هوش مصنوعی و ضرورت بازآموزی نیروی کار

سمیه گلپور، رئیس کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران ایران در گفت‌وگو با خبرنگاراقتصادی خبرگزاری تسنیم, درباره کمیسیون تخصصی شورای عالی اشتغال گفت: متأسفانه یکی از مشکلات در بازار کار بحث عدم هماهنگی شورای عالی کار و شورای عالی اشتغال است.

وی با اشاره به تعطیلی شورای عالی کار گفت: این سوال برای نمایندگان کارگران مطرح است, که چرا شورای عالی کار در سال جاری تشکیل نشده است. با توجه به اینکه بحث دستمزد کارگران در شورای عالی کار تعطیل می شود, جا دارد که این شورا در به صورت فصلی دستمزد را بازنگری کند تا پایداری شغل ایجاد و تمایل نیروی کار به ماندن در مشاغل تولیدی و صنعتی افزایش یابد.

گلپور با بیان اینکه در صورتی که دستمزد به صورت معقول و منطقی تعیین نشود, انتظار شغل پایدار و با کیفیت غیر ممکن است افزود: دستمزد پایین یکی از عوامل بی کیفیت بودن مشاغل است و از عوامل مهم بیکاری به حساب می آید, چرا که نیروی کار ترجیح می دهد باز هم به دنبال کار باشد تا با دستمزدی پایین مشغول فعالیت شود.

رئیس کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران ایران اظهار داشت: ایران تعهداتی را در سازمان بین المللی کار مبنی بر مهاجرت از مشاغل غیر رسمی به رسمی دارد. اما با وضعیت دستمزدها در مشاغل امروز, مشاهده می کنیم که بسیاری از جویندگان کار به دلیل دستمزد پایین به سمت مشاغل غیر رسمی رفته اند, چرا که اعتقاد دارند با حقوق وزارت کار نمی توانند از پس معاش خود بر بیایند.

وی با اشاره به رشد اشتغال در تاکسی های اینترنتی و فضای مجازی گفت: بسیاری از جویندگان کار از حداقل های قانونی بی بهره هستند. اما به منظور اینکه درآمد بهتری نسبت به حقوق قانون کار داشته باشند, ترجیح می دهند در شرایط دیگری غیر از تولید و صنعت فعالیت کنند.

گلپور با اشاره به نقش هوش مصنوعی در آینده مشاغل گفت: تا 5سال آینده, اشتغال کشور تحت الشعاع هوش مصنوعی قرار می گیرد. بنابراین ضروری است که در برنامه اطلس اشتغال کشور توجه به مهارت آموزی در سایه هوش مصنوعی و برنامه ریزی برای تبدیل تهدید به فرصت درسایه هوش مصنوعی بر گرفته شود.

رئیس کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران ایران با اشاره احتمال می رود برخی مشاغل تخصصی توسط هوش مصنوعی تصاحب شود و هوش مصنوعی جایگزین فعالیت های روتین خواهد شد افزود: پیش بینی می شود که حدود 20تا30درصد مشاغل در آینده ای نزدیک از بین می رود. بنابراین باید یک بازآفرینی برای این دسته از مشاغل مانند امور دفتری, تحلیل داده ها, امور اداری و... باید تعریف جدیدی داشته باشیم.

گلپور گفت: هوش مصنوعی به‌سرعت در حال تغییر ساختار بازار کار است. این فناوری با خودکارسازی بسیاری از فرآیندها، توانسته بهره‌وری را افزایش دهد، اما در عین حال فرصت‌های شغلی جدیدی هم ایجاد کرده است، به ویژه در زمینه‌های طراحی، توسعه، نگهداری سیستم‌های هوشمند و تحلیل داده‌ها.

وی درباره اینکه برخی معتقدند هوش مصنوعی باعث از بین رفتن مشاغل می‌شود. نظر شما چیست؟ افزود: نیروی کار کشور نیازمند توانمند سازی است. باید از نوع هوش مصنوعی توانمند شود تا بتواند به درستی از این تکنولوژی استفاده کند. نیروی کار باید بازپروری شود. برای حفظ نیروی کار مولد نیازمند این بازپروری هستیم. دوره های آموزشی حین کار باید توسط سازمان فنی و حرفه ای و امور استخدامی طراحی شود تا فرد در حین اشتغال دوره های مهارت هوش مصنوعی را آموزش ببیند. این نگرانی کاملاً قابل درک است، اما تجربه جهانی نشان داده است که اگرچه برخی مشاغل سنتی ممکن است کاهش یابد، اما فناوری‌های نوین فرصت‌های شغلی تازه‌ای به وجود می‌آورند. نکته کلیدی این است که نیروی کار بتواند مهارت‌های لازم برای استفاده و تعامل با این فناوری‌ها را کسب کند.

گلپور درباره نقش مهارت‌آموزی و آموزش‌های تخصصی در این زمینه چقدر مهم است گفت: آموزش مهارت‌های مرتبط با هوش مصنوعی، برنامه‌نویسی، تحلیل داده و علوم کامپیوتر، می‌تواند افراد را برای ورود به مشاغل جدید آماده کند. همچنین، توانمندسازی نیروی کار در استفاده از ابزارهای هوشمند، به حفظ اشتغال و افزایش بهره‌وری کمک می‌کند.

وی افزود: سرمایه‌گذاری جدی روی آموزش مهارت‌های دیجیتال و هوش مصنوعی انجام شود و برنامه‌های بازآموزی نیروی کار به طور گسترده اجرا شود. همچنین، باید فضایی فراهم شود که نوآوری و توسعه فناوری‌های هوشمند با حمایت مالی و تسهیلات تسریع شود تا هم بازار کار متحول شود و هم اشتغال پایدار ایجاد گردد.

وی درباره وضعیت NEET ها در ایران گفت: متأسفانه آمار نیت‌ها در ایران روندی صعودی داشته و طبق برآوردها، این عدد به حدود سه میلیون نفر رسیده است. این آمار بسیار نگران‌کننده است. ما با جمعیتی از جوانان روبه‌رو هستیم که در سنین فعال و مولد قرار دارند اما هیچ مشارکتی در فعالیت‌های اقتصادی، آموزشی یا مهارتی ندارند. این موضوع پیامدهای سنگینی برای اقتصاد به همراه دارد. سرمایه انسانی، موتور محرک توسعه است و وقتی بخشی از این سرمایه را از دست می‌دهیم، عملاً فرصت رشد اقتصادی را محدود می‌کنیم.

گلپور افزود: اگر از امروز برای وضعیت نیت‌ها برنامه‌ریزی نکنیم، در آینده با بحران نیروی انسانی مواجه خواهیم شد. این جوانان سرمایه‌های اصلی کشور هستند و ما وظیفه داریم شرایط را برای بازگشت آنان به مسیر رشد و توسعه فراهم کنیم. نگاه به نیت‌ها باید راهبردی و دقیق باشد، نه مقطعی و سطحی. امیدوارم این موضوع به یکی از اولویت‌های اصلی سیاست‌گذاران در حوزه بازار کار تبدیل شود.