پنج‌شنبه 8 آذر 1403

وقتی از ادبیات حرف می‌زنیم از چه حرف می‌زنیم؟

خبرگزاری مهر مشاهده در مرجع
وقتی از ادبیات حرف می‌زنیم از چه حرف می‌زنیم؟

کتاب «فهم ادبیات» مایکل سی. دراوت، ترجمه مرضیه عاشوری و مقدمه و ویرایش مسعود فرهمندفر توسط نشر مروارید منتشر شد.

کتاب «فهم ادبیات» مایکل سی. دراوت، ترجمه مرضیه عاشوری و مقدمه و ویرایش مسعود فرهمندفر توسط نشر مروارید منتشر شد.

به گزارش خبرنگار مهر، انتشارات مروارید کتاب «فهم ادبیات» مایکل سی. دراوت، ترجمه مرضیه عاشوری و مقدمه و ویرایش مسعود فرهمندفر را با شمارگان 440 نسخه، 270 صفحه و بهای 55 هزار تومان منتشر کرد.

وقتی از ادبیات حرف می‌زنیم، از چه حرف می‌زنیم؟ در صحنه دوم از پرده دوم نمایشنامه «هملت» وقتی پولونیوس از هملت می‌پرسد: «چه می‌خوانید سرورم؟» هملت که سر در کتاب دارد در پاسخ می‌گوید: «کلمات، کلمات، کلمات.» شاید این پاسخ کنایی هملت اندیشه ورز به پولونیوس پایه‌ای‌ترین تعریف ادبیات باشد؛ ادبیات (Literature) که ریشه در کلمه لاتینی Littera (به معنی کلمه، نوشته، هر آنچه مکتوب شده باشد) دارد، در معنای «عام» خود، هر گونه نوشتار را دربرمی‌گیرد ولی این معنا در اینجا منظور نیست.

بلکه معنای «خاص» ادبیات است که مدنظر ماست، نوع خاصی از کاربرد زبان که از «تخیل» نیرو گرفته است و در نتیجه به یکنواختی و بی روحی گفتار و نوشتار عادی احساس و زندگی می‌بخشد. بنابراین، سازمایه اصلی ادبیات «تخیل» است، و تخیل به واسطه فنون و صناعات ادبی وارد ادبیات می‌شود. البته زبان ادبی که از بیان و معانی و بدیع بهره می‌گیرد، گاه‌، هم در عرضه معنا می‌کوشد و هم در مخفی نگاه داشتن آن‌.

کتاب «فهم ادبیات» در 14 گفتار سامان یافته است، و هر گفتار می‌کوشد به زبانی ساده و روان‌، مفهومی مهم در فهم آثار ادبی را توضیح دهد. فهرست مطالب کتاب از قرار زیر است:

گفتار نخست: «چند پرسش مهم درباره فهم ادبیات»، گفتار دوم: «زبان»، گفتار سوم: «متن»، گفتار چهارم: «مؤلف‌»، گفتار پنجم: «مخاطب»، گفتار ششم: «ژانر»، گفتار هفتم: «فرمالیسم و فرم: شعر»، گفتار هشتم: «فرم، الگو و نماد: نثر»، گفتار نهم‌: «ادبیات و ذهن‌»، گفتار دهم‌: «پسامدرنیسم چیست و چرا از آن بد می‌گویند؟»، گفتار یازدهم: «سیاست‌های هویتی‌»، گفتار دوازدهم: «فرهنگ و تولیدات فرهنگی‌»، گفتار سیزدهم: «آثار معیار ادبی» و گفتار چهاردهم: «وقتی از ادبیات حرف می‌زنیم از چه حرف می‌زنیم؟»

نویسنده کتاب پروفسور مایکل سی‌. دراوت استاد زبان و ادبیات انگلیسی در دانشگاه ویتون در ماساچوست است؛ او مقاله‌ها و کتاب‌های بسیاری درباره ادبیات آنگلوساکسون و ادبیات قرون وسطا و رنسانس نوشته است، و در این کتاب می‌کوشد ارکان فهم درست ادبیات را به‌طور مفصل تشریح کند. دراوت در خلال صحبت‌هایش به مکاتب و جریان‌های اصلی در ادبیات و نقد ادبی نیز اشاره می‌کند و با ارائه نمونه‌های ادبی گوناگون، مطالب‌اش را روشن‌تر می‌سازد. او همچنین از نقش مهم ادبیات در زندگی شخصی و اجتماعی سخن می‌گوید و ادبیات را عصاره اندیشه‌ها و احساسات جهان‌روا معرفی می‌کند.

عکس نویسنده

کتاب فهم ادبیات با ترجمه مرضیه عاشوری و مقدمه و ویرایش مسعود فرهمندفر (عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبائی) از سوی انتشارات مروارید روانه بازار شده است. پس از کتاب چرا ادبیات؟ (انتشارات سیاهرود)، این دومین همکاری این مترجم و ویراستار درباره «چیستی ادبیات» است. مخاطبان این کتاب در وهله نخست دانشجویان ادبیات‌اند و پس از آن، همه علاقه‌مندان به مطالعات ادبی.