اوج‌گیری تاریخی نقره در 2025

گروه آنلاین روزنامه دنیای اقتصاد - محمد امین مکرمی: بازار جهانی نقره در 2025 صحنه یکی از کم‌سابقه‌ترین جهش‌های قیمتی نیم‌قرن اخیر بوده؛ جهشی که این فلز پرنوسان را به رکوردهای تاریخی رسانده و چشم‌انداز آن را متفاوت از دوره‌های گذشته کرده است.

نقره در اواسط اکتبر با عبور از سطح تاریخی 54.47 دلار در هر اونس، رشد سالانه 71 درصدی را ثبت کرد؛ رشدی که اگرچه پس از اوج‌گیری اندکی تعدیل شد، اما روند صعودی دوباره از سر گرفته شد. بررسی‌ها نشان می‌دهد ترکیبی از کمبود عرضه، جهش تقاضای فصلی و صنعتی و ارتباط تنگاتنگ بازار با تحولات اقتصاد جهانی، محرک‌های اصلی این رالی بوده‌اند.

به گزارش CNBC، در ماه‌های ابتدایی سال، اختلاف فزاینده میان عرضه و تقاضا فشار قابل توجهی بر بازار وارد کرد. کاهش ذخایر لندن طی چند سال اخیر به‌طور پیوسته ظرفیت این بازار را برای پاسخ‌گویی به تکانه‌های تقاضا محدود کرده است. موجودی انبارهای لندن از بیش از 31 هزار تن در 2022 به حدود 22 هزار تن در مارس 2025 سقوط کرد؛ سطحی که بازار را با کمبود واقعی فلز روبه‌رو کرد. این محدودیت عرضه تا آنجا پیش رفت که معامله‌گران برای تسویه موقعیت‌ها با نرخ‌های استقراض سالانه نزدیک به 200 درصد مواجه شدند؛ نشانه‌ای روشن از فشار فیزیکی در بازار.

در سمت تقاضا، هند به‌عنوان بزرگ‌ترین مصرف‌کننده نقره جهان، نقش کلیدی داشته است. پایان فصل بارندگی و تقویت درآمدهای بخش کشاورزی، هم‌زمان با مراسم دیوالی، موجی از خریدهای خانوار را رقم زد. نقره به‌عنوان گزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه‌تر از طلا برای ده‌ها میلیون خانوار روستایی، در 2025 جذابیتی ویژه یافت؛ تا جایی که قیمت داخلی آن در 17 اکتبر به رکورد 170 هزار روپیه در هر کیلو رسید. وابستگی حدود 80 درصدی هند به واردات نیز فشار مضاعفی بر بازار جهانی وارد کرد.

در کنار این محرک‌های فصلی، روندهای ساختاری نیز به تشدید کمبود دامن زده‌اند. تولید معدنی طی دهه اخیر، به‌ویژه در آمریکای لاتین، در مسیر نزولی بوده و هم‌زمان تقاضای صنعتی نقره از سوی سه بخش کلیدیبرق‌سازی ناوگان خودرو، انرژی خورشیدی و فناوری‌های مبتنی بر هوش مصنوعیشتاب گرفته است. نقره به‌دلیل رسانایی بالای حرارتی و الکتریکی، در باتری‌های پیشرفته، مدارهای الکترونیکی و پنل‌های خورشیدی نقش محوری دارد. با افزایش سهم خودروهای الکتریکی، مصرف نقره در هر خودرو از ده‌ها گرم به سمت سناریوهایی با مصرف چند صد گرم تا بیش از یک کیلو در باتری‌های حالت‌جامد حرکت می‌کند.

ترکیب این عوامل باعث شده چشم‌انداز نقره با دوره‌های اوج‌گیری سال‌های 1980 و 2011 متفاوت باشد. برخلاف دوره‌هایی که سفته‌بازی یا بحران‌های مالی نقش پررنگ داشتند، رالی 2025 بیش از هر چیز ریشه در موازنه ساختاری میان عرضه محدود و تقاضای پایدار صنعتی دارد.

با توجه به ماهیت دوگانه نقرهبه‌عنوان فلزی هم‌زمان صنعتی و گرانبهابازار در آستانه دوره‌ای قرار گرفته که در آن نوسان‌ها می‌توانند شدیدتر، اما تداوم روند صعودی پایدارتر از گذشته باشد.

اگر موج فناوری‌های نو و کندی عرضه معدنی ادامه یابد، جایگاه نقره در زنجیره انرژی و صنایع دیجیتال می‌تواند این فلز را در سال‌های پیش‌رو نیز در مسیر قیمتی صعودی نگه دارد؛ مسیری که باعث شده «فلز شیطان» دوباره در مرکز توجه بازارهای کالایی قرار گیرد.