طارمی بدون سردار به چه ماند؟ به زنبور بی عسل!

ایمان گودرزی؛ یکی از رازهای افت کیفیت تیم ملی ایران در فاز تهاجمی طی ماه‌های اخیر را می‌توان در لیست غایبان اثرگذار امیر قلعه‌نویی پیدا کرد؛ جایی که نام‌های بزرگی مثل مهدی قایدی، علی قلی‌زاده و البته سردار آزمون دیده می‌شود. سه مهره‌ای که در سال‌های گذشته شاکله اصلی حمله ایران را تشکیل داده‌اند و نبودشان باعث شده طراوت، تنوع و انسجام هجومی تیم ملی به طرز محسوسی کاهش پیدا کند. غیبت این بازیکنان نه‌تنها دست کادرفنی را برای طراحی ترکیب‌های مختلف بسته، بلکه موجب شده ساختار طبیعی حمله ایران دستخوش تغییر شود؛ تغییری که در برخی مسابقات اخیر به‌وضوح در قالب کمبود موقعیت‌سازی و ضعف در هماهنگی فاز حمله نمود داشته است.

تفاوت امروز با تصویر جام جهانی 2026

خط دفاع و خط میانی تیم ملی در حال حاضر شباهت زیادی به ترکیبی دارد که احتمالاً در جام جهانی 2026 خواهیم دید. اما فاز تهاجمی داستانی دیگر دارد. خط حمله امروز تیم ملی، به‌خصوص در نبود سردار آزمون، تنها نسخه اضطراری و موقت است، نه ترکیب اصلی تیم برای تورنمنت جهانی. آزمون در فصل جاری با مصدومیت‌های مکرر روبه‌رو شده و همین مسئله، نه‌تنها او را از فرم ایده‌آل دور کرده بلکه شانس همراهی تیم در اردوهای اخیر را نیز از بین برده است. به همین دلیل، تیم ملی فعلاً با کمبود بازی‌کنان تهاجمی آماده و هماهنگ به میدان می‌رود و قلعه‌نویی به‌جای آزمون و قایدی و قلی‌زاده، مجبور است از ترکیب‌های متفاوت و بعضاً غیرطبیعی استفاده کند.

زوج طلایی یک دهه؛ آزمون و طارمی

فوتبال ایران طی سال‌های اخیر، همان نقشی را از زوج سردار آزمون و مهدی طارمی دیده که در دهه 90 میلادی از همکاری تاریخی علی دایی و خداداد عزیزی دیده بود. سردار و طارمی، دو مهاجمی که یکی در نقش تمام‌کننده قهار و دیگری در قالب مهاجم سایه / وینگر توانمند ظاهر می‌شد، با درک متقابل و هماهنگی بالا، خطرناک‌ترین زوج تهاجمی فوتبال آسیا را ساخته بودند. با این حال، از زمانی که آزمون به دلیل مصدومیت نتوانست تیم را همراهی کند، سطح عملکرد طارمی نیز افت محسوسی کرده است. این افت نه به دلیل کاهش توانایی‌های فردی او، بلکه به دلیل تغییر نقشی است که ناچار شده در تیم ملی بر عهده بگیرد.

طارمی؛ از تمام‌کننده تا بازی‌ساز

مهدی طارمی سال‌هاست که برخلاف گذشته، دیگر یک مهاجم شماره 9 کلاسیک نیست. چه در پورتو و چه در حال حاضر در فوتبال اروپا، او بیشتر در نقش مهاجم سایه یا بازیکن پشت مهاجم بازی می‌کند؛ نقشی که در آن وظیفه اصلی‌اش ایجاد فضا، اتصال خط میانی به حمله و کمک به ساخت موقعیت است، نه فقط گل‌زدن. در تیم ملی نیز حضور آزمون باعث می‌شد طارمی در همان نقش ایده‌آل خود بازی کند؛ اما در غیاب سردار، او در جای خالی شماره 9 قرار می‌گیرد؛ پستی که با ویژگی‌های امروزش هم‌خوانی کامل ندارد. آمار هم این واقعیت را تأیید می‌کند: طارمی پس از مصدومیت آزمون، در 8 بازی تیم ملی تنها 2 گل و یک پاس گل ثبت کرده است. اگر گل او در نقش یار تعویضی مقابل هند را کنار بگذاریم، هیچ‌یک از گل‌های او در مسابقات معتبر و رقابتی بعد از صعود ایران به جام جهانی به ثمر نرسیده است. این اعداد نشان می‌دهد طارمی در قامت مهاجم نوک، همان تهدید همیشگی نیست و عملکرد تیم ملی نیز زیر سایه این تغییر نقش افت کرده است.

بازگشت آزمون؛ کلید حل معادله؟

تمام سؤال اصلی همینجاست: اگر مصدومیت‌های سردار آزمون ادامه پیدا کند، برنامه امیر قلعه‌نویی برای خط حمله چه خواهد بود؟

قلعه‌نویی باید بین دو مسیر تصمیم بگیرد: 1.حفظ طارمی در نقش بازی‌ساز / مهاجم سایه و استفاده از یک شماره 9 هدفمند مثل کاوه رضایی، شهاب زاهدی یا بازیکنان جوان‌تر. 2. تکرار نقش طارمی به‌عنوان تک‌مهاجم که تاکنون نتیجه مطلوبی نداشته و احتمالاً در بازی‌های سطح جام جهانی نیز جواب نخواهد داد.

بدون آزمون، تیم ملی نه‌تنها گلزن‌ترین بازیکن خود را از دست می‌دهد، بلکه کل ساختار تاکتیکی حمله‌اش نیز ناچار به بازسازی می‌شود؛ بازسازی‌ای که فعلاً با آزمون‌وخطا پیش رفته و هنوز نسخه مطمئنی برای آن ارائه نشده است.

آینده خط حمله ایران؛ پرسشی که باید سریع پاسخ داده شود

برای موفقیت در جام جهانی، ایران باید از همین امروز تکلیف خط حمله خود را روشن کند. بازگشت آزمون در بهترین فرم، یک مزیت بزرگ است اما تیم ملی نباید تنها به حضور او وابسته باشد. بازی‌های اخیر نشان داده که نقش طارمی باید به مسیر طبیعی خود برگردد و قلعه‌نویی باید برای پست 9 بازیکنی تخصصی داشته باشد؛ مهاجمی که بتواند نقش تمام‌کننده را ایفا کند و طارمی را از بار گلزنی و درگیری فیزیکی همیشگی برهاند. اگر این تصمیم به‌موقع گرفته شود، تهاجم ایران بار دیگر می‌تواند به همان خط آتش ترسناک گذشته تبدیل شود؛ در غیر این صورت، شاید در مهم‌ترین تورنمنت چهار سال آینده، تیم ملی با بزرگ‌ترین چالش تهاجمی خود روبه‌رو شود.

257 251