دراماتیک‌ترین شکست سال در دنیای موتور اسپورت؛ فینال فاجعه‌بار نسکار 2025
در پیستی که همیشه نماد پایان باشکوه فصل بود، همه چیز فروپاشید.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، آخرین هفته فصل مسابقات انجمن ملی اتومبیلرانی خودروهای استوک (نسکار) در پیست اووال فینیکس برگزار شد؛ رویدادی که قرار بود جشن بزرگ پایان فصل باشد اما در عوض ضربه‌ای سنگین به اعتبار محبوب‌ترین رقابت خودرویی ایالات متحده وارد کرد. در ادامه، می‌خوانید که چه گذشت و چه کسی را می‌توان مقصر دانست.
سه فینال سرنوشت‌ساز آخر هفته پایانی نسکار طبق سنت شامل سه فینال از سه رده اصلی این رقابت‌ها بود؛ از جمعه تا یکشنبه، قهرمانان دسته‌های سوم، دوم و بالاترین سطح مسابقات مشخص شدند. هر سه سری از قالب پلی‌آف مشابهی پیروی می‌کنند؛ چهار مدعی قهرمانی به فینال می‌رسند و هر کس زودتر از خط پایان بگذرد، بدون توجه به امتیازهای پیشین عنوان قهرمانی را از آن خود می‌کند.
روز جمعه، فینال سری NASCAR Craftsman Truck برگزار شد و کوری هایم که فصل را با برتری قاطع پشت‌سر گذاشته بود، در وقت اضافه پیروز شد و قهرمانی را از آن خود کرد.
روز بعد، نوبت به فینال سری NASCAR Xfinity رسید. در این رقابت، کانر زیلیک، پدیده 19 ساله فصل مدعی اصلی قهرمانی بود. او با 10 پیروزی، 8 پول‌پوزیشن، 20 حضور در جمع پنج نفر نخست و میانگین امتیاز 8.0، بهترین آمار فصل را ثبت کرده بود. با این حال، در دورهای پایانی مغلوب جسی لاو شد؛ راننده‌ای که تنها دو برد در کارنامه داشت و قهرمانی را از دست داد.
زیلیک پس از پایان مسابقه به سختی توانست احساسات خود را کنترل کند. شکست برای او سنگین بود اما قراردادش برای حضور در سری جام نسکار در فصل آینده تضمین شده است. کسی تردید ندارد که آینده‌ای درخشان در انتظار اوست. با این حال، این پایان دراماتیک دوباره بحث‌ها درباره ناعادلانه بودن تعیین قهرمان در یک مسابقه واحد را زنده کرد.
فینال بزرگ؛ یک فاجعه به جای یک مسابقه تمرکز اصلی همه بر فینال جام نسکار بود؛ رقابتی که قرار بود اوج هیجان فصل باشد. چهار فینالیست ترکیبی رؤیایی بودند: کایل لارسون و ویلیام بایرون، قهرمانان پیشین؛ دنی هملین، کهنه‌کار 44 ساله با 60 پیروزی در کارنامه اما بدون قهرمانی و چیس بریسکو، ستاره نوظهور تیم جو گیبس ریسینگ که تازه از تیم منحل شده استوارت هاس به این تیم پیوسته بود. چه چیزی می‌توانست اشتباه پیش برود؟
ابتدای مسابقه آرام و منطقی پیش رفت. هملین و بایرون برای صدرنشینی می‌جنگیدند، لارسون در کمین بود و بریسکو با قدرت از نیمه جدول بالا می‌آمد اما در دور 106، نخستین فاجعه رخ داد: لاستیک بریسکو ترکید. او از همان ابتدای مسابقه از لرزش خودرو شکایت داشت و ظاهراً مشکل از خود خودرو بود. بریسکو لاستیک‌ها را عوض کرد اما تا رده 32 سقوط کرد. با این حال، تسلیم نشد و بار دیگر به صف اول بازگشت تا اینکه دوباره پنچر شد. مشکل اما فقط به او محدود نماند. یکی پس از دیگری، لاستیک‌های رانندگان مختلف ترکیدند: کایل بوش، آستین دیلون، سپس خود هملین و بلافاصله پس از او لارسون. بعد نوبت کارسون هوچوار، الکس بومن، نوح گراگسون و چند نفر دیگر بود.
برخی گمان کردند این مشکل از نحوه رانندگی در آپرون (بخش صاف داخل پیچ‌ها) ناشی می‌شود، جایی که فشار روی لاستیک‌ها افزایش می‌یابد اما شواهد نشان می‌داد که ریشه مشکل در خود لاستیک‌هاست. شرکت گودیر برای فینیکس ترکیبی نرم‌تر از معمول را انتخاب کرده بود.
با این وجود، فینالیست‌ها دوباره به کورس رقابت بازگشتند. در شروع مجدد با 28 دور مانده به پایان، چهار مدعی قهرمانی یعنی لارسون، بریسکو، هملین و بایرون در صدر جدول قرار داشتند. دو نفر نخست تنها به لطف توقف‌های سریع‌تر در پیت و تعویض دو لاستیک سمت راست جلو افتاده بودند، در حالی‌که هملین و بایرون با چهار لاستیک نو به میدان بازگشتند. به سرعت هملین و بایرون از رقبا عبور کردند و در صدر قرار گرفتند. هملین فاصله‌ای سه‌ثانیه‌ای ایجاد کرد و به نظر می‌رسید هیچ چیز نمی‌تواند مانع او شود اما سه دور مانده به پایان، فاجعه‌ای دیگر رخ داد: لاستیک جلوی راست بایرون ترکید و خودروی شورولت او مستقیم به دیوار کوبیده شد. پرچم زرد بالا رفت و مسابقه به وقت اضافه کشیده شد. همه به پیت رفتند؛ همه به جز برد کسلوفسکی که ریسک کرد و با لاستیک‌های فرسوده در پیست ماند. هملین چهار لاستیک تعویض کرد، در حالی که لارسون و چند راننده‌ی دیگر تنها دو لاستیک تازه گرفتند.
در شروع مجدد، کسلوفسکی در صدر بود، لارسون پنجم و هملین دهم. در پایان، رایان بلِینی از کسلوفسکی پیشی گرفت و پیروز شد. لارسون سوم شد و به لطف امتیازهای فینالی، دومین قهرمانی دوران حرفه‌ای‌اش را به دست آورد. هملین در نهایت ششم شد؛ سریع‌ترین راننده میدان اما بازنده بزرگ شب.
چه کسی مقصر است؟ آنچه برای لاستیک‌ها در این فینال رقم خورد، به سختی قابل توضیح است. در دورهای ابتدایی همه چیز طبیعی بود اما وقتی فشار افزایش یافت، لاستیک‌ها یکی‌یکی تسلیم شدند. مهم نیست رانندگان چقدر تهاجمی رانندگی کردند یا تنظیمات خودرو چگونه بود، در هیچ شرایطی لاستیک نباید منفجر شود. ساییدگی و افت عملکرد قابل قبول است اما ترکیدن ناگهانی در سرعت بالا نه.
در ظاهر، شاید این ماجرا شبیه اشتباه تیم‌ها یا ریسک فنی باشد اما واقعیت چیز دیگری است: لاستیک‌ها برای چنین فشاری آماده نبودند. به همین دلیل، نتیجه مسابقه بیش از آنکه حاصل رقابت رانندگان باشد، به بخت و اقبال شباهت داشت. در این میان، نمی‌توان به سادگی گودیر یا نسکار را محکوم کرد. حتی تصمیم کریس گبهارت، سرپرست تیم هملین برای تعویض هر چهار لاستیک در آخرین پیت استاپ با وجود بحث‌برانگیز بودن از دید فنی غیرمنطقی نبود. با این حال، در شرایطی که موقعیت پیست اهمیتی حیاتی دارد، بسیاری پیش‌بینی کرده بودند رقبا به تعویض دو لاستیک بسنده خواهند کرد. همین تصمیم محتاطانه، بهای قهرمانی را برای هملین سنگین کرد؛ راننده‌ای که پدر بیمار لاعلاجش از خانه شاهد تلاش بی‌ثمر پسر بود.
بحران در قالب قهرمانی پس از این رسوایی، بعید است نسکار بتواند از انتقادها بگریزد. سیستم پلی‌آف که قهرمان را در یک مسابقه نهایی تعیین می‌کند، مدت‌هاست محل بحث است. در ظاهر، این قالب هیجان و غیرقابل پیش‌بینی بودن را تضمین می‌کند اما در عمل، گاه قهرمان را به بخت وابسته می‌سازد.
موافقان می‌گویند رسیدن به فینال خود مستلزم عبور از فصل طولانی و سه مرحله دشوار پلی‌آف است اما منتقدان بر این باورند که یک اتفاق یا خطای فنی در فینال نباید سرنوشت یک فصل را تغییر دهد. مدیران تلویزیونی از تغییر این قالب ناراضی هستند، زیرا سیستم سنتی ممکن است منجر به تعیین قهرمان پیش از پایان فصل و افت شدید بیننده‌ها شود. به همین دلیل، گزینه‌هایی مانند «فینال چهار مسابقه‌ای» مطرح شده است اما آن نیز ایرادهای خاص خود را دارد؛ از جمله احتمال برگزاری یکی از فینال‌ها در پیست پرریسکی چون تالاگا که عملاً یک قرعه‌کشی است.
پایان تلخ یک فصل بزرگ به هر شکل، فینال نسکار 2025 به جای نقطه اوج، به فاجعه‌ای تمام‌عیار تبدیل شد. مسابقه‌ای که می‌توانست جشن شکوه رقابت باشد، به روایتی از ناکامی، اشتباه و تصادف بدل شد. بله، این فینال از نظر درام و هیجان دست‌کمی از گرندپری ابوظبی 2021 نداشت اما پرسش اصلی باقی است: آیا واقعاً ارزشش را داشت؟
نقش گرندپری باکو در فاجعه پیاستری!
