بخشنامه رئیس دیوان عالی کشور درخصوص تکلیف شعبه «هم‌عرض»
رئیس دیوان عالی کشور در بخشنامه‌ای اعلام کرد: در مواردی که دیوان عالی کشور با نقض رأی صادره، پرونده را به دادگاه هم عرض ارجاع می‌نماید، این دادگاه مکلف به انشاء رأی است.
در جهت اجرای اصل 161 قانون اساسی و نظارت دیوان عالی کشور بر حسن اجرای قوانین در محاکم و دادگاه‌ها و رعایت اصل مهم اتقان آراء رئیس دیوان عالی کشور بخشنامه‌ای صادر کرد.
طبق این بخشنامه در مواردی که دیوان عالی کشور رأی صادره را نقض و پرونده را به دادگاه هم عرض ارجاع می‌نماید، دادگاه مرجوع الیه مکلف به رسیدگی است و انشاء رأی توسط شعبه صادر کننده رأی منقوض، فاقد اعتبار است.
متن بخشنامه رئیس دیوان عالی کشور خطاب به روسای کل دادگستری استان‌ها به شرح زیر است:
رؤسای محترم کل دادگستری استان‌ها
سلام علیکم
نظر به تصریح بند ج ماده 401 و 406 قانون آئین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی، در مواردی که دیوان عالی کشور رأی صادره را نقض و به دادگاه هم عرض ارجاع می‌نماید، دادگاه مرجوع الیه مکلف است با لحاظ رأی دیوان عالی کشور و مندرجات پرونده، رسیدگی نموده و مبادرت به انشاء رأی نماید و ماده 470 قانون آئین دادرسی کیفری ناظر به بند 4 ماده 469 همان قانون و هم راستا با مواد مذکور از قانون آئین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی دادگاه هم عرض را مکلف به رسیدگی و انشاء رأی نموده است.
حسب گزارش و اعلام برخی از همکاران شعب دیوان عالی کشور در مواردی ملاحظه شده پس از نقض رأی و علی‌رغم تصریح در دادنامه‌های صادره از شعب دیوان عالی کشور مبنی بر رسیدگی در دادگاه هم عرض، مجدداً همان شعبه صادر کننده رأی منقوض مبادرت به رسیدگی و انشاء رأی می‌نماید. این امر علاوه بر اینکه موجب اطاله دادرسی می‌شود، صدور رأی از مرجع غیرصالح و فاقد اعتبار خواهد بود؛ لذا ضرورت دارد مراتب به محاکم بدوی و تجدیدنظر اعلام گردد.
محمد جعفر منتظری
منبع: روابط عمومی دیوان عالی کشور
باشگاه خبرنگاران جوان اجتماعی حقوقی قضایی