خودمراقبتی؛ سِلاحی برای دوری کردن از ضد ارزش‌ها
مهارت خودمراقبتی به منظور دوری کردن از ضد ارزش‌ها مهم است. زیرا افراد می‌توانند هنگام مواجهه با محتواها، گزینش گونه عمل کنند.
لیلا علیاری، مدرس دانشگاه و کارشناس سواد رسانه‌ای درمورد اهمیت سواد رسانه‌ای و صیانت از مرز‌های اخلاقی جامعه بیان کرد: سواد رسانه‌ای برای خود، جنبه‌های مختلفی دارد، ولی با توجه به این که روز به روز، پیشرفت تکنولوژی داریم عوامل مختلفی در گسترش بستر‌های رسانه‌ای دخیل هستند و با توجه به این که آن‌ها به سرعت، در حال اتفاق افتادن هستند نیاز به آگاهی‌هایی در این خصوص احساس می‌شود تا بتوان به نحو بهینه از این بسترها استفاده کرده و از آسیب‌های احتمالی جلوگیری کرد.
به گفته او، سواد رسانه ای، بحث بسیار گسترده‌ای است، ولی به طور کلی، سواد رسانه‌ای به این موضوع می‌پردازد که بتوان اطلاعات و آگاهی‌هایی را به منظور استفاده از بستر‌های رسانه‌ای بدست آورد تا افراد بدانند که این بسترها، چه ویژگی‌ها و مختصاتی دارند و بتوانند از آن‌ها در زندگی خود استفاده کنند.
این کارشناس سواد رسانه‌ای گفت: خانواده، اولین نهادی است که هر فردی در آن رشد می‌کند و نخستین آموزش که به نظر بنده می‌تواند در شکل گیری ساختار شخصیتی کودکان، بسیار تأثیرگذار باشد، آموزش‌های خانوادگی از جمله نوع تربیت خانواده، فرهنگ آن و سبک‌های فرزند پروری خانواده است. چون کودکان از طریق مشاهده و الگوگیری می‌توانند هر چیزی را یاد بگیرند. بنابراین، زمانی که سواد و دقت نظر در خانواده‌ها وجود داشته باشد و گزینش‌ها به درستی اتفاق بیفتند و خانواده، احساس نزدیکی با فرزند خود داشته باشد و تلاش کند که تفکر نقادانه فرزند خود را پرورش دهد. در نتیجه، فرزند آن‌ها هم می‌تواند از همان دوران کودکی به درجه‌ای برسد که گزینش گونه عمل کند و در معرض هر نوع محتوایی قرار نگیرد.
علیاری ادامه داد: با توجه به این که بسترها و برنامه‌های پلتفرم‌ها و شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی می‌توانند روی افراد تأثیرگذار باشند. از اینرو، همراهی خانواده در سال‌های اول زندگی افراد، الزامی است و بدنبال آن، آموزش و پرورش هم نقش مهمی دارد و به طور کلی، خانواده‌ها باید به این موضوع توجه کنند و اهمیت دهند تا فرزندانشان به مهارتی برسند که وقتی محتوا‌هایی از طریق رسانه‌های مختلف به دست آن‌ها می‌رسد، بتوانند از خودشان در برابر این مطالب و اطلاعات مراقبت کنند. زیرا مهارت خودمراقبتی به منظور دوری کردن از ضد ارزش‌ها بسیار حائز اهمیت است.
این کارشناس سواد رسانه‌ای افزود: همراهی کردن خانواده‌ها با کودکان خود برای داشتن مهارت خودمراقبتی لازم است، ولی کافی نیست چراکه طبیعتاً بستر‌های رسانه‌ای دیگری هم باید به تقویت این موضوع کمک کنند و به نظر بنده، اگرچه یک سری از بستر‌های جدید جایگزین بستر‌های قدیمی شده اند، ولی به آن شدت نیستند. یعنی هنوز می‌توان امیدوار بود که خانواده‌ها با پیش گرفتن اصول تربیتی و به روز کردن و شیوه‌های تربیتی خود، از خطرات موجود که فرزندانشان را تهدید می‌کند جلوگیری کنند. بنابراین، کودکان و نوجوانان باید یاد بگیرند که خیر گزینی داشته باشند.
باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری سایر حوزه ها