توضیحات رئیس شورای داوری آیفیک درباره اختلاف «آهوی من مارال» و «جیران»

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، دعوایِ دو مجموعه نمایشی «آهوی من مارال» و «جیران» کماکان ادامه دارد. حتی برخی در فضایِ رسانه‌ای گمانه‌زنی کرده‌اند علتِ به تأخیر افتادن پخشِ جدیدترین اثر حسن فتحی همین عامل بوده است. زیرا قرار بود "جیران" بنابر اعلامِ پلتفرمِ پخش‌کننده و رونمایی که هفته گذشته اتفاق افتاد، از 24 دی‌ماه پخش خودش را آغاز کند.

ساترا در توضیحاتِ خودش نسبت به عدم پخشِ این سریال در زمانِ مقرر، رسماً اعلام کرد که ربطی به شکایت عوامل تولید سریال «آهوی من مارال» نداشته است. در بخشی از این بیانیه آمده است: «با توجه به ادعاهای مربوط به نقض حقوق مالکیت فکری در سریال «جیران»، با توجه به عدم تمایل شاکی به ادامه رسیدگی توسط ساترا، موضوع تا زمان ثبت درخواست رسیدگی از سوی عوامل تولید سریال «آهوی من مارال» یا ارائه حکم قضایی، در ساترا مسکوت مانده و انتشار یا عدم انتشار سریال «جیران»، ارتباطی با آن ادعا ندارد.»

همان‌طور که سازمان تنظیم مقررات رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر ابراز امیدواری کرد که در روزهای آینده امکان پخش این سریال مهیا شود، فیلیمو پلتفرم‌ِ پخش‌کننده اصلاحات ساترا را دلیلِ بر این تأخیر دانست و اعلام کرد که حداکثر تا یک هفته، پخش به تأخیر افتاده است.

اما همزمان با این رونمایی و هیاهویِِ پخش اولین قسمت برای هنرمندان و اصحاب رسانه، بحثِ شکایت عوامل تولید سریال «آهوی من مارال» به اوج خودش رسید.

ماجرا از این قرار بود که در اوایل سال گذشته این اختلاف برای اولین بار مطرح شده بود که طرفین دعوا با پذیرش صلاحیت آیفیک (انجمن صنفی شرکت‌ها و موسسات فیلمسازی ایران)، شکایت خود را از طریق این انجمن پیگیری کرده بودند و طبق نظر اعضای تیم داوری، تهیه‌کننده سریال «جیران» موظف شد تا یکسال از انتشار سریال مشابه «جیران» و «آهوی من مارال» خودداری کند و همچنین تمام بخش‌های مشابه با طرح سریال «آهوی من مارال» را از سریال جیران حذف کند.

گفته می‌شود پس از طرح شکایت مجدد به ساترا و برگزاری جلسات متعدد نهایتاً در جلسه‌ای مشترک در ساترا در هفته گذشته که با حضور رئیس شورای صدور پروانه انتشار تولیدات حرفه‌ای در فضای مجازی، معاون حقوقی و تدوین مقررات، معاون پایش و نظارت و مدیریت حمایت از حقوق مالکیت فکری ساترا، طرفین دعوا توافق کردند که طی روزهای پنجشنبه و جمعه مورخ 16 و 17 دی‌ماه طی جلسه‌ای به تماشای سریال "جیران" و تطبیق آن با طرح سریال «آهوی من مارال» اقدام کنند و در خصوص وجود مشابهت یا عدم مشابهت آنها مشترکاً توافق کنند که برخلاف موافقت اولیه، با استنکاف آقای عفیفه تهیه‌کننده سریال جیران، این جلسه برگزار نشد.

در جلسه هفته گذشته مشترک ساترا، همچنین آقای غفارزاده نویسنده طرح «آهوی من مارال» اصرار داشت که در صورت عدم حصول توافق طی روزهای 16 و 17 دی‌ماه، ساترا صرفاً در صورت درخواست مجدد ایشان، ورود به موضوع اعلام مشابهت یا عدم آن کند و در نهایت در روز 20 دی‌ماه طی تماسی تلفنی با ساترا به طور رسمی عدم تمایل خود را جهت اعلام نظر ساترا و تصمیم ایشان به طرح و پیگیری موضوع از طریق مراجع قضایی اعلام کرد.

اسماعیل عفیفه در اظهارنظری اعلام کرده که در خلاصه طرح «آهوی من مارال» به زندگی ناصرالدین شاه در سنین پیری می‌پرداخت، در حالی‌که سریال «جیران» به زندگی ناصرالدین شاه و سوگلی محبوبش جیران در اوایل سلطنت او می‌پردازد. سریال «جیران»، بر اساس وقایع، شخصیت‌ها و مستندات تاریخی نوشته شده و شخصیت‌های تخیلی کار نیز ربطی به آنچه که در خلاصه طرح «آهوی من مارال» آمده بود ندارند. در مقابل «آهوی من مارال» اساساً داستانی تخیلی دارد. طرح مفصل «جیران»، در سال 1391 نوشته شده و در سال 1393 به آقای مجید مولایی برای تولید سریال ایمیل شده که ضمن موجود بودن مستندات موثق از جمله مکاتبات ایمیلی، شخص آقای مجید مولایی و افرادی دیگر نیز به عنوان شاهد این واقعیت روشن را تأیید کرده و می‌کنند.

او همچنین به این نکته اشاره کرده که آقای غفارزاده شکایتی علیه پروژه «جیران» به شورای داوری آیفیک ارائه کردند. رایِ شورا به من ابلاغ شد که بنا بر آن پروژه جیران می بایست دو مورد مشخص را مراعات کند. اول اینکه تا اردیبهشت سال 1400 سریال جیران را منتشر نکند و دوم شباهت‌های احتمالی بین فیلمنامه‌ها را حذف کند. ما به هر دو بند رای داوری عمل کردیم. سریال تا اردیبهشت سال جاری منتشر نشد و کارشناس پرونده آقای فرهاد توحیدی نیز بعد از مطالعه کامل و مقایسه دو فیلمنامه صریح و روشن و قاطع اعلام کرد که هیچ شباهتی بین آنها وجود ندارد.

خبرنگار تسنیم در گفت‌وگویی با بهروز مفید رئیس شورای داوری آیفیک این موضوع را پیگیری کرده است. او در این گفت وگو تأکید کرد: رأی ما در شورا این بود که یک سال به پروژه «آهوی من مارال» فرجه دهیم و برای آن امتیازی قائل شویم که یک سال زودتر می‌توانند کار خود را منتشر کنند. اما عملاً این سریال نتوانست خودش را به پخش برساند. نکته دوم اینکه نباید بین این دو کار شباهتی وجود داشته باشد. اما اینکه شباهت‌ها حذف شده یا خیر را باید مورد بررسی قرار داد.

وی درباره اینکه دوباره شورا واردِ ارزیابی خواهد شد یا نه، گفت: ممکن است دادگاه تشخیص بدهد و کارشناس بگذارد. کار از نظر ما مختومه شده است؛ اگر دو نکته‌ای که دادگاه گفته و رعایت نشده باشد حقِ شکایت برای «آهوی من مارال» وجود دارد. اما روی فرصتی که برای فیلم مهرداد غفارزاده قائل شدیم، «جیران» رعایت کرد و باید دید این مراعات در خصوص شباهت‌ها هم اتفاق افتاده است. چون امکان دارد در فیلمنامه این شباهت‌ها حذف شود اما در تولید اتفاق افتاده باشد. این نکته برمی‌گردد به تشخیص دادگاه که شباهتی وجود دارد یا خیر و نظر کارشناسی که می‌گذارد. ممکن است این نظر کارشناسی را دوباره به شورا ارجاع بدهند و از طرفی هم امکان دارد خودشان کارشناس بگذارند؛ موارد حقوقی با خودشان است.