تاریخچه خوردن برنج در ایران / قدیمی ها چگونه سردی برنج را دفع می‌کردند

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از صاحب نیوز؛ کشت برنج در ایران از همان دوره ساسانیان رواج یافته و البته که غذایی سراسری نبوده که در همه نقاط ایران مصرف شود. در قرون بعدی نیز انواع مختلف برنج در ایران کشت شده و به‌مرور توسط کشاورزان ایرانی انواع جدیدتر و مرغوب‌تر نیز به وجود آمده که بیشتر باب میل ایرانی‌ها باشد.

در دوره صفوی برنج، غذایی شاهانه بوده و البته به صورت پلو یا به صورت چلو به همراه کباب یا خورش به غذای مخصوص مهمانی‌ها و جشن‌ها تبدیل شده است؛ «ملمع پلو» و «بریان پلو» و «قاورمه پلو» و «دولمه پلو» غذا‌های مشهور دوره صفویه بوده‌اند.

تا دوره قاجار هم کار به جایی رسید که «ادوارد پولاک» طبیب مخصوص ناصرالدین قاجار نوشته است: «ایرانیان ساده زندگی می‌کنند و کلا در غذا خوردن و نوشیدن عاداتی متعادل دارند. غلات، برنج، سبزیجات، میوه و لبنیات غذای اصلی آنان را تشکیل می‌دهد. در شهر‌ها و در میان مردم مرفه برنج مهم‌ترین جزء غذا به حساب می‌آید. برنج در پخت سه غذای ایرانی: پلو، چلو و آش به کار می‌رود. این غذا‌ها نقش مهمی در زندگی خانواده ایرانی دارند. ایرانی‌ها حتی نمی‌توانند بهشت را بدون برنج تصور کنند».

*نامگذاری و انواع برنج

برنج ایرانی انواع مختلفی دارد. امروزه حدود 45 نوع برنج در ایران کشت و مصرف می شود.

اغلب برنج های ایرانی به نام محل کشتشان شناخته می شوند یا خصوصیات ظاهری شان. برخی هم مثل برنج صدری ماجرایی تاریخی دارند که چنین است: «میرزا آقاخان نوری که در دوره قاجار، صادارت را برعهده داشت، عده ای را به کشورهای آسیای شرقی فرستاد و بذر چغندر و برنج را به شمال کشور ایران آوردند. به روایتی این برنج از هندوستان آورده شده بود و به برنج صدراعظمی موسوم گردید. بعدها بر اثر کثرت استفاده، نام آن از برنج صدراعظمی به برنج صدری تغییر یافته است».

برخی انواع برنج نیز به نام کشاورزی که نخستین بار آنها را رشد و پرورش داده شناخته می شوند؛ برای مثال برنج هاشمی که ماجرایش این است: «یوسف هاشمی زاده در سال 1364 متوجه چند خوشه متفاوت در شالیزارش شد. این خوشه ها بلندتر بودند و ساقه باریک تری هم داشتند. وی این خوشه های ویژه و جذاب را جمع آوری کرد و در آغاز فصل بهار خزانه جداگانه ای برای آنها گرفت و آنها را نشاء کرد و در فصل برداشت هم جداگانه و با احتیاط آنها را درو کرد و برنج هاشمی متولد شد».

*خواص دارویی برنج

زینب زمانی، محقق طب سنتی در مورد خواص دارویی این غله پر خاصیت گفت: برنج برای افرادی که دچار سوء تغذیه شدید هستند، بسیار مفید است و مصرف آن موجب کاهش تری گلیسیرید خون و کاهش فشار خون می شود.

وی افزود: 6 بار در هفته، مصرف غلات و یا دانه های سبوس دار (مانند برنج قهوه ای) برای زنان یائسه که دارای کلسترول بالا، فشار خون بالا و دیگر نشانه های بیماری قلبی هستند، بسیار موثر است.

این محقق طب سنتی بیان داشت: برنج موجب افزایش مقاومت نسبت به انسولین می شود و خوردن برنج تحریکات معده و روده را کم می کند.

زمانی خاطرنشان کرد: برنج قهوه ای خاصیت ضد التهابات عصبی دارد. علاوه بر این اگر برنج سفید را درآب خیس کنید، آب آن برای درمان اسهال و قاعدگی مفید است.

برنج خواب آور است و تشنگی را برطرف می کند و توصیه می شود برای درمان تب، افراد بدن و سررا با آرد برنج کمپرس کنند.

در تاریخ ایران برنج همواره غذایی گران و خوراک ثروتمندان و غذای مخصوص جشن‌ها و مهمانی‌ها بوده است و مردم عادی جز در مناطقی که برنج کشت می‌شد یا به‌وفور در دسترس بود پلو و چلو نمی‌خوردند. حتی مشهور است که در دوره قاجار مردم عادی و فقرا در طول سال فقط یک‌بار پلو نصیبشان می‌شد و آن شب عید نوروز بود.

استفاده از عبارت «پلوخوری» به جای «مهمانی» از گذشته‌های دور به ایرانیان رسیده است؛ روزگارانی که برنج غذای مخصوص ضیافت‌ها بود و ایرانی‌ها به جای اینکه بگویند می‌رویم مهمانی، می‌گفتند می‌رویم پلوخوری. فراگیرشدن مصرف برنج در شهر‌های بزرگ ایران هم از دهه 40 شمسی آغاز شد و حالا کار به جایی رسیده که برنج خارجی هم وارد می‌شود تا سفره ایرانی بدون برنج نماند.

*رفع سردی برنج در گذشته

علی فخرالدین، مدرس و نویسنده کتاب مفاتیح الطب در گفت و گو با خبرنگار صاحب نیوز در خصوص رفع سردی برنج در ایران و در زمان قدیم اظهار کرد: در زمان‌های گذشته، شهرهای مختلف براساس آن اقیلمی که وجود داشته هر کدام یک گیاهی را برای رفع سردی برنج استفاده می‌کردند که به عنوان مثال در شهرهای شمالی از پونه‌های جنگلی و برخی مناطق دیگر از زیره‌سیاه به این جهت بکارگیری میکردند.

وی ادامه داد: در گذشته برنج مانند امروزه طبخ نمی‌شد و بیشتر به‌صورت کته استفاده می‌شد اما خب به طبع یک سری بیماری‌ها را ایجاد می‌کرد که برای حل این موضوع از سرکه در کنار برنج کته استفاده می‌کردند

مصرف زیاد کته باعث غلظت خون می‌شد و اغلب به بیماری کبد چرب مبتلا می‌شدند.

توصیه ما برای سلامتی:

برنج را می توان قدیمی ترین گیاه خوراکی و مهمترین منبع تغذیه مردم جهان بعد از گندم دانست. این گیاه با قدمتی 14 هزار ساله مسیر طولانی را گذرانده تا به شکل کنونی اش برسد. همچنین تاریخچه ی برنج در ایران نیز حداقل عمری دو هزار ساله دارد و از دیرباز این غلات مورد توجه ایرانیان بوده است.

اگر می خواهید همیشه سالم بمانید حتماً به طبع سرد یا گرم بودن مواد غذایی توجه داشته باشید و مطابق با ذائقه خود از بهترین برنامه غذای استفاده کنید. تا حدالامکان توصیه می شود در کنار برنج از مواد دارای طبع گرم استفاده کنید. اگر به مصرف دسرهای سرد مانند سالاد یا ترشی علاقه مند هستید پیشنهاد می شود حتما در کنار آن از ادویه های دارای طبع گرم مانند فلفل استفاده کنید تا از عوارض سردی غذا کاسته شود.

انتهای پیام /