حرکت آموزش عالی به سوی صنعت‌محوری؛ طراحی 30 واحد درسی با مشارکت مستقیم صنایع + فیلم

پیمان صالحی، معاون پژوهشی وزارت علوم و دبیرکل شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری؛ در گفتگو با خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، به روند تغییرات ساختاری و محتوایی در نظام آموزشی کشور و نزدیکی آن به نیاز‌های واقعی بازار کار و صنعت اشاره کرد. وی با بیان اینکه امروزه سرفصل‌های درسی در بسیاری از رشته‌ها در دنیا به‌صورت شناور طراحی می‌شود، تأکید کرد که افراد براساس نیاز بازار کار و جایگاهی که قرار است در آن فعالیت کنند، آموزش می‌بینند و این روند در کشور نیز در حال اجراست.

وی یکی از اقدامات جدی در این زمینه را بورسیه‌های صنعتی دانست که اکنون در نظام آموزش عالی کشور پیاده‌سازی شده‌اند. صالحی توضیح داد که از حدود دو سال پیش در دفترچه کنکور کارشناسی‌ارشد و دکتری برخی از رشته‌ها به‌صورت مشخص ذکر شده‌اند که دوره‌ها استادمحور هستند یا به صورت بورسیه برای یک شرکت خاص تعریف شده‌اند. این بدان معناست که پروژه مورد نظر دانشجو از پیش تعیین شده و مرتبط با نیاز صنعت است.

به گفته صالحی، برای دانشجویان کارشناسی که در قالب بورسیه صنعت جذب می‌شوند، حدود 30 واحد از مجموع 120 واحد درسی با هماهنگی صنعت مربوطه طراحی و ارائه می‌شود. او این اقدام را گامی مهم از سوی وزارت علوم عنوان کرد و مثالی آورد از صنعتی مانند صنعت لاستیک که برای تأمین نیروی انسانی مورد نیاز خود در رشته مهندسی پلیمر، با دانشگاه همکاری کرده و سرفصل‌های درسی متناسب با نیاز خود را طراحی می‌کند.

وی همچنین به اظهارات اخیر وزیر علوم اشاره کرد که بر بازنگری در طول دوره‌های تحصیلی نیز تأکید داشته و بیان داشت این نیز بخشی از برنامه‌ریزی‌های وزارت علوم است که با هدف به‌روز‌رسانی و انطباق با نیاز‌های واقعی جامعه و بازار کار انجام می‌شود.

در ادامه صالحی به ضرورت همراهی صنایع با نظام آموزش عالی کشور پرداخت و گفت: ما از صنایع می‌خواهیم که نیاز‌های واقعی خود را اعلام کنند تا بتوانیم حتی پایان‌نامه‌های دکتری را نیز در راستای آنها تعریف کنیم. به‌علاوه، وی تأکید کرد که بسیاری از دانشجویانی که پایان‌نامه یا دوره‌های پسا‌دکتری خود را در صنعت می‌گذرانند، در همان صنعت نیز جذب می‌شوند.

معاون پژوهشی وزارت علوم افزود که در حال حاضر دانشجویان کارشناسی در قالب دروس کاربینی، کارورزی و کارآموزی به‌صورت جدی وارد محیط کار می‌شوند و آمار بالایی از دانشجویانی وجود دارد که این دروس را طی کرده‌اند. همچنین، یکی دیگر از مسیر‌های ارتباط با صنعت، تعریف پایان‌نامه‌ها، رساله‌ها و پروژه‌های تحقیقاتی براساس نیاز صنعت است.

وی خبر داد که تا امروز بیش از 25 هزار نیاز واقعی صنایع بخش خصوصی و دولتی در سامانه نظام ایده‌ها و نیاز‌ها ثبت شده است؛ سامانه‌ای که به‌عنوان پنجره واحد علم و فناوری کشور عمل می‌کند و نه‌تنها به وزارت علوم، بلکه به تمامی بازیگران حوزه علم و فناوری مرتبط است. به گفته وی، این سامانه درگاهی برای شناسایی و پاسخ‌دهی به نیاز‌های واقعی صنعت است.

صالحی تصریح کرد که وزارت علوم نیز سیاست‌های تشویقی خود را در زمینه ارتقای علمی، پایه تشویقی و اعتبار ویژه به‌منظور ترغیب اعضای هیئت علمی به فعالیت در این زمینه قرار داده است.

وی در پاسخ به میزان مشارکت اعضای هیئت علمی در این طرح‌ها گفت: تا امروز بیش از 4000 نیاز ثبت‌شده در سامانه، توسط اعضای هیئت علمی در قالب پایان‌نامه، رساله یا پروژه‌های پژوهشی در حال پیگیری و اجراست و وزارت علوم امیدوار است که این عدد در آینده افزایش پیدا کند.

صالحی در پایان تأکید کرد که تعامل مستمر با صنایع، مشارکت در تعریف و اجرای پروژه‌های کاربردی، و پاسخ به نیاز‌های واقعی بخش تولید و خدمات، در دستور کار اصلی وزارت علوم قرار دارد و این مسیر با قدرت ادامه خواهد یافت.