روایت خبرنگار العالم از مستندسازی در غزه / آب سالم هم نداشتیم

به گزارش خبرگزاری تسنیم، کارگاه تخصصی «خبرنگاری در جنگ» با حضور اسرا البحیصی خبرنگار شبکه العالم در غزه در قالب دومین جشنواره رسانه‌ای «صبح» برگزار شد. وی در این نشست درباره سال‌ها تجربه خود در عرصه خبرنگاری جنگ با تمرکز بر تهیه گزارش صحبت کرد.

البحیصی در مقدمه صحبت‌های خود گفت: در این جلسه می‌خواهم درباره مهارت‌های خاصی که یک خبرنگار باید داشته باشد صجبت کنم و به این سوال مهم پاسخ بدهم که خبرنگار حاضر در جنگ چگونه باید کار بکند؟ در جنگ اخیر در غزه ما قربانی بودیم و علاوه بر تلاش برای حفظ جان خود باید در هر صحنه مهم جنگی نیز حضور پیدا می‌کردیم و اتفاقات اصلی را پوشش می‌دادیم. این موضوع ذات کار یک خبرنگار جنگ است و باید علاوه بر تلاش برای حفظ امنیت خود، تامین غذا و آب سالم و... در همه رخدادهای اصلی که به وقوع می‌پیوندد نیز حضور داشته باشد.

وی اضافه کرد: من به عنوان یک خبرنگار در جنگ یاد گرفته‌ام که در هر لحظه آماده باشم. لباس خاص دارم که آن را همیشه بر تن دارم و همیشه آماده‌ام تا تلفنم زنگ بخورد و برای یک کاری احضار شوم. البته شاید اشتباه باشد که کسی بین کار و زندگی شخصی‌ام مرز قایل شود اما خب من اینگونه هستم. معتقدم اگر بخواهید خبرنگار موفقی در کار خود به ویژه خبرنگاری در جنگ باشید باید کار را در اولویت قرار بدهید. مگر می‌شود یک خبرنگار در لحظه‌ای که یک فرمانده بزرگ شهید می‌شود یا یک عملیات مهم در حال وقوع است، حاضر نباشد و خبررسانی نکند؟ پوشش اخبار در هر ساعت و هر لحظه وظیفه اوست.

این فعال رسانه‌ای اهل غزه خاطرنشان کرد: جالب است بدانید که این آمادگی در هر لحظه را به خانواده‌ام نیز آموزش داده‌ام؛ همسرم خبرنگار است و خیلی از نکات این چنینی را به دخترم آموزش داده‌ام. به او گفته‌ام که در هر لحظه باید آمادگی شرایط اضطراری را داشته باشد و حتی به او گفته‌ام که در چنین شرایطی چه باید بکند تا صدمه نبیند. فراموش نکنید که در جنگ، شرایط ثابتی نداریم و هر لحظه ممکن است یک اتفاقی رخ بدهد.

اسرا البحیصی در بخش دیگری از صحبت‌های خود درباره تهیه گزارش‌های خبری از صحنه جنگ گفت: خیلی وقت‌ها هست که یک اتفاقی کیلومترها دورتر از شما به وقوع می‌پیوندد و شما امکان حضور در صحنه را ندارید؛ علاوه براین، شما نمی‌توانید در هر نقطه‌ای یک خبرنگار قرار بدهید؛ بنابراین در این شرایط چه باید کرد؟ باید از مردم کمک بگیرید. در چنین شرایطی به مردم و گزارش‌هایی که آنها برایم ارسال می‌کنند تکیه می‌کنم. حتی آدرس صفحه شخصی‌ام در اینستاگرام را به صورت عمومی منتشر کرده‌ام که هر کس گزارش‌هایش را برایم بفرستد.

وی ادامه داد: اما سوال اساسی اینجاست که چگونه می‌توان به این گزارش‌های تصویری اعتماد کرد و صحت‌شان را دقیق دانست؟ قبل از هر چیز باید بگویم که وقتی یک خبر از 3 منبع مختلف بیاید می‌توان به درست بودن آن اعتماد کرد. علاوه بر این اگر گزارش‌ها در قالب ویدیو با ذکر زمان و مکان دقیق باشد قابل اعتماد است. بگذارید یک موضوع مهم را به شما بگویم و آنهم این است که جنگ، تمام اصول و قواعد کار خبرنگاری را تغییر می‌دهد. بارها شده است که ما حتی به آب سالم هم دسترسی نداشتیم و آبی را خوردیم که فاسد شده بود!

او با ذکر یک مثال صحبت‌های خود را ادامه داد و گفت: مثلا می‌گویند خبرنگار باید در جنگ احساس خود را کنار بگذارد و به عقلانیتش متکی باشد اما مگر می‌شود این گونه بود؟ من سه بار گریه کردم؛ یک بار زمانی که یک مادر مرا صدا زد و گفت این بچه اولم است که جانش را از دست داده و کمکم کن تا فرزند دومم را از زیر آوار بیرون بکشم. بار دیگر زمانی بود که خانه خودم بمب خورد و مجبور بودم وسایل خانه و اسباب‌بازی‌های فرزندم را از زیر آوار بیرون بکشم و بار سوم زمانی بود که دوستم را غسل می‌دادم. شما یک خبرنگار هستید و باید از خرابی‌ها، آوارها و آدم‌هایی که زیر آواز مانده‌اند فیلم بگیرید؛ مگر می‌توان در آنجا احساسات را کنترل کرد؟ خانواده ای را می‌بینید که همه اعضای خانواده اش را از دست داده، خانه خودم هدف قرار دادن بود و دوستانم را غسل می‌دادم.

خبرنگار شبکه العالم تصریح کرد: علاوه براین، وقتی در جنگ هستید برای شما از سوی دشمن پیام تهدیدآمیز ارسال می‌شود و می‌گوید اطلاعات را منتشر نکن و اگر منتشر کنی جان خودت و خانواده‌ات در خطر قرار می‌گیرد. به همین دلیل خیلی‌ها به شما خانه اجاره نمی‌دهند چون می‌گویند خبرنگاران در چشم هستند و تحت تعقیب‌اند و هر لحظه ممکن است خانه‌اش مورد اصابت قرار گیرد.

وی ماجرای تهیه یکی از گزارش‌های خود را تعریف کرد و گفت: خاطر هست یکبار به من خبردادند که به تعدادی از زنان تجاوز شده است. خب طبیعی بود که به راحتی نتوان درباره چنین موضوعی با زنان صحبت کرد. در اینجا من چه باید می‌کردم؟ از یکسو باید اطلاع‌رسانی شود و از سویی دیگر کسب اطلاعات در این زمینه سخت است. تصمیم گرفتم سراغ گروهی از همین زنان بروم. در ابتدا دوربین را کنار گذاشتم و به مانند یک دوست با او صحبت کردم تا احساس امنیت کند. بعد از آنکه ارتباط دوستانه برقرار شد به او توضیح دادم که قرار نیست آبرویش ریخته شود و ما می‌خواهیم با اطلاع‌رسانی در این زمینه اوج قساوت سربازان اسراییلی را نشان بدهیم. در نهایت او حاضر به مصاحبه شد و من تنها خبرنگاری بودم که توانستم درباره این سوژه اطلاع‌رسانی و تهیه گزارش کنم.

دومین جشنواره بین المللی رسانه ای «صبح» به دبیری محسن یزدی از 30 اردیبهشت با نمایش آثار مستند، انیمیشن و فیلم کوتاه راه‌یافته به مسابقه، همراه با برگزاری کارگاه‌های تخصصی با موضوع رسانه، آغاز به کار کرد. علاقه‌مندان جهت کسب اطلاعات بیشتر و آگاهی از زمان برگزاری کارگاه‌ها می‌توانند به سایت جشنواره به آدرس sobhfestival.com مراجعه کنند.