کتاب صوتی قابوسنامه اثری شنیدنی از ادب پارسی در نیستان

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، در آستانه روز شعر و ادب پارسی این اثر ادبی، تربیتی شنیدنی است. قابوسنامه (Qabus Nama) یا نصیحت‌نامه، دربردارنده‌ی پندنامه‌ها و اندرزهای ایران باستان است که از اهمیت کلام و خرد و تأکید بر اعتدال و مدارا، سخن می‌گوید. عنوان قابوس‌نامه از اسم نویسنده که در تاریخ به نام قابوس دوم مشهور بوده، برگرفته شده است. او این اثر درخشان را برای فرزندش به نام گیلان‌شاه در 44 باب به نگارش درآورده است، با این هدف که اگر پس از او حکومت به دست گیلان‌شاه افتاد، بتواند آن را حفظ کند و بداند چگونه مسئولیت‌های خود را به درستی انجام دهد. این کتاب موضوعات مهم و باارزشی هم‌چون تربیت فرزند، آیین‌های معمولی زندگی، رسوم لشکرکشی، مملکت‌داری، آداب اجتماعی و تربیتی و خلاصه علوم‌های مختلفی مانند طب، نجوم و شاعری را مورد بررسی قرار می‌دهد.

شیوه نگارش عنصر المعالی در این اثر شاهکار به این صورت است که در هر باب ابتدا موضوع اصلی را بیان می‌کند و سپس جهت توضیحات بیشتر خطاب به فرزندش حکایت‌هایی جذاب و شنیدنی نقل می‌کند. مطالبی که عنصر المعالی به نگارش درآورده، اگرچه گران‌بها و باارزش است، اما آنچه که این اثر را نسبت به دیگر آثار کهن متمایز کرده، صداقت و صراحت زبان اوست. او این کتاب را برای پسرش نوشته و به همین دلیل از صمیمیت و صداقتی ویژه برخوردار است. آنچه در این شاهکار باعث شگفتی شده، گذشته از اسلوب روان و نثر شگفت‌انگیز عنصر المعالی و لطف ذوق و حسن تعبیر او در نگارش، وسعت دانش، اطلاعات و معلومات او در زمینه‌های گوناگون است.

این اثر با سبک نثر مرسل یا همان نثر ساده و روان قرن‌های 4 و 5 هجری قمری به نگارش درآمده که به سبک بلعمی و بیهقی نیز مشهور است. مطالب ارائه شده در این کتاب اگرچه ناشناخته نیستند، اما آن‌قدرها که انتظار می‌رود نیز شنیده، خوانده یا درباره‌شان تأمل نشده است، بنابراین این اثر ماندگار و درخشان به صورت صوتی تهیه شده تا کمکی هر چند ناچیز به حفظ میراث گران‌بهای ادب پارسی شود.

در قسمتی از کتاب صوتی قابوسنامه می‌شنویم:

بدان ای پسر که آفریدگار ما جل جلاله، چون خواست که جهان آباد بماند، اسباب نسل پدید کرد و شهوت جانور را سبب کرد. پس هم‌چنین از موجب خرد بر فرزند واجب است خود را حرمت داشتم و تعهد کردن و نیز واجب است، اصل خود را تعهد کردن و حرمت داشتن و اصل او هم پدر و مادر است، تا نگویی که پدر و مادر را بر من چه حق است که ایشان را غرض شهوت بود، نه مقصود من بودم، هر چند غرض شهوت بود، مضاعف شفقت ایشان است که از بهر تو خویشتن را به کشتن دهند و کمتر حرمت پدر و مادر آن است که هر دو واسطه هستند میان تو و آفریدگار تو. پس چندان که آفریدگار خود را و خود را حرمت داری، واسطه را نیز اندر خور او بباید داشت و آن فرزند را که مادام خرد رهنمود او بود. از حق و مهر پدر و مادر خالی نباشد.

5757