مواجهه قابل تقدیر هنرمندان با بهره‌کشی سیاسی جشنواره ونیز
عموماً هنرمندان کشور در جشنواره‌های خارجی تحت فشار رسانه‌ای قرار دارند تا اگر ممکن بود حرفی بزنند تا هدف رسانه‌های بیگانه شود. اما دقت هنرمندان در ونیز نشان داد که حتی اگر منتقد برخی شرایط هم باشند، می‌دانند که این مسائل کجا بیان شود، کارگشاتر است
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، رفتار و کنش‌های هنرمندان در جشنواره‌های سینمایی دنیا همواره مورد توجه رسانه‌ها و تحلیل‌گران سیاسی و فرهنگی قرار می‌گیرد. چراکه این محافل محلی برای ابزار نظرات هنرمندانی است که براساس درک خود از جوامع آثاری تولید می‌کنند و عموماً آزاداندیشانه مطالبی هم بیان می‌کنند و تمایل دارند این دیدگاه خود را با مخاطبان خود به اشتراک بگذارند.
موضوعی که در صورت طرح بسیط و فقدان جامعیت گه‌گداری برای ایشان حاشیه‌ساز هم شده است. به هر حال این یک قول مشهور است که هنرمند تئوریسین یا یک شخصیت دانش‌آموخته برجسته سیاسی نیست و حرف دلی و دریافت شخصی خود را بیان می‌کند که البته هر چقدر جامع‌تر و دقیق‌تر بیان شود، با اقبال و اثرگذاری بیشتری هم همراه خواهد بود.
در این میان مکرر دیده شده است که خبرنگاران، رسانه‌ها و یا افراد و جریانات سیاسی مختلفی از جناح‌ها و تفکرات گوناگون همواره تلاش می‌کنند تا دیدگاه‌ها و مواضع مطلوب خودشان را از زبان هنرمندان بیان کنند یا مطالب ایشان را به نفع مطامع خود مصادره کنند و با تکیه برگفته این افراد بر افکار عمومی و جامعه هدفشان اثرگذاری داشته باشند. نگاهی تبعی، ابزاری بهره جویانه و کاملاً بیگانه با نگرش‌های محترم و دارای اصالت به فرهنگ و اهالی فرهنگ.
واقعیت امر اینجاست که شیطنت رسانه‌ها یا خبرنگاران در اینگونه رویدادهای مهم زمانی شکل می‌گیرد که هیجان و استرس میان هنرمندان، ورزشکاران و دیگر جوامع و اقشار محبوب ملی باعث می‌شود که هنگام قرار گرفتن در مقابل سوال‌هایی بدون مقدمه ناگهان پاسخی مقطعی و شاید بدون اندازه‌گیری ارائه کنند و همین اتفاق کافی است که شیطنت رسانه‌ای خبرنگاران جواب گرفته و در نهایت به جریانی خبری در راستای اهداف از پیش تعیین شده تبدیل شود. یا در صورت ناکامی زمینه‌ساز تخریب و ایجاد حواشی اطراف یک هنرمند شود درست مانند آنچه اعضای گروهک منافقین درباره پرویز پرستویی انجام دادند.
البته این رویکرد وجه مقابلی هم دارد برای مثال همین 5 سال پیش بود که پاسخ کاملاً سنجیده و هوشمندانه یکی از هنرمندان ایرانی در یکی از جشنواره‌های مطرح بین‌المللی باعث شد تا آن روی سکه هم دیده شود چون مانی حقیقی در جشنواره فیلم برلین در پاسخ به سؤال خبرنگاری که می‌خواست تا نظریات سیاسی او علیه حاکمیت را با کلیدواژه‌هایی مانند سانسور و ممنوع‌الکاری بگیرد، این پاسخ را شنید که "ما قرار نیست تفسیرهای سیاسی داشته باشیم؛ بلکه اینجا آمدیم تا فیلم‌مان را نشان دهیم و در مقام یک هنرمند اثرمان را تحلیل و نقد کنید." البته حقیقی به مطرح کردن همین نکات بسنده نکرد و در نهایت برای اینکه نشان دهد علاقه‌ای به پاسخ به اینگونه سوال‌ها ندارد مشخصاً و کاملاً روشن گفت: " این سوال‌های تکراری نه تنها خسته کننده بلکه حال بهم‌زن هم شده است."
شیطنت رسانه‌های معاند با پاسخ روشن حقیقی در آن جشنواره تمام نشده و ادامه این روند در جشنواره ونیز 2022 ادامه داشت و در بخش‌های مختلفی از این رویداد هنری که قرار بود توانایی فیلمسازان و هنرمندان مورد ارزیابی قرار گیرد به نوعی تلاش کردند رنگ و بویی سیاسی به ماجرا بدهند تا ابزاری برای بهره‌کشی سیاسی از این رویداد هنری ایجاد شود.
یکی از فیلم‌های ایرانی که آنطور که باید مورد توجه قرار نگرفت، فیلم آرین وزیر دفتری به نام "بی‌رویا" بود که بدون هیچ حاشیه‌ای و کاملاً نجیبانه در جشنواره حضور پیدا کرد
اگرچه این رویداد هنری سال 2022 دو روز قبل به کار خود پایان داد اما در روزهای برگزاری آن بهره‌کشی سیاسی از هنرمندان توسط رسانه‌های معاند از همان روز افتتاحیه شکل گرفت که در چندین مورد با زیرکی و هوشیاری برخی از هنرمندان کشورمان مواجه شد. جواب نوید محمدزاده به یک خبرنگار غرض‌ورز به‌خوبی نشان داد که او حواسی جمع و دقتی کافی برای پاسخ‌دهی درست و دقیق در چنته دارد. او در جواب اینکه آیا ممنوع‌الکار است یا نه؟ بیان کرد که هیچ اطلاعیه رسمی به من داده نشده و در حال حاضر مشغول بازی در سریال "آکتورِ" نیما جاویدی است.
شکست پروژه‌های سیاسی در جشنواره ونیز که بر استفاده از نظرات هنرمندان ایران تکیه زده بود، عاملی شد تا سناریوی تازه‌ای برای دستیابی به اهداف برگزارکنندگان و رسانه‌های معاند نوشته شود و برای این منظور فرش قرمزی پهن کردند تا با ایجاد هیجان میان برخی از شرکت‌کنندگان خارجی جشنواره و برخی مدعوین اهداف خود را دنبال کنند که این اتفاق نمادی شد برای تکمیل پازل پشت پرده ونیز 2022 که آلودگی این جشنواره به بازی‌های سیاسی را نمایش دهد.
متأسفانه در سال‌های اخیر سیاست‌بازی و غرض‌ورزی نقش پررنگی در جشنواره‌های سینمایی پیدا کرده است. رسانه‌های خارجی با علم به اینکه هنرمندان و ستاره‌های سینما جایگاه متفاوت و مطرحی در میان مردم دارند، تلاش می‌کنند تا آن‌ها را به سمتی ببرند که منافع سیاسی و اهداف‌شان را با به بازی گرفتن آن‌ها تکمیل کنند. به تعبیری می‌توان گفت محافل هنری و سینمایی جهانی در روزگار فعلی به صورتی روشن محل آزمون و محک دقت هنرمندان به منظور پرهیز از سیاست‌زدگی شده است.
بدیهی است که این مسأله هرگز به معنای اعمال محدودیت برای اظهارنظرهای هنرمندان حتی در زمینه مسائل سیاسی نیست و شکی نیست که هنرمندان می‌توانند نقد و انتقاداتی به شرایط موجود و به مسائل گوناگون داشته باشند و آن را روشنگرانه و آزادانه بیان کنند. همچنین این امر هرگز منافی این نیست که مسائل مد نظر ایشان با ادبیات مناسب خود و ناظر به لزوم صیانت از منافع ملی در محافل خارجی آنچنانی طرح شود که ضمن وحدت بخشی، کارگشا و تسهیل‌گر حل مشکلات از مسیر همدلی‌های داخلی باشد.
/ نویسنده: محمدباقر صنیعی منش /
سهم اندک فروش فیلم‌های ملی سینمای ایران از 1400 تا امروزبررسی سینمای دهه 90| یک دهه سهل‌گیری در صدور پروانه ساخت ما را وادار به سخت‌گیری در مجوز اکران کرد
