دوره شعر نیمایی گذشته است

داور جایزه سهراب سپهری می‌گوید دوره شعر نیمایی گذشته است و این قالب با اخوان ثالث و سهراب سپهری پایان یافته است و باید وضعیت شعر نیمایی را آسیب‌شناسی کرد و راهی نو پدید آورد.

علیرضا فولادی شاعر، منتقد ادبی و داور جایزه سهراب سپهری در گفتگو با خبرنگار مهر درباره چند و چون آثار بررسی‌شده در آن، گفت: استقبال از جایزه سهراب سپهری زیاد بود و در بخش کتاب و بخش تک‌اثر آثار زیادی رسیده بود. در بخش کتاب بیش از 100 اثر و در بخش تک‌اثر بیش از 800 اثر رسیده بود. ولی بر اساس این آثار و با یک برآورد کلی، می‌شود گفت که شعر نیمایی رو به نزول بود و حتی در بخش تک‌اثر هم کمتر جزو نیمه نهایی قرار گرفت. به همین دلیل نهایتا آنهایی که برگزیده و نامزد و شایسته تقدیر شدند، از سپیدها بودند.

شعرهای سپید هم برتری زیادی به شعرهای نیمایی نداشتند

فولادی درباره کیفیت شعرهای سپید و نیمایی داوری‌شده در این جایزه، گفت: البته برگزیده شدن شعرهای سپید به این معنا نیست که شعرهای سپید نسبت به شعرهای نیمایی خیلی برتری داشتند. به این معناست که شعرهای سپید برجستگی بیشتری از شعرهای نیمایی داشتند. چون حتی در میان شعرهای سپیدی که برگزیده شدند، آثار شاخص زیاد نبود.

وی با اشاره به عدم موفقیت شاعران نیمایی‌سرا در این جایزه ادبی، گفت: وضعیت شعرهای سپید و نیمایی، فقط مربوط به این جایزه نیست. مربوط به سطح کلی شعر در کشور است که فکر می‌کنم همه‌جا همین وضع جاری است و کیفیت شعرها پایین آمده است. البته یک چیزی که باید به آن جلب توجه کرد، اشعار کوتاه بود که رو به فزونی داشتند و تعداد قابل توجهی از آثار رسیده به جایزه بودند.

فولادی پاسخ به سوالی درباره چرایی عدم موفقیت شعر نیمایی در جایزه سهراب، گفت: این مسئله جای آسیب‌شناسی و ظرفیت‌شناسی دارد. لزومی ندارد که بگوییم همه شعر نیمایی بگویند. شاید نیمایی دوره‌اش را طی کرده است.

اخوان و سهراب شعر نیمایی را پایان رساندند

وی در پاسخ به این سوال که «آیا واقعا اعتقاد دارید شعر نیمایی به پایان رسیده؟»، گفت: بله. صددرصد. حتی شعر سپید هم دارد جان می‌کند تا خودش را زنده نگه دارد. ما الآن نیاز به ظرفیت‌شناسی داریم تا ببینیم چه شعری ظرفیت دارد که رو به رشد باشد و مخاطب را جذب کند. اگر بخواهم دقیق‌تر و با به تعبیری پاسخ بدهم، باید بگویم اخوان و سپهری کسانی بودند که شعر نیمایی را تمام کردند. از یک طرف به شعر نیمایی سود رساندند و از یک طرف به آن را پایان رساندند.

داور جایزه سهراب سپهری ادامه داد: بعضی‌ها می‌گویند پس شعر نیمایی را رها کنیم و دیگر به این قالب دل نبندیم؟ البته که من با این شدت نمی‌گویم تا روحیات کسانی که با شعر نیمایی آشنا هستند و کار می‌کنند، شکسته نشود. ولی تعبیر شخصی من این است که شعر نیمایی الآن دیگر قدیمی است؛ شعر «نیمایی بما هو نیمایی». یعنی به آن صورتی که شاعران برتر نیمایی می‌گفتند، قدیمی است. باید تغییر کند و راهی نو پدید آورد.

وی افزود: البته باید بحث‌های تخصصی را مجامع تخصصی بیان کرد و جای شرح و تفصیل و نقد و بررسی آن در یک مصاحبه عمومی نیست. ولی می‌توانم بگویم شاید این وضعیت، وضعیت بدی نباشد و نشان از این باشد که قرار است یک شکل دیگری از شعر در ادبیات ما گل کند.

علیرضا فولادی در پایان درباره برگزاری جایزه سهراب سپهری، گفت: این نوع جوایز حتما اثر خودشان را در پیشرفت شعر معاصر خواهند گذاشت و از این جهت تلاش دست‌اندرکاران مشکور است و من از همه سپاسگذاری می‌کنم.