فایده فناوری‌های زیستی برای بشریت

امنیت غذایی شامل کمیت و کیفیت غذای تولیدی در یک کشور است که برای بهبود آن از استراتژی‌های متفاوتی استفاده می‌شود؛ این موارد شامل انواع و اقسام فناوری‌ها از جمله استفاده معقولانه از کود و سم و سایر چارچوب‌های لازم تا بهره‌گیری از فناوری زیستی جدید می‌شود که به‌طور چشمگیری از کاربرد سموم آفت‌کش را در بخش کشاورزی کاهش می‌دهد. گفتنی است، استفاده از این سموم برمبنای فناوری‌های زیستی خود هم باعث افزایش کمیت غذای تولیدی و هم به‌دلیل نبود باقیمانده سموم در محصولات تولیدی، کیفیت آن را بالاتر می‌برد و موجب ارتقای آن می‌شود. از سوی دیگر، از مهندسی ژنتیک برای غنی‌سازی محصولات کشاورزی با مواد معدنی و ویتامین‌ها نیز استفاده می‌شود که این مثال نیز باعث افزایش کیفیت غذای تولیدی است؛ مثال بارز و معروف آن تولید برنج طلایی است. همان‌گونه که پیش‌تر هم اشاره شد، معضل جدی در تولید فناوری‌های زیستی در کشور وجود ندارد؛ معضل اصلی ما ترویج فناوری است، اما این در حالی است که کشور ما تاکنون تنها مصرف‌کننده یا واردکننده محصولات برآمده از زیست فناوری بوده است. از یک سوی دیگر، تنش‌های زیستی در بیشتر مناطق جهان خود را نشان داده، به‌گونه‌ای که استفاده از این فناوری‌ها را برای افزایش کیفیت و کمیت محصولات کشاورزی و مواد غذایی امری اجتناب‌ناپذیر کرده است.

به‌طورکلی کشورهای پیشرفته جهان، برای تولید غذای جمعیت رو به رشد خود و مقابله با تغییرات اقلیمی از فناوری‌های نوین از جمله زیست فناوری بهره می‌برند. این موضوع می‌تواند درباره کشور ما هم صدق کند. با استفاده از فناوری‌های نو می‌توان میزان محصول تولیدی در واحد سطح را افزایش داد و حتی کیفیت محصول تولیدی را نیز بهبود بخشید؛ برای مثال در شرایط کم‌آبی می‌توان با مهندسی ساختار ریشه گیاهان، کمک کرد که گیاه آب موردنیاز خود را از سطوح پایین‌تر زمین‌های کشاورزی تامین کند و در نتیجه میزان آبیاری و آب مصرفی را کاهش داد. در کل، امروزه تعدد تنش‌های زیستی حاصل از تغییرات اقلیمی معضلی است که باعث شده بیشتر کشورها با بهره‌گیری از فناوری‌های زیستی به تولید گیاهان مقاوم به خشکی و شوری بپردازند و حتی برنج را به‌صورت خشکه‌کاری با میزان آب کم و استفاده نکردن از سموم آفت‌کش، تولید کنند، بنابراین باتوجه به اینکه الگوی اصلی اقلیمی کشورمان خشک و نیمه‌خشک است؛ برای تولید گیاهان ناگزیر هستیم که از زیست فناوری‌های نوین استفاده کنیم، همچنین برای مبارزه با آفات و بیماری‌ها بدون استفاده از سموم شیمیایی نیز می‌توان از این فناوری بهره جست. به‌ادعای واردکنندگان، ذرت تراریخته مقاوم به خشکی که امروزه در کشور امریکا تولید می‌شود، در محموله‌های وارداتی ذرت دامی به کشورمان نیز وجود دارد. این امر حاکی از آن است که در شرایط فعلی در کشور مصرف‌کننده محصولات وارداتی حاصل از زیست فناوری جدید تولیدی سایر کشورها هستیم، اما خودمان تولیدکننده نیستیم. متاسفانه افکار عمومی نسبت به هیچ فناوری به اندازه زیست فناوری مسموم نشده است و این در حالی است که مقالات و تحقیقات متعددی وجود دارند که سلامت و ایمنی این محصولات را تایید می‌کنند. سهم بیشتری از آنچه روزانه می‌خوریم، از محصولات کشاورزی به‌دست می‌آید که برای باروری بیشتر، نیازمند آبیاری منظم و فراوانی است تا بتواند محصولی سالم و پربازده تولید کند، از این‌رو کشورهایی چون ایران که از نظر منابع آبی در مضیقه هستند یا به‌سختی در بخش کشاورزی و باغداری فعالیت می‌کنند، باید راهکاری مناسب را برای رویارویی با این مشکل در نظر بگیرند. کشور ما در منطقه گرم و خشک کره زمین واقع شده و کشاورزان و باغداران برای آبیاری مزارع زراعی خود با مشکل تعداد آبیاری درطول هفته مواجهند. از قدیم آبیاری سنتی در کشور به‌ویژه مناطق روستایی برای آبیاری مزارع رواج داشت، اما در سال‌های اخیر باتوجه به روی کار آمدن فناوری‌های نوین، کشاورزان تلاش کرده‌اند با استفاده از شیوه‌های مختلف، علاوه بر مصرف آب کمتر، بازدهی تولید محصول را افزایش دهند.