فرصت طلایی برای مستاجران | قفل بازار اجاره پس از ماشه باز شد
تورم بازار اجاره مسکن در سال‌های اخیر به یکی از اصلی‌ترین چالش‌های اقتصادی خانوارها تبدیل شده است. رشد مداوم قیمت مسکن و کاهش قدرت خرید مردم، سبب شده بسیاری از خانوارها به اجاره‌نشینی روی بیاورند. همین افزایش تقاضا، در کنار عرضه محدود واحدهای اجاره‌ای، فشار مضاعفی بر بازار وارد کرده و نرخ اجاره‌بها را با سرعتی بالاتر از رشد درآمدها افزایش داده است.
تورم عمومی اقتصاد و رشد هزینه‌های ساخت و نگهداری واحدهای مسکونی، موجران را به سمت افزایش اجاره‌بها سوق داده است. هزینه‌هایی نظیر تعمیرات، شارژ ساختمان، مالیات و حتی بیمه، بهانه‌هایی برای بالا بردن نرخ اجاره توسط مالکان شده است. در چنین شرایطی، مستأجران که غالباً از اقشار متوسط و کم‌درآمد جامعه هستند، بیشترین فشار را متحمل می‌شوند و سهم مسکن در سبد هزینه خانوار به سطح بی‌سابقه‌ای رسیده است.
یکی دیگر از عوامل تشدیدکننده تورم اجاره، نبود سیاست‌های حمایتی و نظارتی کارآمد است. نبود سقف مشخص برای نرخ رشد اجاره یا عدم ضمانت اجرایی مصوبات دولتی باعث شده موجران عملاً دست بازتری برای تعیین قیمت داشته باشند. در بسیاری موارد، مستأجران ناچار به پذیرش شرایط سخت و ناعادلانه هستند؛ چرا که جابه‌جایی و یافتن واحد مناسب نیز هزینه و زمان زیادی می‌طلبد.
در نهایت، ادامه این روند می‌تواند پیامدهای اجتماعی گسترده‌ای به همراه داشته باشد. افزایش فشار اجاره ممکن است به حاشیه‌نشینی، کاهش کیفیت زندگی و حتی مهاجرت‌های ناخواسته منجر شود. بنابراین، کنترل تورم بازار اجاره نیازمند مجموعه‌ای از اقدامات هماهنگ شامل افزایش عرضه مسکن استیجاری، پرداخت تسهیلات حمایتی به مستأجران و نظارت جدی بر قراردادهای اجاره است. تنها از طریق این رویکرد جامع می‌توان به تعادل نسبی در بازار اجاره مسکن دست یافت.
تورم نقطه به نقطه اجاره مسکن در شهرهای کشور به 34.6 درصد رسیده که کمترین میزان طی دست‌کم چهار سال اخیر است.
تورم نقطه به نقطه اجاره مسکن در مناطق شهری کشور بر اساس تازه‌ترین روایت مرکز آمار ایران، در حالی به 34.6 درصد رسیده که این میزان دست‌کم از مهرماه سال 1400 بی‌سابقه بوده و کمترین میزان رشد اجاره‌بها در یک ماه نسبت به ماه مشابه سال قبل از آن محسوب می‌شود.
از آنجا که عموم قراردادهای اجاره مسکن به مدت یک سال تنظیم می‌شود و افزایش اجاره‌بهای واحدهای مسکونی به صورت سالانه در قراردادها اعمال می‌شود، مهم‌ترین شاخص برای سنجش وضعیت تورمی در بازار اجاره تورم نقطه به نقطه اجاره یا میزان افزایش اجاره‌بها در یک ماه نسبت به ماه مشابه سال قبل از آن است.
تورم نقطه به نقطه اجاره مسکن که نشان دهنده میزان کاهش اجاره‌بها در مردادماه امسال نسبت به مرداد سال قبل است در حالی در ماه گذشته به 34.6 درصد کاهش یافته که این میزان در مقایسه با تورم نقطه به نقطه اجاره در مرداد ماه سال قبل نیز به طور محسوس کاهش یافته است.
کاهش سرعت رشد اجاره‌بها نسبت به سال قبل
تورم نقطه به نقطه اجاره مسکن در مرداد ماه سال قبل معادل 43 درصد یعنی 8.4 واحد درصد بیش از تورم این شاخص در مردادماه امسال بود.
همچنین تورم نقطه به نقطه اجاره‌بهای مسکن در مرداد ماه امسال نسبت به تورم نقطه به نقطه شاخص کلی قیمت مصرف کننده خانوارهای کشور یا همان تورم عمومی مردادماه نیز به میزان محسوس کمتر است.
تورم عمومی نقطه به نقطه، در مرداد ماه امسال 42.4 درصد گزارش شده است، در حالی که تورم نقطه به نقطه در بازار اجاره (34.6 درصد)، 7.8 واحد درصد، کمتر است.
به طور کلی نیز تورم تمام شاخص‌های مربوط به بازار اجاره (اعم از تورم ماهانه، نقطه به نقطه و سالانه)، که در گزارش مرکز آمار ایران با عنوان گزارش شاخص قیمت مصرف کننده خانوارهای کشور در مردادماه 1404 آمده است، کمتر از همین شاخص‌ها در بازار اجاره سال قبل است.
ادامه روند کاهش تورم سالانه اجاره
تورم ماهانه اجاره مسکن در مناطق شهری کشور، مرداد ماه امسال معادل 2.4 درصد به ثبت رسید که اگرچه به دلیل افزایش تعداد تقاضا در بازار اجاره در مردادماه و اوج جابه‌جایی‌ها در میانه تابستان، به عنوان یک روال معمول، نسبت به تورم ماهانه ماه‌های سپری شده از سال 1404 به صورت جزیی (کمتر از 5/0 درصد) رشد داشته است اما این میزان نسبت به تورم ماهانه اجاره در مرداد ماه سال قبل، که معادل 3.2 درصد گزارش شده بود، کمتر و نشان دهنده کاهش تب اجاره‌بها در مرداد ماه امسال نسبت به مرداد سال قبل است.
همچنین تورم ماهانه اجاره مسکن در مرداد امسال نسبت به تورم عمومی ماهانه در این ماه نیز کمتر است. تورم عمومی ماهانه مرداد امسال، براساس گزارش مرکز آمار ایران 2.5 درصد بوده است.
تورم سالانه اجاره مسکن نیز در مردادماه امسال به روند کاهشی خود ادامه داد و به 37.7 درصد رسید.
این میزان در مردادماه سال گذشته 41.4 درصد بود. تورم سالانه اجاره مسکن در شهرهای کشور در مردادماه امسال کمترین میزان طی 23 ماه اخیر (حدود دو سال گذشته) بوده است.
