سکوی ملی هوش مصنوعی ایران؛ 2000 کسب و کار و بازار 40 همتی

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، دکتر حسین اسدی؛ مدیر مرکز پردازش سریع و نماینده دانشگاه در طرح سکوی ملی هوش مصنوعی ایران در مراسم رونمایی از این طرح در مرکز همایش‌های بین‌المللی رایزن گفت: در ابتدا درباره جایگاه فعلی‌مان صحبت کنم و ببینیم در طول سه تا چهار سال گذشته از کدام نقطه به کجا رسیده‌ایم. چند ماه پیش، مطالعه بسیار خوبی توسط یکی از همکارانمان، آقای دکتر معماری، در دانشگاه انجام شد که به اندازه‌گیری شاخص هوش مصنوعی کشور و مقایسه آن با کشورهای دیگر پرداخت.

وی ادامه داد: این مطالعه یک سند 120 صفحه‌ای است که فکر می‌کنم خلاصه آن را می‌توانم در قالب چهار شاخص اصلی ارائه کنم: درصد مقالات پژوهشی، درصد ثبت اختراع، تعداد شرکت‌های فعال در حوزه هوش مصنوعی و مقایسه ایران با کشورهای منطقه. اگر به این مقایسه دقت کنید، متوجه خواهید شد که در 10 سال اخیر اتفاق خاصی در این زمینه رخ نداده است. تعداد مقالات پژوهشی ما در این 10 سال کاهش یافته، درصد ثبت اختراعات نیز بسیار ناچیز بوده و اگر به تعداد شرکت‌های فعال در ایران نگاه کنید، با وجود رشد دانش‌بنیان، این رشد بیشتر کمی بوده و در حد سه تا چهار درصد بیشتر نبوده است.

وی گفت: در حالی که در دنیا، بازار هوش مصنوعی هنوز در حال رشد است و پیش‌بینی می‌شود تا 20 درصد رشد کند، ما در ایران تنها 15 درصد رشد داشته‌ایم. اگر بخواهیم ریشه‌یابی ساده‌ای از این وضعیت داشته باشیم، به دو عامل اصلی می‌رسیم: اول، سرمایه‌گذاری جدی در حوزه سخت‌افزاری در این 10 سال اتفاق نیفتاده است و دوم، عدم حضور فعال دانشگاه‌ها در این حوزه بوده که باعث شد از اواخر مهرماه، دانشگاه با حمایت علمی به فکر طراحی زیست‌بوم هوش مصنوعی در کشور بیفتد.

اسدی ادامه داد: اگر بخواهم به‌صورت خلاصه این موضوع را توضیح دهم، بدون وجود این زیست‌بوم، شرکت‌های دانش‌بنیان مجبور بودند از صفر تا صد کار را خودشان انجام دهند، از افزایش سرویس‌ها تا لایه‌های زیرساختی. این موضوع باعث شده است که تعداد شرکت‌هایی که قادر به انجام این کار باشند، بسیار محدود باشد.

وی گفت: بازار فعلی هوش مصنوعی در کشور ما حداکثر دو همت است، هرچند برخی اعداد کمتر از این را نیز بیان می‌کنند. برای شکل‌گیری این بازار، ما این طراحی را انجام دادیم. در پایین‌ترین لایه، با توجه به هزینه‌های هنگفتی که در این حوزه صرف شده، وظیفه این بخش بر عهده دانشگاه بوده و در چهار تا پنج ماه اخیر، توسعه سکوی هوش مصنوعی در دستور کار قرار گرفته است.

اسدی تصریح کرد: ما همچنین قابلیت مقیاس‌پذیری را به این سکو اضافه کرده‌ایم و بازار استودیو را نیز توسعه خواهیم داد که بر اساس حوزه‌های مختلفی که در این زمینه وجود دارد، باید گسترش یابد. امروز به‌عنوان نمونه در خدمتتان هستیم و پیش‌بینی می‌کنیم که پس از راه‌اندازی، حداقل 1000 تا 2000 واحد کسب‌وکار شکل بگیرد و بتواند بازاری به ارزش 40 همت یا حتی بیشتر ایجاد کند.

وی گفت: سوال کلیدی که ممکن است مطرح شود این است که نقش شرکت‌های دانش‌بنیان در این حوزه چیست؟ شرکت‌های دانش‌بنیان می‌توانند در حوزه‌های مختلف، از جمله توسعه استودیوهای تخصصی، وارد شوند. شرکت‌هایی که هم‌اکنون وجود دارند و فکر می‌کنم 100% این شرکت‌ها در کشور قابل توجه هستند، می‌توانند مستقیماً امتیاز بگیرند و توسعه خود را بر اساس استانداردهای مدیریت و ابزارهای استاندارد انجام دهند. ما از تمامی ماژول‌هایی که استفاده شده و همچنین متدولوژی‌های استاندارد برای توسعه و کنترل عملکرد نیروی انسانی استفاده کرده‌ایم.

اسدی تصریح کرد: فکر می‌کنم در تاریخ دانشگاه، چنین پروژه‌ای وجود نداشته که هشت مرکز، پژوهشکده و دانشکده به‌صورت همزمان روی یک پروژه کار کنند. این اتفاق بسیار مبارکی است و نزدیک به 100 نفر نیروی انسانی، شامل 150 پژوهشگر، توسعه‌دهنده، 13 دانشجوی دکترا و ارشد، و 7 نفر از نیروهای پشتیبانی و اجرایی در این پروژه درگیر هستند. این مدل همکاری بسیار جذاب است و می‌تواند الگویی برای فعالیت‌های آینده باشد.

وی گفت: امروز از MVP (حداقل محصول قابل ارائه) این سطح رونمایی خواهیم کرد و در مراسم‌های آتی، خروجی‌های مربوطه را خدمتتان ارائه خواهیم داد. به‌طور مختصر به مهارت‌ها و دانش‌های فنی که در این پروژه استفاده شده اشاره می‌کنم. فکر می‌کنم بیش از 30 تا 35 مورد از پروژه‌ها استفاده شده است، از مباحث سخت‌افزاری گرفته تا نرم‌افزار، امنیت، معماری نرم‌افزار، مباحث تخصصی حوزه هوش مصنوعی، توسعه فناوری، کسب‌وکار، و مباحث مقیاس‌پذیری و کارایی. این حجم از دانش فنی بسیار قابل توجه بوده و توانسته‌ایم آن را در این پروژه تجمیع کنیم و نهایتاً به توسعه سکو دست یابیم.

اسدی تصریح کرد: ما این طرح را از 29 مهرماه، همزمان با امضای تفاهم‌نامه، شروع کردیم و در کمتر از 5 ماه به MVP محصول رسیدیم. انشالله در سه ماه آینده، تست‌های درون‌تیمی را تا پایان خردادماه انجام خواهیم داد و از هفته اول یا دوم تیرماه، نسخه آزمایشی محدودی را در اختیار برخی دانشگاه‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان قرار خواهیم داد. تا پایان سال آینده، نسخه پایدار را ارائه خواهیم کرد تا همه بتوانند از آن استفاده کنند.

وی در پایان تأکید کرد: تیم فنی که در این پنج ماه تقریباً بدون وقفه کار کرده‌اند، واقعاً زحمت زیادی کشیده‌اند و فکر می‌کنم در این یک‌دو ماه اخیر حتی جمعه‌ها نیز در دانشگاه حضور داشته‌اند.