خشم کودکان را به خودتان نگیرید / داشتن ظرفیت تحمل خشم کودک

پریدخت زند روانشناس شخصیت در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان اظهار کرد: بچه‌ها در سن بالاتر از 3 سال گاهی خشم زیادی را، بی‌دلیل، به مراقب اصلی خود (مادر یا پدر) ابراز می‌کنند. مهم است بدانید که این رفتار، بخشی از مراحل رشدی کودک است و دلیل آن ناکارآمدی یا بی‌کفایتی شما نیست.

او گفت: لازم است کودک بتواند به راحتی خشم و نفرت خود را ابراز کند و نترسد که به خاطر این احساسات طرد یا تنبیه شود. گاهی بعد از ابراز خشم بی‌دلیل به والدین، کودک سعی می‌کند به نوعی عذرخواهی کند. این عذرخواهی بسته به نوع شخصیت کودک متفاوت است؛ برخی کودکان مستقیم عذرخواهی می‌کنند، برخی با کشیدن نقاشی و نشان دادن آن به مادر، و برخی دیگر با دوباره مراجعه به مادر و حتی الکی کتک زدن او، تلاش می‌کنند ارتباط خود را با مادر برقرار کنند. به هر صورت، هر کودک زبانی برای آشتی و ابراز پشیمانی دارد. مهم این است که مادر با روی خوش از تلاش کودک برای ترمیم استقبال کند.

زند تصریح کرد: گاهی مادری ممکن است بگوید: «نه، تا وقتی قول ندهی که دیگر هیچ‌وقت این کار‌های زشت را تکرار نکنی، من تو را نمی‌بخشم.» یا «تا قول ندهی که دیگر خرابکاری نکنی، عذرخواهی‌ات را قبول نمی‌کنم.»، اما باید دانست که حتی بزرگسالان نیز همیشه قادر به پایبندی به قول‌های خود نیستند، چه برسد به کودکی که هنوز مهارت‌های خودکنترلی (self-control) در او شکل نگرفته است.

او گفت: چنین برخوردی به کودک این پیام را می‌دهد که آسیبی که به من زده‌ای جبران‌ناپذیر است و من فضا برای ترمیم به تو نمی‌دهم. ممکن است کودک احساس کند که تمام اذیت‌ها و جیغ‌هایش باعث شده تا مادرش به این حد برسد که حتی موهایش سفید شده است. وقتی کودک برای ترمیم نزد شما می‌آید، به او فضا بدهید و بگذارید ببیند که شما همچنان پذیرای او هستید. این به کودک می‌فهماند که مادرش توانایی این را دارد که پس از عصبانیت همچنان امن و قابل اعتماد باقی بماند و با ابراز خشم، چیزی خراب نشده و او فرصت جبران دارد. این پیام مهمی است که کودک در بزرگسالی هم نباید از ابراز درست خشم خود بترسد و نباید همیشه کوتاه بیاید تا دیگران را از دست ندهد.

خبرنگار: عطیه رضایی