جزئیات اجرای طرح "پژوهشیار" در حمایت از نخبگان دکتری + فیلم

علی نیکبخت؛ معاون مستعدان و آینده‌سازان بنیاد ملی نخبگان در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی تسنیم درباره طرح «پژوهشیار» اظهار کرد: ما پیش‌تر طرح‌هایی مانند طرح «شهید وزوایی» را داشتیم که با هدف حمایت از مستعدین برتر طراحی شده و در همه دنیا هم نمونه‌هایی از آن وجود دارد. در این طرح، گرنتی در اختیار دانشجویان مقاطع مختلف قرار می‌گیرد تا در راستای توانمندسازی و اجرای پروژه‌های پژوهشی خود هزینه کنند.

وی گفت: در همین راستا، به‌دنبال ارتقا و هدفمندتر کردن این حمایت‌ها بودیم تا مطمئن شویم این کمک‌هزینه‌ها اثربخشی بیشتری در فرآیند توانمندسازی دانشجویان دارند. بخشی از این ارتقا در قالب طرح جدیدی تحت عنوان «پژوهشیار» از امسال اجرایی شد و در سال آینده نیز نسخه توسعه‌یافته‌تری از آن را ارائه خواهیم کرد.

.

نیکبخت تصریح کرد: در قالب این طرح، کمک‌هزینه‌ای تحصیلی به دانشجویان دکتری اختصاص یافت که از مرحله امتحان جامع و تأیید پروپوزال عبور کرده‌اند؛ در ابتدا این شرط تا پایان ترم چهارم در نظر گرفته شده بود اما بعداً آن را تا پایان ترم پنجم نیز تمدید کردیم. یکی از شرایط دریافت این حمایت، برگزیده بودن فرد در طرح شهید وزوایی و شرکت در حداقل سه دوره این طرح بود.

معاون آینده‌سازان بنیاد ملی نخبگان خاطرنشان کرد: کمک‌هزینه‌ای که در قالب «پژوهشیار» ارائه می‌شود، به‌صورت ماهانه پرداخت می‌شود و می‌توان آن را نوعی پژوهانه تلقی کرد. نکته قابل توجه این است که ما این کمک‌هزینه را به صورت پیش‌پرداخت نیز ارائه دادیم؛ به‌طور مثال، سه ماه اول (بهار) را در اسفندماه سال گذشته به حساب دانشجویان واریز کردیم.

وی گفت: این پژوهانه در قالب وام قرض‌الحسنه و بدون سود در اختیار دانشجویان قرار گرفته و در صورتی که دانشجو تا پایان ترم دهم از رساله دکتری خود دفاع کند و تا ترم هشتم یا نهایتاً نهم، دو مقاله علمی منتشر کند، این وام به کمک‌هزینه بلاعوض تبدیل خواهد شد. هرچند از نظر ما انعطافی در بند مقاله‌ها نیز وجود دارد.

نیکبخت ادامه داد: ممکن است از بیرون، شرایط این طرح سخت‌گیرانه به نظر برسد، اما واقعیت این است که اگر دانشجویی واقعاً تمام‌وقت در دوره دکتری مشغول به تحصیل باشد، اجرای این شروط چندان دشوار نیست. به همین دلیل، نام طرح نیز «حمایت از دانشجویان مستعد تمام‌وقت دوره دکتری» انتخاب شده است.

وی گفت: استقبال خوبی از این طرح شده اما تأکید ما این بوده که دانشجویان باکیفیت وارد این مسیر شوند. یکی دیگر از شروط ما این بود که دانشجویانی که از این حمایت استفاده می‌کنند، فعالیت خارج از دانشگاه نداشته باشند؛ چرا که در غیر این صورت باید فرصت استفاده از طرح را به دیگران واگذار کنند.

نیکبخت در پایان خاطرنشان کرد: مزیت دیگر این طرح برای کشور، علاوه بر حمایت از دانشجویان مستعد، کاهش ماندگاری طول دوره دکتری در کشور است. متأسفانه شاهدیم که برخی دانشجویان در مقاطع مختلف تحصیلی، به‌ویژه در دوره دکتری، مدت‌زمان زیادی را صرف پایان‌نامه می‌کنند که این مسئله هزینه زیادی برای کشور دارد. تلاش ما این است که با حمایت‌های هوشمندانه، پژوهش را اثربخش‌تر کنیم و از طولانی شدن دوره دکتری جلوگیری کنیم.