دینی آن عهد را باز می‌تاباند. اهمیت این دسته از ماخذ به طور خاص در مقایسه با دیگر روایات تاریخی منسوب به آن عهد، در آثار دانشمندان و دیوان سالاران ایرانی در دوره پس از ظهور اسلام و گسترش حکومت‌های اسلامی آشکار می‌شود. گرچه این قبیل آثار از سوی گیری‌های دینی و مذهبی و قومی برکنار نبوده‌اند، با این همه، جایگاه متون مذکور در پژوهش‌های تاریخی مربوط به ایران باستان قابل توجه و چشمگیر بوده است. از جمله ماخذ برجای مانده از روزگار باستان، وقایع نامه آرابلا ست که گرچه قصد نویسنده ناشناس، ارائه شرحی از احوال اساقفه و پیشوایان مسیحی بوده، اشارات او به ایران، از هر جهت این اثر را در زمره مآخذ مهم این عهد قرار داده است.» محمود فاضلی بیرجندی مترجم در فرازی از مقدمه‌اش بر چاپ نخست این کتاب آورده است: «وقایع نامه آربلا یا تذکره اربیل که در اصل متنی به زبان سریانی است، از منابع بکری است که در شناخت دوره متأخر اشکانیان و اوایل سلسله ساسانی از ویژگی‌هایی برخوردار است. از جمله، این متن چشم‌انداز تازه‌ای برای نگریستن به آن دوران در اختیار پژوهنده قرار می‌دهد. بدین معنی که این دوره از تاریخ ایران را از نگاه مسیحیانی در اختیار خواننده قرار می‌دهد که غالباً در معرض تعقیب‌و آزار از سوی دستگاه حکومت مرکزی و یا نمایندگان محلی حکومت ایران قرار داشتند.» جلد نخست «دانشنامه حقوق ایران» در 660 صفحه، با شمارگان هزار نسخه؛ «گویش ابوزیدآبادی: ویژگی‌های آوایی و دستوری (صرف و نحو) و واژگان» در 544 صفحه، با شمارگان 200 نسخه؛ و ویراست تازه کتاب «تذکره اربیل (وقایع‌نامه آربِلا)» در 208 صفحه، با شمارگان 200 نسخه نشر یافته‌اند.