فواید بازی شطرنج برای کودکان و بزرگسالان

به گزارش خبرگزاری اقتصادی ایران، شطرنج که اغلب به عنوان یک بازی برای استعدادهای ذهنی شناخته می شود، بهترین ورزش برای مغز است. در حالی که بابی فیشر، قهرمان بزرگ شطرنج، آن را در دهه 50 و 1960 تبدیل به یک بازی محبوب نمود، این بازی هنوز هم در بین شرکت کنندگان در هر سنی، از جوان تا سالمند، به طور گسترده ای در سراسر جهان محبوب است.

بازی شطرنج ممکن است به شما کمک نکند که بایدها و نبایدهای خود را بسازید یا ماهیچه های شکمی خود را تقویت کنید، اما سلامت روانی مادام العمر شما مطمئنا می تواند از این مزیت بهره ببرد. در این بخش قصد داریم شما را با فواید و اثرات مثبت بازی شطرنج روی کودکان و بزرگسالان آشنا کنیم؛ پیشنهاد می کنیم با ما همراه باشید.

ارتقای رشد مغز:

بازی هایی مانند شطرنج که مغز را به چالش می کشد، در واقع رشد دندریت ها را تحریک می کنند، سلول هایی که سیگنال هایی را از سلول های عصبی مغز ارسال می کنند. با دندریت های بیشتر، ارتباطات عصبی در مغز بهبود می یابد و سریعتر انجام می شود.

مانند پردازنده رایانه به مغز خود فکر کنید. شاخه های درختی نورون ها مانند دندریت ها، سیگنال های خاص خود را دارند که با سلول های عصبی دیگر ارتباط برقرار می کنند که باعث می شود پردازنده رایانه در حالت سریع و بهینه کار کند. تعامل با افراد در فعالیت های چالش برانگیز همچنین باعث رشد فعالیت دندریت می شود و شطرنج نمونه ای عالی از این فعالیت ها است.

تمرین هر دو طرف مغز:

یک مطالعه آلمانی نشان داد وقتی از بازیکنان شطرنج خواسته می شود موقعیت های شطرنج و شکل های هندسی را مشخص کنند، هر دو نیمکره چپ و راست مغز بسیار فعال می شوند. زمان واکنش آنها به اشکال ساده یکسان بود، اما بازیکنان از هر دو طرف مغز خود استفاده می کردند تا سریعتر به سؤالات موقعیت شطرنج پاسخ دهند.

افزایش ضریب هوشی:

آیا افراد باهوش شطرنج بازی می کنند یا شطرنج باعث می شود افراد باهوش شوند؟ حداقل یک مطالعه علمی نشان داده است که انجام این بازی می تواند ضریب هوشی فرد را بالا ببرد.

مطالعه ای بر روی 4000 دانش آموز ونزوئلایی پس از چهار ماه آموزش شطرنج، نشان داد که نمرات ضریب هوشی پسران و دختران افزایش چشمگیری داشته است. بنابراین یک تخته شطرنج بگیرید و ضریب هوشی خود را بهبود بخشید!

کمک به جلوگیری از آلزایمر:

با افزایش سن، به همان اندازه که شما یک تمرین عضلانی دیگری برای حفظ سلامتی و حفظ تناسب آن انجام می دهید،، تمرین دادن به مغز نیز اهمیت بیشتری می یابد.

مطالعه جدیدی که در یک مجله پزشکی انجام شده است نشان می دهد که افراد بالای 75 سال که به بازی های ذهنی مانند شطرنج مشغول هستند، نسبت به همسالان خود که سرگرم این بازی نیستند، کمتر دچار زوال عقل می شوند.

جمله "استفاده از آن یا از دست دادن آن" قطعا در اینجا صدق می کند، زیرا یک مغز بی تحرک می تواند قدرت ذهنی را کاهش دهد. این همه دلیل برای این است که بیشتر شطرنج بازی کنید قبل از اینکه 75 ساله شوید.

رشد خلاقیت:

بازی شطرنج به بهبود بخشیدن خلاقیت شما کمک می کند، زیرا در سمت راست مغز، مسئول ایجاد خلاقیت، فعال می شود. یک مطالعه چهار ساله انجام شده بر روی دانش آموزان کلاس های هفتم تا نهم، جهت بررسی اثر فعالیت های مختلف، از کامپیوتر استفاده نمود و با بررسی فعالیت های دیگری که دانش آموزان یک بار در هفته به مدت 32 هفته انجام می دادند، مشاهده نمود که کدام فعالیت بیشترین رشد را در افزایش خلاقیت ایجاد می کند. نتایج نشان داد که گروه شطرنج در تمام اقدامات خلاقیت محور، بالاترین امتیاز را کسب کرد.

بهبود مهارت های خواندن:

در یک مطالعه مستند در سال 1991، دکتر استوارت مارگولیز عملکرد خواندن 53 دانش آموز مقطع ابتدایی را که در یک برنامه شطرنج شرکت کرده بودند، ارزیابی کرد و آنها را در مقایسه با دانش آموزان غیر شطرنج باز در منطقه و سراسر کشور مقایسه کرد.

نتایج قطعی این مقایسه بیان می داشت، بازی شطرنج باعث افزایش عملکرد در خواندن می شود. در منطقه ای که شطرنج بازی نمی شد میانگین معدل دانش آموزان کمتر از حد نصاب بود و در مقابل دانش آموزانی که شطرنج بازی می کردند معدل بالایی را کسب کردند.

بهبود مهارت های حل مسئله:

یک مسابقه شطرنج به تفکر سریع و حل مسئله فوری نیاز دارد زیرا حریف شما دائما پارامترها را تغییر می دهد. مطالعه ای در سال 1992 که روی 450 دانش آموز کلاس پنجم در نیوبرانزویک انجام شد، نشان داد که افرادی که بازی شطرنج را یاد گرفته و بازی کردند در مقایسه با افرادی که شطرنج بازی نکرده بودند، در آزمون های استاندارد نمره قابل توجه بالاتری کسب کرده بودند.

آموزش برنامه ریزی و دوراندیشی:

یکی از آخرین قسمت های مغز که در دوران نوجوانی رشد می کند قشر جلویی مغز است، ناحیه ای که وظیفه قضاوت، برنامه ریزی و کنترل خود را بر عهده دارد. از آنجا که بازی شطرنج به تفکر استراتژیک و تحلیلی نیاز دارد، در پیشرفت قشر جلویی مغز موثر است و به نوجوانان کمک می کند تا در همه زمینه های زندگی تصمیمات بهتری بگیرند و از تصمیم گیری غیرمسئولانه و پرخطر آنها جلوگیری کند.

بهبود یافتن سکته یا ناتوانی:

شطرنج مهارت های حرکتی خوبی را در افرادی که ناتوانی دارند، دچار سکته مغزی و یا سایر حوادثی که باعث ناتوانی جسمی شده اند، ایجاد می کند. این شکل از توانبخشی نیاز به حرکت قطعات شطرنج در جهت های مختلف (حرکت رو به جلو، عقب، مورب به جلو، حرکت مورب عقب) دارد، که می تواند به پیشرفت و تنظیم دقیق مهارت های حرکتی بیمار کمک کند و تلاش ذهنی مورد نیاز برای انجام بازی بهبود می یابد.

مهارت های شناختی و ارتباطی:

بازی شطرنج همچنین می تواند باعث تقویت تمرکز و آرامش عمیق شود و به تمرکز و آرامش بیمارانی که درجات مختلف اضطراب را تجربه می کنند، کمک می کند.

بهبود حافظه:

بازیکنان شطرنج می دانند که بازی شطرنج، حافظه را بهبود می بخشد، عمدتا به دلیل قوانین پیچیده ای است که باید به خاطر بسپارید، همچنین به خاطر آوردن حافظه مورد نیاز هنگام تلاش برای جلوگیری از اشتباهات قبلی یا به خاطر سپردن سبک بازی حریفی خاص.

شطرنج بازان حرفه ای عملکرد حافظه فوق العاده ای دارند و همه چیز را به خاطر می آورند. یک مطالعه از دانش آموزان کلاس ششم پنسیلوانیا نشان داد دانش آموزانی که پیش از این هرگز شطرنج بازی نکرده اند، خاطرات و مهارت های کلامی خود را بعد از بازی بهبود بخشیده اند.

کمک به درمان اسکیزوفرنی:

پزشکان مرکز علوم اعصاب شناختی در فرانسه، دریافتند که بیماران اسکیزوفرنی که به طور روزانه شطرنج بازی می کردند، در مقایسه با بیمارانی که شطرنج بازی نمی کردند، وضعیت خود را بهبود بخشیده اند.

بیماران شطرنج باز توجه و برنامه ریزی و توانایی های استدلال را بیشتر به نمایش گذاشتند و جالب اینکه تصمیم گرفتند شطرنج را به عنوان بخشی از کارهای روزمره خود ادامه دهند، حتی پس از نتیجه گیری مطالعه.

بهبود مهارت های تفکر و حل مسئله در کودکان

یکی از مهم ترین مواردی که در این بخش گفته شده است فواید بازی شطرنج برای کودکان است؛ کودکی که در سنین پایین با شطرنج آشنا می شود احتمالا سال های بعد در مدرسه بهتر عمل می کند.

تحقیقات نشان می دهد که بازی شطرنج، نمرات تفکر، حل مسائل، خواندن و ریاضیات کودک را بهبود می بخشد. مربیان و متخصصان شطرنج به طور کلی موافق هستند که کلاس دوم زمان ایده آلی برای معرفی شطرنج به کودکان است، اگرچه ممکن است برخی از افراد چهار یا پنج ساله برای یادگیری و بازی آن آماده باشند.

تقویت و ایجاد اعتماد به نفس هم در کودکان هم در بزرگسالان

به نظر می رسد بازی شطرنج تنها در سنین خاصی جذاب تر می شود. اما مهم نیست سن شما چقدر است، بازی شطرنج باعث تقویت عزت نفس شما خواهد شد. وقتی بازی می کنید، خودتان هستید، پس اگر اشتباه کنید، تصحیح کرده و تجزیه و تحلیل می کنید.

بازی کردن و تجزیه و تحلیل اینکه چرا یک مهره را از دست دادید یا برنده شدید، سطح قدرت ذهنی و اعتماد به نفس را که فراتر از صفحه شطرنج است، افزایش می دهد.

کمک به توانبخشی و درمان

شطرنج می تواند برای کمک به توانبخشی بیماران در حال بهبودی از سکته مغزی یا هر حادثه ناتوان کننده جسمی و به عنوان نوعی از درمان برای مبتلایان به اوتیسم یا سایر ناتوانی های رشدی استفاده شود.

جابجایی مهره های شطرنج در صفحه شطرنج می تواند به پیشرفت و مرتب کردن واکنش های حرکتی بیمار کمک کند، در حالی که تلاش ذهنی لازم برای بازی می تواند مهارت های شناختی و ارتباطی را بهبود ببخشد.

بازی کردن همچنین می تواند باعث تحریک تمرکز و آرامش عمیق شود، همچنین شطرنج به تمرکز و آرامش بیمارانی که درجات مختلف اضطراب را تجربه می کنند، کمک می کند.

• شطرنج باعث می شود که هیچ کس احساس نکند که برای رسیدن به چیزی یا داشتن آن باید تحت فشار قرار گیرد.
• این بازی کمک می کند تا افراد مهارت های خود در حل مسئله را به صورت ناخودآگاه توسعه دهند.
• این بازی پیروزی و در عین حال راحت بودن را به همه می آموزد.
• هنگامی که شما در سمت بازنده هستید بازی شطرنج به بازیکنان می آموزد که ارزش برنده شدن را دارند.
• در شطرنج، همه چیز در مورد آن، نکته نیست بلکه در مورد بهترین استفاده در همه امکانات پیش رو است.
• بازی شطرنج نتیجه هر انتخاب را می آموزد.
• هرکسی می تواند از سواره ها شروع کند، در حالی که دیگران ممکن است مهره های پیاده رو را در ابتدا حرکت دهند.
• بازی شطرنج تمرکز کردن را به شما آموزش می دهد.
• شطرنج به دقت و تمرکز همزمان نیاز دارد. انتخاب حرکت در حالی که ذهن غایب است به افتادن در برخی تله ها منجر می شود.
• شاید از دست دادن برخی از مهره ها، مورد علاقه هر کسی نباشد.
• هر بازیکن باید هنگام بازی خود متمرکز شود زیرا باید حرکت مهره های طرف مقابل را در نظر بگیرد.
• بازی شطرنج مهارت پیش بینی واکنش های افراد را بهبود می بخشد.
• شطرنج کاملا درمورد این قضیه صدق می کند که چگونه شما را مجبور می کند یکی از مهره های خود را از دست بدهید یا امتیاز بگیرید. بنابراین، به مهارت پیش بینی مرحله یا استراتژی بازیکن نیاز دارد.
• بازیکنان باید حرکت طرف مقابل را بعد از تصمیم خود پیش بینی کنند.
• بسیاری از مردم فکر می کنند که بازی شطرنج فقط باعث اتلاف وقت می شود، اما شاید ین مزایا، دیدگاه آنها در مورد شطرنج را تغییر دهد. با این وجود هنوز هم برخی از مردم این بازی را بازی سخت و مشکلی می دانند