نشانه‌های بی‌آب شدن بدن کدامند؟
گروه سلامت خبرگزاری فارس: آب مایع حیات؛ جمله معروفی که از قدیم الایام در بین افراد جامعه مرسوم و معمول بوده است. نوشیدن آب به ویژه در گرمای نفس‌گیر تابستان یکی از لذیذ ترین مواد غذایی است که به دل همه افراد تشنه و گرمازده می‌چسبد.
اگرچه نوشیدنی‌های زیادی درسبد غذایی افراد به عنوان مایعات وجود دارد و افراد سعی دارند با نوشیدن آنها مایعات و آب مورد نیاز بدن را تامین کنند، اما بهترین نوشیدنی در جهان آب است.
شاید تا به حال شنیده باشید که آب در بدن معجزه می‌کند و مصرفِ زیاد آب، موجب دفع سموم از بدن می‌شود و مزایای بی‌شماری دارد. البته نمی‌توان این حقیقت را انکار کرد که نوشیدن آب برای سلامتی ما ضروری است ولی میزان دقیق آبی که باید به طور روزانه مصرف کنیم چقدر است و چه طور متوجه شویم که آیا بدن ما به اندازه‌ی کافی آب دریافت می‌کند یا خیر؟
فواید نوشیدن آب
بدن ما حدوداً از 60 درصد آب تشکیل شده است و به طور مداوم در حالِ از دست دادن آبی است که عمدتاً از طریق ادرار یا عرق از بدن خارج می‌شود. گزینه‌های بسیار متفاوتی در مورد اینکه هر روز باید چقدر آب بنوشیم، وجود دارد. معمولاً مقامات بهداشتی توصیه می‌کنند که 8 لیوان (حدوداً 250 سی‌سی) آب بنوشیم که برابر با حدود 2 لیتر یا نیم گالن آب است. این همان قانون 8×8 است که به راحتی می‌توان آن را به خاطر سپرد.
مینا کاویانی، کارشناس مسؤول آموزش همگانی انستیتو تحقیقات تغذیه و صنایع غذایی کشور با اشاره به اینکه کم آبی و مسمومیت با آب دوروی یک سکه‌اند که می‌توانند با خطر مرگ همراه باشند، گفت: دریافت آب در مقادیری بیش از توانایی بدن سبب تورم سلول‌های مغز و کشنده است.
کارشناس مسؤول آموزش همگانی انستیتو تحقیقات تغذیه و صنایع غذایی کشور با اشاره به اینکه کمبود آب سالم یکی از مشکلات عمده مرتبط با غذا و زندگی بشریت در سراسر جهان است، اظهار کرد: امسال در سالروز گرامیداشت روز جهانی غذا، شعار «آب زندگی است، آب غذا است» انتخاب شده که هدف اصلی آن ارتقای سطح آگاهی عموم به مشکلات مرتبط با آب و ارایه راهکارهایی برای فائق آمدن بر آنها بوده است.
وی با بیان اینکه آب در هنگام تولد حدود 75 تا 85 درصد وزن بدن را تشکیل می‌دهد، افزود: با افزایش سن و بالارفتن میزان چربی، به 60 تا 70 درصد در بالغین لاغر و 45 تا 55 درصد در بالغین چاق می‌رسد؛ ضمن اینکه آب کل بدن در ورزشکاران بیشتر از غیرورزشکاران است و با افزایش سن و کم شدن توده عضلانی کمتر می‌شود.
دوسوم آب کل بدن درون سلول‌ها است
کاویانی تصریح کرد: توزیع آب بدن به شکلی است که دوسوم آب کل بدن درون سلول‌ها است و یک سوم آن آب خارج سلولی شامل آب و مواد محلول در پلاسما، لنف، مایع نخاعی و ترشحات و همچنین آب میان‌بافتی در بین و اطراف سلول‌ها است (به تجمع غیر طبیعی مایع در فضاهای میان‌بافتی بین سلول‌های بافت‌ها یا حفره‌های بدن ادم می‌گویند و این حالت معمولا در شرایط بیماری ایجاد می‌شود).
نقش‌های حیاتی آب برای بدن
کارشناس مسؤول آموزش همگانی انستیتو تحقیقات تغذیه و صنایع غذایی کشور درباره عملکرد آب در بدن توضیحاتی داد و افزود: آب عملکردهای مهمی در بدن دارد؛ به طور مثال آب بخش اساسی در تمام بافت‌های بدن محسوب می‌شود و بسیاری از مواد حل شده در آن برای کارهای سلول در دسترس قرار می‌گیرند و معمولا در تمام واکنش‌های بدن مورد نیاز است. همچنین برای اعمال فیزیولوژیک مثل هضم، جذب و دفع مواد نیز عاملی ضروری است، آب در ساختمان و عملکرد سیستم گردش خون نقش دارد و حفظ ثبات فیزیکی و شیمیایی مایعات خارج و داخل سلولی نقش دیگر آب در بدن است.
آب خنک کننده بدن است
وی با اشاره به نقش مستقیم آب در در حفظ دمای بدن، گفت: آب با تبخیر عرق، بدن را در آب و هوای گرم، خنک کرده و از افزایش بیش از حد دمای بدن (هیپرترمی) جلوگیری می‌کند یا آن را به تاخیر می‌اندازد.
از دست دادن 20 درصد آب بدن احتمال مرگ را به دنبال دارد
کاویانی درباره عوارض کم آبی در بدن نیز به مواردی اشاره کرد و افزود: از دست دادن تنها 10 درصد آب بدن سبب مشکلات شدید مانند کاهش حجم خون و گرفتگی ماهیچه‌ها می‌شود؛ به شکلی که از دست دادن 20 درصد آب بدن موجب بی‌آب شدن (دهیدراتاسیون) فرد می‌شود و ممکن است او را در معرض مرگ قرار دهد، حتی کم آبی خفیف (از دست دادن یک تا 2 درصد) می‌تواند منجر به از دست‌دادن عملکرد شناختی، هوشیاری و افزایش ضربان قلب شود.
زندگی بدون آب تا چند روز امکانپذیر است؟
این کارشناس دانشگاه در پاسخ به این سوال که «زندگی بدون آب تا چند روز امکانپذیر است؟»، ادامه داد: در آب و هوای متوسط، بالغین سالم قادرند تا 10 روز و کودکان نیز می‌توانند تا پنج روز بدون آب زنده بمانند؛ این در حالی است که یک فرد می‌تواند چندین هفته بدون غذا زنده بماند.
وی به منابع دریافت آب اشاره کرد و گفت: در حالت طبیعی آبی که وارد بدن ما می‌شود از آب و مایعات نوشیده شده و آب موجود در مواد غذایی ناشی می‌شود؛ ضمن اینکه اکسیداسیون مواد غذایی در بدن نیز منجر به تولید آب می‌شود (آب متابولیک) که حدود 200 تا 300 میلی‌لیتر است.
کاویانی خاطرنشان کرد: دفع آب به طور طبیعی به صورت ادرار و مدفوع انجام می‌شود که به آن دفع قابل اندازه‌گیری آب یا دفع محسوس آب می‌گویند و کلیه‌ها تنظیم‌کننده اصلی دفع محسوس آب هستند. آب همچنین از طریق هوای دمی از ریه‌ها و بخار آب از راه پوست دفع می‌شود که به آن دفع غیرقابل اندازه‌گیری یا دفع نامحسوس آب گویند، دفع نامحسوس آب نیز مداوم و معمولا ناخودآگاه است و قرار گرفتن در ارتفاعات، رطوبت کم و دمای بالا می‌تواند باعث افزایش دفع آب نامحسوس از طریق ریه‌ها و تعریق شود.
نشانه‌های بی آبی بدن
کارشناس مسئول آموزش همگانی انستیتو تحقیقات تغذیه و صنایع غذایی کشور با بیان اینکه بی‌آب شدن بدن با نشانه‌هایی همراه است، عنوان کرد: نشانه‌های دهیدراتاسیون شامل سردرد، خستگی، کاهش اشتها، سبکی سر و کاهش کشیدگی طبیعی پوست است، سایر نشانه‌ها نیز با ادرار غلیظ، کاهش برون‌ده ادراری، چشم‌های فرورفته، خشکی غشاهای مخاطی دهان و بینی و تاکیکاردی (افزایش ضربان قلب) مشخص می‌شود؛ همچنین در فرد دهیدراته اندازه مواد حل‌شده در ادرار بیش از حد طبیعی و ادرار تیره‌تر از حد معمول است.
کاویانی با بیان اینکه بدن انسان هیچ منبعی برای ذخیره آب ندارد اضافه کرد: برای حفظ سلامت و تامین انرژی بدن، مقدار آبی که در هر 24 ساعت از بدن دفع می‌شود، باید جایگزین شود، نیاز بدن به آب بستگی به عواملی مانند سن، جنسیت و دما دارد و در بزرگسالان این مقدار مجموعا حاصل از غذا (3 لیوان)، آب و نوشیدنی‌ها و آب متابولیک (یک لیوان)، بین هفت تا 11 لیوان است.
کارشناس دانشگاه در در توضیح اینکه آیا تشنگی همیشه نشانه خوبی برای نوشیدن آب است؟ اضافه کرد: همیشه خیر! تشنگی معمولا پیامی کافی برای نیاز به مصرف آب است البته به غیر از شیرخواران، ورزشکارانی که ورزش سنگین انجام می‌دهند، بیماران و افراد سالمند که ممکن است حس تشنگی‌شان کم شده باشد البته در شرایطی که گرمای زیاد یا تعریق بیش از حد وجود دارد، تشنگی ممکن است نیاز واقعی بدن به آب را نشان ندهد.
مواظب باشید با آب زیاد خوردن مسموم نشوید
وی درباره مسمومیت با آب نیز به مواردی اشاره کرد و افزود: مسمومیت با آب در نتیجه دریافت آب در مقادیری بیش از توانایی بدن برای دفع آن روی می‌دهد که در پی آن حجم مایع داخل سلولی افزایش یافته و سبب تورم سلول‌ها مخصوصا سلول‌های مغز می‌شود؛ این حالت با ایجاد سردرد، تهوع، نابینایی، استفراغ، حرکات تند عضلانی یا صرع همراه است و اگر درمان نشود، می‌تواند کشنده هم باشد.
کاویانی درباره میزان درصد آب موجود دربرخی از مواد غذایی نیز توضیحاتی داد و گفت: در کاهو 96، تخم مرغ 75، کرفس95، موز74، خیار95، کلم خام92، جوجه بریان70، هندوانه92، ذرت آبپز65، بروکلی آبپز91، گوشت گاو (راسته)59، شیر بدون چربی91، اسفناج91، نان سفید37، لوبیا سبز آبپز89، کیک34، هویج خام،88، کره 16، پرتقال87، غلات پخته85، بیسکوییت شور3، سیب خام بدون پوست84، شکر سفید1، انگور81، روغن ها صفر و سیب زمینی آبپز77 درصد آب وجود دارد.
دقت کنیم! با آنکه تامین مایعات مورد نیاز بدن از طریق برخی غذاها و نوشیدنی‌های حاوی شیرینی در بسیاری افراد دیده می‌شود، اما باید بدانیم که هیچ نوشیدنی ارزشش به آب نمی‌رسد؛ در نتیجه نوشیدن آب در طول روز باید مورد توجه قرار داشته باشد و نباید به دنبال جایگزین آن بوده و مصرف آب را حذف کنیم.
پایان پیام /
شما می توانید این مطلب را ویرایش نمایید
این مطلب را برای صفحه اول پیشنهاد کنید آب مصرف زیاد آب نشانه های کم آبی بدن تشنگی این خبر توسط افراد زیر ویرایش شده است
