کارکردهای کانون و نهاد کتابخانه های عمومی متفاوت از یکدیگر است

مدیر سابق انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان معتقد است کارکردهای کانون و نهاد کتابخانه های عمومی کشور متفاوت از یکدیگر است.

خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ و ادب - زینب رازدشت: چند روزی می‌شود که از انتشار خبری مبنی بر واگذاری کتابخانه های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به نهاد کتابخانه های عمومی کشور می‌گذرد. این خبر در میان اهالی فرهنگ بازتاب بسیاری داشته و مدیرعامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوان در قالب توئیتی مخالفت خود را با این پیشنهاد اعلام کرده است.

در این خصوص گفت و گوی کوتاهی با روح الله کاظمی زاده مدیر سابق انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان داشتیم تا نظر او را در خصوص پیشنهاد واگذاری کتابخانه های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوان به نهاد کتابخانه های عمومی بدانیم. آنچه از نظر می‌گذرانید، حاصل گفت و گوی ما با او است.

* ابتدا بفرمائید که اساساً واگذاری کتابخانه های کانون به نهاد کتابخانه های عمومی، اقدام مناسبی است؟

اصل مشکل از این کلمه «کتابخانه» شروع می‌شود؛ چراکه مراکز کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به معنای اصطلاح رایج «کتابخانه» نیست بلکه به معنای خانه کتاب است، یعنی جایی که بچه‌ها با کتاب زندگی می‌کنند و تنها کتاب نمی‌خوانند. در آنجا کتاب‌ها محور فعالیت‌ها است و هر آنچه که رخ می‌دهد بر محور هنر، خلاقیت و پرورش فکری است. در این مجموعه پرورش فکری بچه‌ها اتفاق می‌افتد و خلاقیت‌های شأن شکوفا می‌شود و بسیاری از آموزش‌های هنری بر این محور اتفاق می‌افتد.

برای مثال تئاترها، فیلم‌های سینمایی، آموزش‌ها و... که در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان رخ می‌دهد، بر اساس کتاب‌های کانون شکل می‌گیرد؛ بنابراین بسیاری از کتاب‌های کانون، محور بازی‌ها و سرگرمی‌های سازنده شده‌اند.

همچنین مراکز کانون بیش از 35 محور فعالیت دارند و ما هیچ زمانی از اصطلاح رایج کتابخانه برای آن استفاده نمی‌کردیم، بلکه از اصطلاح مراکز کانون بهره مند می‌شدیم.

بنابراین مراکز کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به لحاظ کارکردی، ارتباطی با نهاد کتابخانه های عمومی کشور ندارد. در مراکز کانون اتفاقات مختلفی همچون اتفاقات تربیتی، آموزشی، هنری، مهارتی و خلاقیت رخ می‌دهد تا جایی که مربیان با بچه‌ها زندگی می‌کنند و به آنها روش زندگی کردن را یاد می‌دهند. در این میان کتاب نیز تبدیل به محور فعالیت‌های کانون شده است که در عین حال به افزایش سرانه مطالعه در میان کودکان و نوجوانان کمک می‌کند و در کنارش فعالیت‌ها و مهارت‌های مختلفی به این گروه سنی آموزش داده می‌شود.

* یعنی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و نهاد کتابخانه های عمومی کشور دو نهاد با دو کارکرد مجزا هستند؟

بله کاملاً درست است و تصمیم بر واگذاری کتابخانه های آن به نهاد کتابخانه های عمومی کشور، تصمیم و اقدامی اشتباه است.

* اینکه در حال حاضر می‌شنویم که برخی از مراکز کانون در استان‌ها تعطیل شده‌اند و یا در آستانه تعطیلی هستند درست است؟

منکر خلأها و نوسانات مدیریتی نیستم اما دلیل بر آن نمی‌شود که زحمات برخی از کانونی‌ها را در استان‌های موفق نادیده بگیریم. گروه‌هایی هستند که در سراسر کشور دلسوزانه فعالیت خود را انجام می‌دهند. نمی‌توانیم با تعطیلی چند مرکز، چنین قضاوتی را برای کانون داشته باشیم؛ چراکه اینجا اتفاقاً مشت نمونه خروار نیست. به هرحال یک سری از مراکز وجود دارد که به دلیل خلأهای مدیریتی عملکرد ضعیفی داشته‌اند که منجر به تعطیلی شده‌اند. البته این بحث‌ها رابه فال نیک می‌گیرم؛ چراکه سبب شد تا کانون قدری به خود بیاید و حواسش به این موضوع باشد که باید مراکزش را جدی بگیرد.

* به نظر شما اگر کتابخانه های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به نهاد کتابخانه های عمومی کشور، واگذار شود، اوضاعش بهتر می‌شود؟

اعتقادی به این موضوع ندارم. به هرحال کارکرد این دو نهاد متفاوت از یکدیگر است، بنابراین تصمیم واگذاری، قضاوت اشتباهی است که منجر شده تا برخی‌ها مطالب غیرکارشناسانه ارائه کنند.

* البته برخی‌ها عنوان می‌کنند که مراکز کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، جنبه درآمدزایی ندارند. نظر شما چیست؟

در مقطعی که در کانون بودم، یکی از منتقدان سیستم درآمدی آن بودم چراکه معتقدم کانون بسیار پتانسیل بالایی برای درآمدزایی دارد، اما به خاطر ساختار غلطی که برایش ایجاد شده است، نتوانسته مسیر درستی را در این بحث طی کند. به هرحال اصلی ترین هزینه‌ای که کانون دارد، هزینه منابع انسانی است و اگر نهاد کتابخانه های عمومی کشور قصد دارد، مراکزش را اداره کند، باید همراه با منابع انسانی اش باشد؛ بنابراین تأمین هزینه منابع انسانی قدری ماجرا را پیچیده می‌کند. این مسأله راه حل های درستی دارد و نیازی نیست که لقمه را دور دهان بچرخانیم و بسیار راحت می‌توانیم با یک تصمیم گیری منطقی و ساختاری درست مشکلات مراکز کانون را حل کنیم.