علائم و درمان هماتوم
هماتوم که به آن خون‌مردگی نیز گفته می‌شود، تجمع خون در زیر پوست یا در اندام‌ها به دلیل آسیب به رگ‌های خونی است. این آسیب می‌تواند ناشی از ضربه، جراحت یا برخی شرایط پزشکی باشد. هماتوم‌ها می‌توانند در اندازه‌های مختلف ظاهر شوند و ممکن است دردناک، متورم و حساس به لمس باشند.
علائم هماتوم
علائم هماتوم بسته به محل و اندازه آن متفاوت است. علائم شایع عبارتند از:
- تورم: اولین علامت هماتوم معمولاً تورم در ناحیه آسیب‌دیده است. تورم ممکن است بلافاصله پس از آسیب یا به تدریج در طول چند روز ظاهر شود.
- درد: هماتوم‌ها می‌توانند دردناک باشند، به خصوص اگر در ناحیه‌ای باشند که به اعصاب نزدیک باشند. درد معمولاً با گذشت زمان کاهش می‌یابد.
- کبودی: رنگ هماتوم در ابتدا قرمز یا بنفش است و با گذشت زمان به قهوه‌ای، آبی و در نهایت زرد تغییر می‌کند.
- حساسیت به لمس: ناحیه آسیب‌دیده ممکن است به لمس حساس باشد.
- در برخی موارد، هماتوم‌ها ممکن است علائم جدی‌تری ایجاد کنند، مانند:
- بی‌حسی یا ضعف در ناحیه آسیب‌دیده: این امر می‌تواند نشان‌دهنده فشار هماتوم بر روی عصب باشد.
- افزایش درد یا تورم: این امر می‌تواند نشان‌دهنده خونریزی مداوم باشد.
- تب یا لرز: این امر می‌تواند نشان‌دهنده عفونت باشد.
علل هماتوم
شایع‌ترین علت هماتوم، آسیب به رگ‌های خونی در اثر ضربه یا جراحت است. این آسیب می‌تواند ناشی از موارد زیر باشد:
- سقوط از ارتفاع، به خصوص سقوط روی سطوح سخت، می‌تواند باعث ایجاد هماتوم شود.
- تصادفات رانندگی، به خصوص آن‌هایی که با ضربه به بدن همراه هستند، می‌توانند باعث ایجاد هماتوم شوند.
- ورزش‌های تماسی، مانند فوتبال یا بسکتبال، می‌توانند باعث ایجاد هماتوم شوند.
- جراحی می‌تواند باعث ایجاد هماتوم در محل برش شود.
- برخی از داروها، مانند داروهای رقیق‌کننده خون، می‌توانند خطر خونریزی و کبودی را افزایش دهند.
- برخی از شرایط پزشکی نیز می‌توانند خطر ابتلا به هماتوم را افزایش دهند، مانند:
- اختلالاتی مانند هموفیلی و بیماری فون ویلبراند می‌توانند باعث خونریزی و کبودی بیش از حد شوند.
- سرطان خون می‌تواند باعث ضعف در سلول‌های خونی و افزایش خطر خونریزی شود.
- بیماری کبد می‌تواند باعث اختلال در عملکرد لخته شدن خون شود.
درمان هماتوم
درمان هماتوم معمولاً به محل، اندازه و شدت آن بستگی دارد. درمان‌های رایج عبارتند از:
- کمپرس سرد: استفاده از کمپرس سرد در ناحیه آسیب‌دیده به مدت 20 دقیقه در هر بار و چند بار در روز می‌تواند به کاهش تورم و درد کمک کند.
- داروهای مسکن بدون نسخه: داروهایی مانند ایبوپروفن یا استامینوفن می‌توانند به تسکین درد و التهاب کمک کنند.
- استراحت: استراحت دادن به ناحیه آسیب‌دیده می‌تواند به بهبودی آن کمک کند.
- بالا بردن: بالا بردن ناحیه آسیب‌دیده بالاتر از سطح قلب می‌تواند به کاهش تورم کمک کند.
- فشرده‌سازی: استفاده از بانداژ فشاری می‌تواند به کنترل خونریزی و کاهش تورم کمک کند.
- در برخی موارد، ممکن است برای تخلیه خون جمع شده در هماتوم بزرگ یا هماتومی که به عصب یا اندام فشار وارد می‌کند، نیاز به جراحی باشد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در صورت داشتن هر یک از علائم زیر، به پزشک مراجعه کنید:
- هماتوم بعد از چند روز بهبود نمی‌یابد.
- هماتوم به طور قابل توجهی بزرگ یا دردناک است.
- ناحیه آسیب‌دیده بی‌حس یا ضعیف است.
- تب یا لرز دارید.
- خونریزی مداوم دارید.
کلام پایانی
هماتوم تجمع خون در زیر پوست یا اندام‌ها به دلیل آسیب به رگ‌های خونی است. اگرچه هماتوم‌ها معمولاً با گذشت زمان خود به خود بهبود می‌یابند، اما در صورت مشاهده علائم جدی مانند درد شدید، تب یا بی‌حسی، به دکتر متخصص مغز و اعصاب خوب مراجعه کنید. برای پیشگیری از هماتوم می‌توان اقداماتی مانند محافظت از خود در برابر آسیب، مصرف محتاطانه دارو و گرم کردن قبل از ورزش انجام داد.