کتاب کودک نیاز به ترویج دارد نه تبلیغ
در نشست سومین نشست هم‌اندیشی کتابخانه مرجع کانون پرورش فکری با موضوع «مروری بر بازاریابی کتاب‌های انتشارات کانون با تأکید بر کتاب‌های شعر» عباس محمد دینی مدیرکل نظارت بر انتشارات و مجتبی دانشور مدیر نظارت بر چاپ و توزیع محصولات کانون و جعفر ابراهیمی (شاهد) شاعر و پیشکسوت حوزه‌ی ادبیات کودکان به عنوان سخنران حضور داشتند.
همچنین با توجه به این‌که این نشست، سخنران محور نبود اعضای شرکت‌کننده در طول جلسه در مباحث مطرح شده مشارکت داشند.
در این نشست مجتبی دانشور مدیر نظارت بر چاپ و توزیع محصولات کانون گفت: سعی کردیم در بازار کتاب ویترین بگیریم و با استفاده از ظرفیت بخش خصوصی برای کتاب‌های کانون بازاریابی کنیم.
وی تصریح کرد: ناشر دولتی با هر جایی بخواهد کار کند مشکلاتی دارد اما ما سعی کردیم از ظرفیت‌های مؤسسه‌های پخش استفاده کنیم و این باعث شد سال گذشته روند خوبی در آمار فروش داشته باشیم؛ به‌طوری‌که فروش ما نسبت به سال‌های گذشته تقریبا 5/2 برابر شد و البته هنوز جای کار دارد.
دانشور افزود: از طرفی نسخه‌های الکترونیکی را مورد توجه قرار دادیم. همچنین بیش از 3میلیون جلد کتاب چاپ کردیم و الان در حوزه عرضه جزء ناشران پرفروش هستیم.
مدیر نظارت بر چاپ و توزیع محصولات کانون ادامه داد: کتاب کودک نیاز به ترویج دارد نه تبلیغ. کتاب‌ها باید متناسب با سلیقه مخاطب عرضه شود تا بتوانند ویترین فروش را بگیرند. ما در این حوزه نیاز به کار داریم.
وی بیان کرد: بخش دیگری که نیاز به کار بیشتری دارد بحث کتاب‌سازی حوزه کودک است. عمده کتاب‌های کانون رحلی و خشتی است که با هزینه کم در اختیار مشتری قرار می‌گیرد.
دانشور با اشاره به معرفی مناسب کتاب‌های کانون گفت: اگر بتوانیم چرخه مناسبی میان شبکه عرضه و تقاضا ایجاد کنیم موفق خواهیم بود. در سال‌های گذشته شبکه عرضه ما شبکه خوبی نبوده. نسلی که الان در فروشگاه‌ها کتاب می‌فروشند کتاب‌های کانون را نمی‌شناسند، در ادامه بچه‌ها هم عمدتا کتاب‌های کانون را نمی‌شناسند.
مدیر نظارت بر چاپ و توزیع محصولات کانون درباره وضعیت انتشارات کانون اظهار کرد: کسی که رابط تهیه محصول ماست، خانواده است. باید دید خانواده چه‌طور می‌تواند رابط باشد و ارتباط برقرار کند. مثلا کتاب‌ها زمانی که برچسب کتاب‌های مهارتی می‌خورد بیشتر مورد توجه خانواده‌هاست.
وی ادامه داد: در میزان فروش کتاب‌های موضوعی بالاترین رتبه را داستان کودک دارد و شعر در رتبه آخر و رده دهم به بالاست. درواقع در سبد خانواده شعر در رتبه آخر قرار دارد و خانواده‌ها بیشتر سمت داستان می‌روند.
دانشور در پایان گفت: اگر بخواهیم شعر را ترویج کنیم باید برنامه بلند مدت‌تری داشته باشیم. کتابی که بتواند برای بچه‌ها تعامل ایجاد کند بیشتر مورد اقبال قرار خواهد گرفت. در این‌جا بخش موسیقیایی و ترانه می‌تواند کمک کند.
تأکید بر اهمیت جهانی‌نویسی
در بخش دیگری از این نشست عباس محمددینی مدیرکل نظارت بر انتشارات کانون با اشاره به موضوع جهانی‌نویسی بیان کرد: چه‌طور می‌شود کتاب کودکی تولید کرد که در همه دنیا مورد اقبال کودک و نوجوان قرار بگیرد؟ نویسنده باید جهانی‌نویسی را بلد باشد.
وی در ادامه درباره اهمیت توجه به موضوع جهانی‌نویسی و لزوم آموزش آن به نویسندگان صحبت کرد.
محمددینی با بیان این‌که چه‌طور به یک ترجمه معیار به‌ویژه در مورد شعر برسیم؟ گفت: بررسی موفقیت کتاب‌هایی که چاپ خارجی داشتند از موضوع‌هایی است که می‌تواند به ترجمه آثار مناسب کمک کند.
مدیرکل نظارت بر انتشارات کانون افزود: اهمیت نظام بازاریابی از نظر حقوقی و حقیقی برای ارائه بهترین محصول باید بررسی شود.
عباس محمددینی در پایان با اشاره به مواجه‌ی نسل جدید با کتاب‌های شعر گفت: بچه‌ها در کودکی بوستان و گلستان می‌خواندند و تمام مضامین اخلاقی را با ادبیات سنگین دریافت می‌کردند اما الان از آن موقعیت دور شدند.
ادبیات کودک مغفول مانده است
سپس جعفر ابراهیمی (شاهد) شاعر و پیشکسوت حوزه‌ی ادبیات کودکان به سابقه همکاری کانون پرورش فکری با سایر کشورها در حوزه ترجمه و انتشار آثار کانون اشار داشت و بیان کرد: در وهله اول باید فکر مخاطب خودمان باشیم. ارزش مطالعه در ایران از بین رفته و باید فکر چاره بود وگرنه این‌ها را هم از دست می‌دهیم. البته شرایط اجتماعی گاهی منجر به چنین اتفاق‌هایی می‌شود.
وی تصریح کرد: مردم از قبل از انقلاب به کانون علاقه داشتند و در دهه 60 هم خیلی علاقه‌مندی وجود داشت اما هرچه جلو آمدیم این علاقه کمتر شد. الان همه از دهه 60 یاد می‌کنند چون اتفاق‌هایی افتاده بود که مردم برای مطالعه انگیزه داشتند و کسانی که کار می‌کردند با جان و دل و عاشقانه کار می‌کردند.
ابراهیمی گفت: ما اگر کار خود را خوب انجام دهیم افرادی برای ترجمه آثار، خودشان سراغ ما می‌آیند.
این شاعر پیشکسوت حوزه‌ی ادبیات کودکان با بیان این‌که ادبیات کودک مغفول شده و بیشتر در دل ادبیات خردسال یا نوجوان است ادامه داد: در خانواده‌های ایرانی برای بچه‌های کوچک، قبل از سن رفتن به مدرسه کتاب می‌خرند ولی وقتی بزرگ شدند کتاب نمی‌خرند.
وی افزود: ما بیشتر به آمار علاقه داریم مثلا بگوییم این تعداد شاعر نوجوان تربیت کردیم. در صورتی‌که هر شاعری با ساده‌گویی می‌تواند شعر نوجوان بگوید. اما نوجوان می‌تواند شعرهایی که هست بخواند. الان شاعر نوجوان خیلی داریم مگر چه قدر شاعر می‌خواهیم.
ابراهیمی در پایان گفت: معتقدم وقتی می‌گوییم ادبیات کودک و نوجوان، کودک در اولویت قرار دارد. ادبیات کودک به مرور مغفول واقع شده است.
گفتنی است روش‌های نوین بازاریابی کتاب کودک و شناسایی کانال‌های مناسب توزیع؛ کمیت و کیفیت حضور انتشارات کانون در نمایشگاه‌های داخلی و خارجی؛ بازار فروش کتاب‌های شعر و دیگر قالب‌های ادبی و میزان استقبال خانواده‌ها از این قالب‌ها؛ کتاب‌های پرفروش و کم‌فروش کانون، علت‌ها و راهکارها؛ مرغک کانون، برند شناخته شده در حوزه‌ی نشر کتاب کودک، وضعیت گذشته، اکنون و آینده؟ و وضعیت انتشارات کانون در مقایسه با ناشران برتر کتاب کودک از موضوع‌هایی بود که در این نشست مورد بحث و گفت‌وگو قرار گرفت.
سومین نشست هم‌اندیشی کتابخانه مرجع کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با موضوع «مروری بر بازاریابی کتاب‌های انتشارات کانون با تأکید بر کتاب‌های شعر» روز سه‌شنبه 12 تیر 1403 ساعت 10:30 تا 12 در محل کتابخانه مرجع کانون برگزار شد.
باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری سایر حوزه ها