چهکسی مالک رایت تصویری فوتبال است؟/ یک آگهی عجیب: میفروشم چیزی را که مال من نیست!
یک مناقصه سئوال برانگیز: سازمان لیگ چه چیزی را به فروش گذاشته است؟
به گزارش ورزش سه، سازمان لیگ برتر فوتبال ایران با انتشار اطلاعیهای به دو زبان انگلیسی و فارسی از شرکتهای صاحب صلاحیت و واجد شرایط پخش آنلاین مسابقات فوتبال درخواست کرد تا شرایط خود را برای مناقصه حق پخش لیگ برتر به این سازمان ارسال کنند، آن هم در شرایطی که تکلیف رایت فوتبال در ایران کاملا نامشخص است و این سازمان عملا حقی بر آن ندارد.
این اطلاعیه دومین مقدمه برگزاری دومین مناقصه رسمی سازمان لیگ در مورد فروش رایت آنلاین رقابتهای لیگ برتر فوتبال ایران است. سازمان لیگ چهار سال پیش نیز اقدام مشابهی انجام داده و با شرکتی قرارداد بسته بود اما به مرور زمان مشخص شد این نهاد برگزارکننده رقابتهای فوتبال ایران که باید حافظ منافع باشگاهها باشد، قادر نیست در مراجع بالادستی حق فوتبال را بگیرد.
در واقع سازمان لیگ در شرایطی اقدام به انتشار آگهی شناسایی شرکتهای متقاضی پخش بر خط مسابقات لیگ فوتبال ایران به دو زبان کرده که تجارب قبلی نشان میدهد این اقدام با شکست مواجه خواهد شد، چرا که سازمان لیگ پیش از فروش رایت مسابقات ابتدا باید حق مالکیت خود بر تصاویر فوتبال را در مراجع ذیصلاح و با حکم قاضی دریافت کند.
در حال حاضر آنها مالک آن تصاویر نیستند، چرا که تصاویر لیگ برتر و سایر لیگهای فوتبال ایران به صورت زنده و رایگان از سوی همه طرفهای درگیر در مسابقات لیگ و حتی افراد غیرمرتبط پخش میشود و سازمان لیگ هرگز برای جلوگیری از این تخلف آشکار (پس از واگذاری حقوق تصاویر) اقدامی به عمل نیاورده و مسئولان این نهاد در هیچ محکمهای برای استیفای حق فوتبال حاضر نشدهاند.
برای روشن شدن این موضوع به چند نکته توجه کنید:
* برودکست رقابتهای ورزشی در ایران توسط سازمان صداوسیما صورت میگیرد و بنابراین در همان گام اول سازمان صداوسیما مالک تصاویری است که از مبدا (استادیومهای ورزشی) به مقصد (ایستگاههای تلویزیونی و اینترنتی) ارسال میشود.
* بنا بر قوانین صریح داخلی، فروش حق تصاویری که از سوی صداوسیما فیلمبرداری میشود، قانونی نیست و این تصاویر باید به صورت رایگان در اختیار مردم قرار بگیرد.
* در حال حاضر به جز شبکه سه و شبکههای استانی و همچنین وبسایتهای اقماری صداوسیما، باشگاههایی مثل استقلال و پرسپولیس و سپاهان اقدام به پخش مجدد این رقابتها از رسانههای وابسته خود میکنند.
* در حالی که سازمان لیگ این حق را به شرکت دیگری واگذار کرده (و قصد دارد دوباره این کار را انجام بدهد) تلویزیونهای اینترنتی و آیپی تیویها و برخی از کانالهای فضای مجازی نیز در حال حاضر با در اختیار گرفتن سیگنالهای پخش، اقدام به پخش مسابقات لیگ برتر به صورت همزمان میکنند و این کار آنها از نظر قانونی هم تخلف محسوب نمیشود!
با در نطر داشتن نکات فوق، مشخص است که در واقع مال ارزشمندی در این بین برای فروش موجود نیست، چرا که از طرفی صداوسیما خود را (و نه فوتبال را) مالک تصاویر دریافتی و ارسالی میداند و از طرف دیگر سازمان لیگ و فدراسیون فوتبال و روسای آنها قادر نبودهاند که در طول چند دهه این مسئله را در سطوح بالا حل کنند.
حال سوال این است که سازمان لیگ دقیقا چه چیزی را برای فروش و مناقصه گذاشته است؟ اگرچه در ظاهر چیزی برای فروش وجود دارد (امتیاز دریافت و پخش تصاویر مسابقات ورزشی) اما به واقع و با توجه به قدرت و نفوذ سازمان صداوسیما، عملا این مسئله به جایی نخواهد رسید، چرا که صداوسیما حتی از پخش مجدد تصاویر رقابتهای ورزشی روی سایتهای اقماریاش هم نمیگذرد و با توجه به قوانین نیز عایدی خاصی بابت حضور در این مناقصه و سرمایهگذاری به شرکتی که داوطلب انجام این کار است، تعلق نخواهد گرفت.
اسم این مناقصه هم کلاهبرداری نیست اما اتفاقی که رخ میدهد چیزی شبیه به این است: شما چیزی را میفروشید که ارزش خاصی در بازار ندارد و به اصطلاح هرگز پول نمیشود، چرا که قبلا نهاد دیگری تمام منافع آن را تصاحب کرده و حاضر نیست به هیچ وجه در مقابل درخواستها عقب بکشد. آنها قانونا هم تصاویر را متعلق به خود میداند.
برای رفع ابهام بد نیست سازمان لیگ برای یک بار هم که شده مالکیت خود را بر تصاویر فوتبال اثبات کرده و سپس قانونا این حق را به فروش برساند. این کاری است که این مزایده را بدون خدشه خواهد کرد و الا با اشکالات فعلی، فروش مالی است که صاحبش سازمان لیگ نیست!