تعزیهایرانی همچنان نفس میکشد
تعزیهداران میگویند مردم هنوز به این نمایش آیینی علاقه دارند و این هنر زنده میماند.
همشهری: پردهخوانی و نقالی میتواند جذابترین نوع یک نمایش مذهبی - ایرانی باشد؛ پردهخوانی که از روی تصویرهای منقوش بر پرده، از اولیای دین میگوید. این نقل با کلام آهنگینی است که توسط نقال روایت میشود. این روزها حسن بصیری، از هنرمندان نقال و پردهخوانی است که اکنون همراه گروهش در کشورهای اروپایی اجرا دارد. هنرمندی اهل دماوند که از دهه 70وارد هنر پردهخوانی و تعزیه شده و چندین سال است که به اجرای این هنر در دیگر کشورها میپردازد. این هنرمند میگوید: «بهترین اتفاقی که برای من خیلی شیرین بوده، این است که در سال96 بهعنوان سفیر فرهنگی امام رضا (ع) انتخاب شدم و لباس خدمتگزاری علیبن موسیالرضا (ع) را دریافت کردم و بعد از آن 2سال در روزهای 28صفر در حرم رضوی به اجرای پردهخوانی میپرداختم.»
گروه تعزیه امام رئوف (ع) در 4کشور این هنرمند از اجرای برنامه امسالش در ایام محرم توضیح میدهد: برنامه نقالی و تعزیهخوانی به دعوت از افراد علاقهمند به این هنر بوده و ما یک سال درگیر تولید و پیگیر کارها برای اجرا بودیم. گروه تعزیه امام رئوف، گروهی است که حسن بصیری تشکیل داده و خودش کارگردانی تعزیه را برعهده داشته و امیر محمد داوودی هم تهیهکننده و سرمایهگذار این اجراهاست. بصیری درباره گروهش توضیح میدهد: «علاوه بر گروهی که داریم، بهصورت مجازی با چند دوست اروپایی آموزش داشتیم و 3نفر از گروه ما مقیم اروپا و از کشور افغانستان هستند. قبل از شروع اجراها چند روز جلوتر آمدیم و اجرا داشتیم.» این گروه در 4کشور اسکاندیناوی و شمال اروپا اجرا دارند که نخستین کشوری که تعزیه و پردهخوانی و نقالی در آن اجرا شد، کشور نروژ بود.
مردم؛ مهمترین عامل حیات هنر نقالی حسن بصیری برخلاف دیگر تعزیهخوانان و هنرمندان نقال و پردهخوان آینده روشنی را برای این هنر ترسیم میکند و به همشهری میگوید: «بهنظر استقبال مردم مهمترین عامل زنده ماندن این هنر است؛ هنری که نسل به نسل و به شکل شفاهی به دوران امروز ما رسیده است. وضعیت نقالی در ایران، رو به رشد و پیشرفت است؛ چرا که مردم ما به آن علاقه دارند، در قدیم پردهخوانیها عموما در قهوهخانهها انجام میشد و حالا که رسانه آمده است، تلفیق رسانه با هنر نقالی و پردهخوانی باعث آشنایی و بسط و گسترش بیشتر این هنر شده است.»
مخاطبی که تشنه داستان است این هنرمند گفت: ایرانیان و حتی مردم دیگر کشورها تشنه داستان هستند که اگر آموزش به اندازه کافی باشد، این هنر بیش از هرچیز میتواند در میان مردم تأثیرش را بگذارد. به اعتقاد بصیری، پردهخوانی نیاز به آموزش دارد و اینکه بتوان کارگاههای آموزشی را برگزار کرد تا این هنر در کنار اینکه سینه به سینه منتقل شده به شکل آکادمی هم منتقل شود. مهمترین راه حفظ هنر نقالی همین آموزش است. وی ادامه میدهد: «در طول تاریخ دیدهایم که مردم بزرگترین حامی تعزیه و نقالی بودند. تجربهای که در اجراهای خارج از کشور هم دارم این است که مردم دوست دارند تاریخ ایرانی - اسلامی را بشنوند و در قالب هنر ببینند. وقتی هنری مردمی باشد، حتما حیاتش ادامه خواهد داشت. مردم بهراحتی با ادبیات نقالی انس میگیرند. وقتی پیام عاشورا و آزادی و آزادگی را با پردهخوانی منتقل میکنیم، میبینیم که چقدر اینها در دل مردم جای میگیرند و از همین طریق میتوانیم، شجاعتها و رشادتها را بیان کنیم.»