شنبه 3 آذر 1403

شباهت جالب جریانات یک سیاهچاله به "دی‌ان‌ای"

خبرگزاری ایسنا مشاهده در مرجع
شباهت جالب جریانات یک سیاهچاله به "دی‌ان‌ای"

تلسکوپ‌های زمینی خروج عجیب مواد از یک ابرسیاهچاله را نشان دادند که باعث ایجاد ساختاری مارپیچی در دل فضا شده است.

به گزارش ایسنا و به نقل از لایوساینس، این سیاهچاله در مرکز یک کهکشان بیضوی به نام مسیه 87(Messier 87) در فاصله تقریبا 55 میلیون سال نوری از زمین قرار گرفته است. جرم این سیاهچاله که اولین و تنها سیاهچاله‌ای است که از آن تصویربرداری شده 6.5 میلیارد برابر خورشید است و جریاناتی از مواد کیهانی موسوم به جت کهکشانی را به بیرون پرتاب می‌کند.

ستاره‌شناسان با استفاده از رصد خانه "آرایه بسیار بزرگ"(VLA) واقع در دشت سن آگوستین در نیومکزیکو دریافتند که این جت‌های کهکشانی توسط یک میدان مغناطیسی مارپیچی هدایت می‌شوند. این میدان مغناطیسی تا فاصله تقریبا 3300 سال نوری از سیاهچاله مرکزی مسیه 87 امتداد می‌یابد. این طولانی‌ترین میدان مغناطیسی کشف شده در یک جت کهکشانی تاکنون است.

"آلیس پاستو"(Alice Pasetto)، نویسنده اصلی این مقاله و ستاره‌شناس دانشگاه مستقل ملی مکزیک در بیانیه‌ای گفت: ما با ثبت تصاویری واضح در طول موج‌های مختلف از کهکشان مسیه 87 توانستیم ساختار سه بعدی میدان مغناطیسی در این جت را برای اولین بار نمایان کنیم. مواد درون این جت یک مارپیچ دوتایی مشابه ساختار دی‌ان‌ای ایجاد می‌کنند.

محققان از رصدهای تلسکوپ آرایه بسیار بزرگ برای ردیابی قطبش موج‌های رادیویی ساطع شده از جت و همچنین قدرت این میدان مغناطیسی در بخش‌های مختلف جت استفاده کردند.

قطبش از ویژگی‌های اساسی امواج عرضی است که راستای نوسان موج را در صفحه عمود بر جهت انتشار آن نشان می‌دهد.

"خوزه ام. مارتی"(Jose M. Marti) از نویسندگان این مقاله و ستاره‌شناس دانشگاه والنسیا در اسپانیا می‌گوید: انتظار می‌رود میدان‌های مغناطیسی مارپیچی در نزدیکی سیاهچاله قرار داشته باشند و نقش مهمی در هدایت مواد ایفا کنند. ما انتظار چنین میدان مغناطیسی مارپیچی قوی که تا این حد به سمت بیرون گسترش یافته باشد را نداشتیم.

در تصاویری که به تازگی توسط تلسکوپ آرایه بسیار بزرگ از کهکشان مسیه 87 ثبت شده است، رصدها نشان می‌دهد که مسیه 87 حدود 8000 سال نوری گسترش یافته است.

رصدهای جدید نشان می‌دهد که ناپایداری در جریان یافتن مواد درون جت ممکن است باعث پرفشار شدن برخی مناطق شود و خطوط میدان مغناطیسی را فشرده کرده و باعث گسترش و امتداد یافتن آن‌ها تا فواصل طولانی شود.

علاوه بر آن، گمان می‌رود که برهم‌کنش میدان مغناطیسی و جریان‌های ناپایدار مواد در جت کهکشانی باعث ایجاد ساختار مارپیچی دوگانه مشابه آن چه که در مسیه 87 دیده می‌شود، شود.

"خوزه ال. گومز"(Jose L. Gomez)، از نویسندگان این مقاله و اخترفیزیکدان موسسه اخترفیزیک اندلس در اسپانیا می‌گوید: مسیه 87 نسبتا به ما نزدیک است و جت‌های آن بسیار قدرتمندند بنابراین این کهکشان هدف فوق‌العاده‌ای برای مطالعه است. سرنخ‌هایی که این کهکشان به ما می‌دهد می‌تواند به ما در درک این پدیده مهم و رایج در جهان کمک کند.

یافته‌های محققان در مجله‌ی The Astrophysical Journal Letters به چاپ رسیده است.

انتهای پیام