تأملی بر اظهارات ابوالفضل پورعرب؛ آیا مشکل فقط «کلاس بازیگری» است؟

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، ابوالفضل پورعرب؛ ستاره بی‌تکرار سینمای ایران در دهه‌های 60 و 70، این روزها با عنوان «هنرمند درجه یک» بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است. بازیگری که همیشه برخلاف جریان رایج و بدون تعارف، مسیر خود را انتخاب کرده و هرگز در گفتار و رفتار خود دنبال خوشایند دیگران نبوده است. او نمونه‌ای است از هنرمندی که گزیده‌کاری را سرلوحه قرار داده و این شاخصه را در انتخاب آثارش به وضوح می‌توان دید.

اما مشکل اساسی که پورعرب در تازه‌ترین اظهاراتش به آن پرداخته، این نیست که بازیگران امروز کمتر حرفه‌ای شده‌اند، بلکه بیشتر به شرایط و نگاه سینمایی حاکم مربوط است؛ بنابراین مدعا سینما جایی است که پول، فساد و مناسبات پشت پرده به عنوان عوامل تعیین‌کننده، نقش اول را بازی می‌کنند. او معتقد است ورود سرمایه به سینمای ایران، فساد را نیز با خود به همراه آورده و فضای بازیگری را به شدت تحت تأثیر قرار داده است.

در جریان این گفتگو، ابوالفضل پورعرب با استفاده از عبارتِ «چشم‌های آبی»، بر نکته‌ای مهم تأکید می‌کند: بازیگری صرفاً زیبایی ظاهری نیست. بسیاری از ستاره‌های دهه‌های گذشته، مانند مرحوم سعید راد، بارها هشدار داده‌اند که بازیگری با چشمان آبی، بینی‌های عمل کرده و قد و قامتی زیبا به تنهایی نمی‌تواند به جایگاهی واقعی برسد. این نکته همچنان پابرجاست و نشان می‌دهد که معیارهای ظاهری نمی‌توانند جایگزین استعداد، تجربه و تعهد شوند.

یکی از مهم‌ترین آسیب‌های حال حاضر، رشد بی‌رویه کلاس‌های بازیگری است که اغلب بدون مسیر مشخص و تضمین واقعی، جوانان علاقه‌مند را به مسیرهای نادرست سوق می‌دهند. این کلاس‌ها گاه به محلی برای دریافت مبالغ هنگفت تبدیل شده‌اند، بدون آنکه هنر واقعی یا تکنیک لازم به هنرجویان آموزش داده شود. این هنرجویان پس از گذراندن دوره‌ها، اغلب با سرخوردگی و ناامیدی روبرو می‌شوند، چرا که تضمینی برای ورود موفق به دنیای بازیگری وجود ندارد.

.

از سوی دیگر، بسیاری از کارگردانان و فعالان سینما به وجود سازوکارهای ناسالمی اشاره کرده‌اند که در آن پول نقش اصلی را در انتخاب بازیگران ایفا می‌کند؛ پدیده‌ای که به «بازیگر اسپانسر» مشهور شده و باعث شده بسیاری از نقش‌ها به دور از شایستگی‌های هنری و صرفاً به واسطه روابط مالی به بازیگران اختصاص یابد. حتی برخی از چهره‌های پیشکسوت به میهمانی‌ها و جلسات شبانه‌ای اشاره کرده‌اند که در آن‌ها تقسیم نقش‌ها انجام می‌شود؛ امری که کیفیت آثار نمایشی و سینمایی را به شدت تحت تأثیر قرار داده است.

در چنین شرایطی، این کلاس‌های بازیگری نیازمند نظارت دقیق و فرهنگ‌سازی اصولی هستند تا خانواده‌ها و جوانان جویای نام به درستی آگاه شوند که بازیگری، مسیر ساده و بی‌دردسری نیست که تنها با شرکت در چند کلاس به آن دست یابند. هنرمندی که می‌خواهد در این عرصه موفق باشد، باید ترکیبی از آموزش آکادمیک، تمرین مستمر و کسب تجربه را دنبال کند.

یادمان نرود که استادانی چون حمیدرضا سمندریان چگونه با آموزش‌های استادانه خود، نسل‌های متعددی از بازیگران را پرورش دادند و مسیر بازیگری را به شکلی علمی و هنرمندانه باز کردند. امروز اگر مدیران و تصمیم‌گیرندگان سینمایی بخواهند جلوی نابسامانی‌ها را بگیرند، باید راه ورود مؤسسات بی‌نام و نشان و مناسبات ناسالم را مسدود کنند تا نسل‌های بعدی بتوانند با استعداد و تعهد واقعی در این عرصه بدرخشند.

در غیر این صورت، روند فعلی سینما و تلویزیون ایران به ناکجاآبادی می‌رسد که نه بازیگران توانمند فرصت ظهور پیدا می‌کنند و نه مخاطبان امکان لذت بردن از بازی‌های زیبا و تأثیرگذار را خواهند داشت.