هزینه های قانونی فروش خودرو شامل چه مواردی است؟
- فهرست محتوا
- بدهی ها و جرائم لازم به تسویه خودرو پیش از تعویض پلاک
- خلافی خودرو
- عوارض آزادراهی پرداخت نشده
- جریمه طرح ترافیک
- عوارض سالیانه خودرو
- مالیات نقل و انتقال خودرو
- هزینه تمدید بیمه شخص ثالث خودرو
- هزینه دریافت نوبت تعویض پلاک
- هزینه تعویض پلاک
- دیگر هزینه های نقل و انتقال خودرو
هر معامله شامل هزینه‌هایی قانونی است. خرید و فروش خودرو نیز از این قاعده مستثنی نبوده و شامل هزینه‌هایی است که خریدار و فروشنده هریک از سهمی در آنها دارند. بنابراین پیش از اقدام به معامله خودرو و به‌منظور جلوگیری از اختلافات احتمالی، اطلاع از این هزینه‌ها و مسئولیت پرداخت هرکدام ضروری است. در این مطلب به بررسی آنها بر اساس آخرین قوانین در سال 1404 می‌پردازیم.
بدهی ها و جرائم لازم به تسویه خودرو پیش از تعویض پلاک
بسیاری از هزینه‌های خریدوفروش خودرو را می‌توان تحت عنوان کلی بدهی‌های آن دسته‌بندی کرد. در این بخش آنها را به تفکیک بررسی می‌کنیم.
خلافی خودرو
یکی از اولین هزینه‌هایی که پیش از اقدام به دریافت نوبت تعویض پلاک باید پرداخت شود؛ خلافی خودرو است. مسئولیت پرداخت آن را نیز فروشنده به‌عهده دارد. این هزینه شامل جریمه جرائمی است که مالک قبلی مرتکب شده اما هنوز آنها را پرداخت نکرده است. برای این منظور روش‌های زیادی وجود دارند اما سریعترین روش استعلام آنلاین ریز خلافی و نمره منفی گواهینامه سامانه‌های خدمات خودرویی مانند آیتول یا اپلیکیشن‌های پرداخت هستند.
عوارض آزادراهی پرداخت نشده
هر خودرویی که حتی یک بار هم در آزادراه‌های کشور تردد کرده باشد، قطعا مشمول پرداخت عوارض آزادراهی شده است. این هزینه در سال‌های اخیر به‌صورت الکترونیکی به حساب مالکان منظور می‌شود. عدم پرداخت به‌موقع آن نیز جریمه دیرکرد را در پی دارد. به همین دلیل، هر راننده لازم است بداند که مهلت پرداخت عوارض آزادراهی چقدر است؟ مسئول پرداخت این هزینه نیز فروشنده خواهد بود.
جریمه طرح ترافیک
خودروهایی که در شهرهای پرترافیک و شلوغ تردد می‌کنند، برای ورود به برخی مناطق خاص تعیین‌شده از سوی شهرداری‌ها، ملزم به خرید طرح ترافیک هستند. به‌این‌ترتیب که در روزهای فرد، تنها خودروهای با پلاک فرد و در روزهای زوج، تنها خودروهای پلاک زوج اجازه ورود به آن مناطق را دارند. شهرداری‌ها امکان ورود به این مناطق با خرید طرح ترافیک از طرق مختلف را می‌دهند. در غیر این صورت، راننده خاطی با جریمه مواجه می‌شود.
از سوی دیگر، طرح ترافیک با توجه به منطقه و روز، ممکن است محدودیت‌های ساعتی نیز داشته باشد. بنابراین به‌عنوان ساکن شهرهای بزرگ لازم است بدانید که طرح ترافیک تا چه ساعتی است؟ در هر صورت، پرداخت این نوع بدهی نیز به عهده فروشنده بوده و بدون آن فرآیند نقل‌و‌انتقال خودرو صورت نمی‌پذیرد.
عوارض سالیانه خودرو
دیگر بدهی احتمالی خودروی شما یا خودرویی که قصد خرید آن را دارید، عوارض سالیانه آن است. این هزینه از سوی شهرداری‌ها به حساب مالکان خودرو منظور شده و مهلت پرداخت آن نیز تا پایان سال خواهد بود. بدون پرداخت آن نیز از تعویض پلاک جلوگیری به عمل خواهد آمد. مسئول پرداخت آن نیز فروشنده است.
بدهی‌های یادشده یعنی خلافی، عوارض آزادراهی، طرح ترافیک و عوارض سالانه را اصطلاحا دیون خودرو می‌نامند. همان‌طورکه گفتیم برای پرداخت آنها روش‌های متفاوتی وجود دارند که سریعترین آنها سامانه‌های شخص ثالث مانند آیتول هستند. این سامانه، امکان استعلام سریع و پرداخت یکجای همه بدهی‌ها بدون نیاز به ثبت‌نام را فراهم کرده است. پیش از آن و قبل از پرداخت جرایم رانندگی برای احراز شرایط اعتبارسنجی بانکها این مطلب را بخوانید.
مالیات نقل و انتقال خودرو
یکی از مهم‌ترین هزینه‌های معامله خودرو، مالیات نقل‌و‌انتقال آن است. این هزینه در سال 1404 برای خودروهای ایرانی معادل یک درصد و برای خودروهای خارجی معادل دو درصد از ارزش مورد توافق آنهاست. بااین‌حال، فرمول محاسبه آن دقیق‌تر بوده و با افزایش ارزش خودرو افزایش پیدا می‌کند. این هزینه را هم فروشنده باید پرداخت کند. همچنین، طرفین می‌توانند توافق کنند که خریدار نیز آن را بپردازد. بدون پرداخت این هزینه نیز امکان تعویض پلاک وجود نخواهد داشت. برخی سامانه‌های آنلاین، ماشین‌حساب محاسبه مالیات نقل‌و‌انتقال خودرو را در اختیار شما قرار داده و امکان پرداخت آن را نیز فراهم کرده‌اند.
هزینه تمدید بیمه شخص ثالث خودرو
دیگر هزینه معامله خودرو برای فروشنده، تمدید بیمه شخص ثالث آن است. بر اساس قانون، خریدوفروش خودروهای بدون بیمه شخص ثالث معتبر، امکان ندارد. به همین دلیل، حتی اگر یک روز هم از پایان مهلت بیمه شخص ثالث خودروی شما گذشته باشد باید پیش از اقدام به تعویض پلاک، نسبت به تمدید آن اقدام کنید. طبیعی است که امکان توافق با خریدار برای پرداخت این هزینه نیز وجود دارد.
هزینه دریافت نوبت تعویض پلاک
پیش از مراجعه به مراکز تعویض پلاک، لازم است نسبت به دریافت نوبت از آنها اقدام کنید. برای این منظور روش‌های متعددی نظیر مراجعه به سامانه رسمی تعویض پلاک یا سامانه‌های شخص ثالث وجود دارند. دریافت این نوبت، مستلزم پرداخت هزینه‌ای هرچند اندک است که به عهده خریدار خودرو خواهد بود.
هزینه تعویض پلاک
درنهایت و پس از مراجعه به مرکز تعویض پلاک، ارائه مدارک و اطمینان از تسویه همه بدهی‌ها و مالیات، نوبت به پرداخت هزینه تعویض پلاک به مراکز می‌رسد. این هزینه در سال 1404 برای خودروها 390 هزار تومان و برای موتورسیکلت‌ها نیز 50 هزار تومان است. وظیفه پرداخت آن نیز به عهده فروشنده خواهد بود.
دیگر هزینه های نقل و انتقال خودرو
در مواردی ممکن است نقل‌و‌انتقال خودرو برای هریک از طرفین هزینه‌های دیگری نیز در پی داشته باشد که مهم‌ترین آنها عبارتند از:
- هزینه کارشناسی خودرو که به‌عهده خریدار است.
- کارمزد نقل‌و‌انتقال برای معاملات نمایشگاهی که مسئولیت پرداخت آن توافقی است.
- هزینه ثبت سند خودرو در دفترخانه پس از تعویض پلاک اجباری نبوده اما در صورت تمایل طرفین با پرداخت هزینه از سوی خریدار قابل انجام خواهد بود.
با توجه به زمان‌بر بودن فرآیند پرداخت همه این هزینه‌ها به‌تازگی بسیاری از افراد، فروش یا خرید خودرو را از طریق سامانه‌های آنلاین انجام می‌دهند. روشی که به‌عنوان یک راه میانبر برای نقل‌و‌انتقال مالکیت خودرو مطرح شده و در وقت طرفین صرفه‌جویی می‌کند.
سخن آخر
در پایان، لازم به یادآوری است که عدم پرداخت بدهی‌های خودرو، فرآیند تعویض پلاک آن را به تعویق می‌اندازد. اتفاقی که قطعا منجر به اتلاف زمان از طرفین شده و حتی می‌تواند فرآیند معامله را متوقف کند. توصیه می‌شود از قبل با استفاده از خدمات سامانه‌های خودرویی، این هزینه‌ها را استعلام، محاسبه و پرداخت کنید. زمان‌بندی درست فروش خودرو با توجه به مهلت پایان بیمه آن نیز یک راهکار ضروری به‌منظور صرفه‌جویی در هزینه‌های فروشنده است.
