هشدار جدی یک جامعه‌شناس درباره طبقاتی شدن آموزش / علت اصلی فرار مغزها چیست؟
یک جامعه‌شناس گفت: یکی از دلایل فرار مغزها این است که «آب و هوای اجتماعی» برای فعالیت و پیشرفت علمی و نخبگان مساعد نیست.
امان‌الله قرایی‌مقدم، جامعه‌شناس در واکنش به روند طبقاتی شدن آموزش و محرومیت اقشار آسیب‌دیده از تحصیل رایگان، می‌گوید: نظام آموزش‌وپرورش به شکل طبقاتی درآمده و توزیع ناعادلانه‌ی امکانات آموزشی به شدت افزایش یافته و به اوج خود رسیده است.
وی گفت: اکنون تفاوت محسوسی میان مدارس خصوصی که با دریافت شهریه‌های سنگین از خانواده‌ها فعالیت می‌کنند و مدارس دولتی به‌وجود آمده. در گذشته، مدارس دولتی بهترین معلمان و مجهزترین امکانات آموزشی را در اختیار داشتند، اما این روند برعکس شده و متاسفانه اکنون مدارس دولتی، که باید از امکانات آموزشی کافی برخوردار باشند حتی از حداقل‌ها هم محروم هستند.
او اظهار داشت: این روند موجب طبقاتی شدن آموزش و پرورش شده است. در بسیاری از مناطق، به‌ویژه در شهرهای کوچک و روستاها، کمبود معلم و حتی نبود مدرسه به چشم می‌خورد.
قرایی‌مقدم گفت: این امر باعث نابرابری آموزشی و ایجاد شکاف طبقاتی شده است؛ به‌گونه‌ای که فرزندان خانواده‌های کم‌درآمد که توان پرداخت هزینه‌های مدارس خصوصی را ندارند، در کنکور شانس قبولی بسیار کمتری دارند. این مسئله نارضایتی اجتماعی را، به‌ویژه در شهرستان‌ها و شهرهای بزرگ، به‌دنبال داشته است.
وی گفت: براساس قانون اساسی، تحصیل در ایران باید رایگان باشد. در گذشته تمامی مدارس دولتی بودند و بهترین معلمان در آن‌ها تدریس می‌کردند، اما به تدریج این اصل قانونی نادیده گرفته شد و مدارس خصوصی با دریافت شهریه و ارائه امکانات آموزشی بهتر، موجب شدند که دانش‌آموزان آن‌ها در کنکور موفق‌تر باشند؛ در حالی‌که آموزش و پرورش عمومی و رایگان، عملا از بین رفته است.
او اظهار داشت: از سوی دیگر، جامعه امروز با فشار شدید اقتصادی روبه‌رو است. باتوجه به پیوند تنگاتنگ اقتصاد و فرهنگ، شرایط اقتصادی و آموزشی کنونی بر آینده نسل‌ها اثرگذار خواهد بود.
قرایی‌مقدم گفت: محروم ماندن نسل جدید از آموزش، کشور را در آینده با کمبود نیروی انسانی ماهر و متخصص مواجه می‌کند. این وضعیت، علاوه بر تشدید پدیده‌ی فرار مغزها، باعث افزایش بدبینی و نارضایتی سیاسی و کاهش کارایی سازمان‌ها خواهد شد.
وی گفت: تضعیف آموزش و پرورش به معنای از دست دادن ارزشمندترین سرمایه‌ی ملی است و در بلندمدت، کشور را در زمینه‌های علمی، اقتصادی و اجتماعی با مشکلات جدی مواجه خواهد ساخت.
او اظهار داشت: یکی از دلایل فرار مغزها این است که «آب و هوای اجتماعی» برای فعالیت و پیشرفت علمی و نخبگان مساعد نیست. همین مسئله موجب می‌شود بخش بزرگی از نیروهای تحصیل‌کرده و متخصص کشور تمایلی به ماندن و خدمت در ایران نداشته باشند و در نتیجه، کشور هم‌زمان با کمبود نیروی انسانی کارآمد و از دست دادن استعدادهای برتر مواجه خواهد شد.
بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.