سایه سنگین هزینه مسکن بر سفره خانوار

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، مسکن از جمله نیازهایی است که بخش قابل توجهی از هزینه خانوار در سال‌های اخیر به خود اختصاص داده است، با این وجود هرچقدر که قیمت آن بالاتر می‌رود خانواده‌ها امکان حذف آن را نخواهند داشت و تنها می‌توانند کیفیت آن را کاهش دهند. بر اساس اطلاعات مرکز آمار به طور میانگین در سه دهه گذشته نزدیک به نیمی از سبد هزینه خانوار که در کلانشهر‌ها سکونت دارند به بخش مسکن اختصاص داده شده، در واقع بخش قابل توجهی از درآمد افراد تنها صرف تامین سرپناه می‌شود. با توجه به این که بخش قابل توجهی از مردم ایران صاحب خانه نیستند و درآمد خود را صرف اجاره خانه می‌کنند به طور قابل توجهی کیفیت زندگی آنها کاهش پیدا می‌کند. به عبارت دیگر آنها مجبورند از هزینه‌های رفاهی و حتی ضروری بکاهند و صرف هزینه مسکن کنند. گزارش جدید مرکز آمار مربوط به هزینه و درآمد خانوار‌های شهری و روستایی در سال 1402 است که نشان می‌دهد هزینه مسکن سهم بیشتری از کل هزینه‌های خانوار شهری را به خود اختصاص داده. گزارش مرکز آمار نشان می‌دهد که سهم مسکن در سال گذشته برای خانوار‌های شهری به 42.4 درصد رسیده و همچنین برای خانوار روستایی، سهم مسکن از کل هزینه آنها به 21.1 درصد افزایش یافته است. در سال 1401 مسکن سهم 38.1 درصدی را از سبد هزینه خانوار به خود اختصاص داده بود که امسال با افزایش چهار واحد درصدی به 42.4 درصد رسیده است. رشد شدید سهم مسکن از سبد هزینه خانوار به ویژه خانوار شهری، نشان از بحران تامین مسکن برای بخش بزرگی از خانوارهای ایرانی دارد. علاوه بر این مسکن و خوراکی در سبد هزینه خانوار رابطه متقابلی با یکدیگر دارند به طوری که در سال 1401 سهم هزینه‌های مربوط به مسکن و خوراکی و دخانی در مقابل یکدیگر قرار دارند به طوری که هرچقدر هزینه مسکن افزایش داشته باشد سهم هزینه‌های خوراکی و دخانی در مقابل آن رو به کاهش خواهد رفت. سال 1401 با وجود سهم 38 درصدی مسکن از هزینه خانوارشهری، سهم هزینه‌های خوراکی و دوخانی برای این خانوار 38 درصد بو، اما با افزایش سهم مسکن به 42 درصد در سال 1402 سهم هزینه‌های مربوط به خوراکی و دخانی به 27 درصد کاهش پیدا کرد.

همچنین برای خانوار‌های روستایی با وجود افزایش 21 درصدی هزینه مسکن، سهم خوراکی و دخانی از 41 درصد به 39 درصد کاهش پیدا کرد.

این رابطه متضاد میان سهم مسکن و خوراکی به این معنا است هر چقدر که هزینه‌های بخش مسکن افزایش پیدا کند خانوار‌ها برای تامین آن ناچار هستند که از هزینه‌های خوراکی خود کناره گیری کنند و آن را برای بخش مسکن قرار دهند.