تاثیر تغییرات اقلیمی بر توانایی تلسکوپ‌ها در رصد فضا
کارشناسان می‌گویند با گرم شدن دمای کلی زمین، مشاهدات برای برخی از پیشرفته‌ترین تلسکوپ‌های ما دشوارتر می‌شود و دیدن فضا ممکن است سخت‌تر شود.
به گزارش ایسنا و به نقل از آی ای، هنگام طراحی تجهیزات با فناوری بالا یا "های - تک"(high-tech) به ویژه با دقت لازم برای رصد فضا، دما باعث نگرانی بزرگی می‌شود. خواص حرارتی محیط اطراف تلسکوپ‌ها می‌تواند بر نحوه عملکرد نوری و تاری تصاویر تأثیر بگذارد. به زبان ساده، برخی از تلسکوپ‌ها برای سازگاری با تغییرات و کنترل شرایط ناشی از دمای بالاتر دنیای کنونی ساخته نشده‌اند.
مطالعه‌ای که اخیرا منتشر شده است، جزئیات برخی از تأثیرات تغییرات آب و هوایی را بر رصد نجومی بیان می‌کند. این مطالعه به طور خاص بر چند دهه مشاهدات و مطالعات "تلسکوپ بسیار بزرگ"(VLT) رصدخانه جنوب اروپا متمرکز است.
"VLT" از نظر رصدی از اهمیت بالایی برخوردار است، چرا که این تلسکوپ، پیشرفته‌ترین رصدخانه نجومی نور مرئی در جهان است.
داده‌های حاصل از این رصدخانه برخی از روش‌هایی را که تغییرات آب و هوایی بر توانایی رصد تلسکوپ‌ها در فضا تأثیر می‌گذارد، نشان داد. طبق گفته "فاستین کانتالوب" محقق ارشد این مطالعه؛ تغییرات آب و هوایی به طور فزاینده‌ای بر مشاهدات نجومی تأثیر می‌گذارد.
منطقه خاص محل استقرار VLT" که در صحرای آتاکاما در شیلی واقع شده است، طی 40 سال گذشته به طور متوسط 2.7 درجه فارنهایت (1.5 درجه سانتیگراد) گرم شده است که از روند گرم شدن متوسط بقیه جهان در همین دوره که حدود 1.7 درجه فارنهایت (یک درجه سانتیگراد) است، بیشتر است.
"VLT" در صحرای آتاکاما، خشک‌ترین مکان روی زمین خارج از قطب جنوب است. بنابراین تعجبی ندارد که از میانگین نرخ گرمایش جهانی پیشی بگیرد. قرار گرفتن این تلسکوپ در خشک‌ترین مکان زمین اتفاقی نیست. اگرچه حتی رطوبت کم در آتاکاما نیز نمی‌تواند مسائل و مصائب ناشی از افزایش دمای این منطقه را جبران کند.
از همه قابل توجه‌تر، اگر درجه حرارت در پایان روز بالاتر از 60 درجه فارنهایت (16 درجه سانتیگراد) باشد، عملکرد سیستم خنک کننده VLT می‌تواند دچار اختلال شود. هنگامیکه این خنک کننده برای اولین بار در سال 1991 نصب شد، این مسئله گرمای بیش از حد، وجود نداشت، اما آب و هوای طی این مدت در این منطقه به سرعت گرم شده است و اختلال خنک کننده این تلسکوپ در طول سال به یک مسئله تکراری تبدیل شده است.
درجه حرارت بالاتر به دلیل اختلاف دما بین منطقه خارج از گنبد تلسکوپ و داخل گنبد می‌تواند منجر به از دست رفتن وضوح تصاویر تلسکوپ شود. این مسئله مشکلی را ایجاد می‌کند که به عنوان "مشاهده گنبد"(Dome Seeing) شناخته می‌شود. دکتر "کانتالوب" توضیح می‌دهد این موضوع به دلیل تلاطم و آشفتگی در هوای داخل گنبد ناشی از اختلاف دما بین داخل و خارج گنبد به تخریب کیفیت تصویر منجر می‌شود.
افزایش دمای محیط در این منطقه باعث می‌شود وضوح جو زمین کمتر شود که منجر به تاری مشاهدات نیز می‌شود و میزان دید تلسکوپ را کاهش می‌دهد.
حوادث شدید آب و هوایی به ویژه افزایش بارندگی و حرکات ابرها نیز می‌تواند در مشاهدات تلسکوپ‌ها تأثیر منفی داشته باشد. با توجه به شرایط صحرای آتاکاما و موقعیت VLT، انتظار می رود که افزایش تغییرات حرارتی در این منطقه، تلاطم جو همراه با رطوبت بیشتر را به همراه داشته باشد.
همچنین لازم به ذکر است که هدف اصلی این مطالعه بررسی داده‌های تاریخی و چگونگی ارتباط آنها با مشکلاتی است که در حال حاضر این تلسکوپ با آنها روبرو است.
محققان با نگاهی به داده‌های چند دهه فعالیت "VLT" و آب و هوای اطراف آن، قادر به پیش‌بینی تأثیرات مخربی هستند که ممکن است تغییرات بیشتر آب و هوایی بر توانایی رصد تلسکوپ‌ها در فضای بیرونی داشته باشد.
بزرگترین توصیه محققان، برنامه‌ریزی برای ساخت یک تلسکوپ در آینده است. آنها پیشنهاد می‌کنند که تلسکوپ‌های آینده باید برای پذیرش حوادث و تغییرات شدید آب و هوایی طراحی شوند، زیرا پتانسیل زیادی وجود دارد که تغییراتی که بر روی "VLT" تأثیر گذاشته است، شیوع بیشتری پیدا کنند و مناطق دیگر را نیز تحت تأثیر قرار دهند.
پیام محققان در پایان این مقاله مبنی بر اینکه ما باید اقدامات پایدار در برابر بحران‌های آب و هوایی را دنبال کنیم، به شرح زیر است:
- برقراری ارتباط در داخل و خارج از جامعه علمی در مورد تأثیر تغییرات آب و هوا بر روی سیاره و جامعه ما
- بهینه سازی منابع انرژی صرف شده برای فعالیت حرفه‌ای
- مرور مجدد و تغییر شکل کلی طرح تحقیق در نجوم برای کاهش ردپای گرمایش جهانی
به هر حال به نظر می‌رسد یافتن راهی برای جلوگیری از کاهش توانایی محققان در انجام تحقیقات علمی مربوط به تلسکوپ‌ها حیاتی است.
انتهای پیام
