گزارش عملکرد گروه زراعت در بورس؛ فروش 814 میلیارد تومانی محصولات زراعی

گزارشات ماهانه 5 ماه ابتدایی سال 1404 نشان می‌دهد که محصولات زراعی با ثبت درآمد 814 میلیارد تومانی، پس از شیر خام دومین منبع درآمدزایی گروه «زراعت و خدمات وابسته» هستند.

خبرگزاری مهر؛ گروه اقتصاد _ علی فروزان‌فر؛ پس از تحلیل بازار 7 هزار میلیارد تومانی شیر خام و بازار 428 میلیارد تومانی گاو و گوساله، اکنون نوبت به بررسی سومین منبع درآمدی بزرگ گروه «زراعت و خدمات وابسته» یعنی محصولات زراعی رسیده است.

فروش محصولات زراعی با ثبت درآمدی بالغ بر 814 میلیارد تومان، این بخش را پس از شیر و پیش از دام سنگین در جایگاه دوم درآمدزایی گروه قرار داده است. در این بخش از بازار، شرکت ملی کشت و صنعت و دامپروری پارس (زپارس) با فروش 645 میلیارد تومانی، به تنهایی 79 درصد از کل درآمد این بخش را به خود اختصاص داده و در صدر ایستاده است.

این گزارش به بررسی دقیق عملکرد تولید و فروش شرکت‌های بورسی در بخش محصولات زراعی می‌پردازد و نشان می‌دهد که چگونه استراتژی‌های متفاوت، از تولید انبوه خوراک دام برای مصارف داخلی گرفته تا تمرکز بر محصولات استراتژیکی مانند گندم و کلزا، سبد درآمدی هر یک از این شرکت‌ها را شکل داده است.

بر اساس آخرین آمار، صحنه رقابت در بین تولیدکنندگان بورسی بخش کشاورزی و خوراک دام، شاهد دو اتفاق مهم است: جهش بی‌سابقه تولید در شرکت سپید ماکیان (سپید) و سلطه مطلق ملی کشت و صنعت و دامپروری پارس (زپارس) بر تولید و فروش محصولات زراعی.

سپید با تولید 189,588 تن دان، با فاصله‌ای بزرگ در صدر جدول تولید ایستاده است، هرچند در فروش با افت شدید مواجه بوده. در سوی دیگر، زپارس با 645 میلیارد تومان فروش، حدود 79 درصد کل درآمد فروش این بخش را به خود اختصاص داده است.

دان و آرد؛ پیشتازی مطلق سپید در تولید

در بخش تولید و فروش دان، سپید ماکیان (سپید) با تولید 189,588 تن و رشد خیره‌کننده 4093 درصدی، لیدری بی‌رقیب تولید را در دست دارد. با این حال، فروش این شرکت تنها 568 تن بوده که نسبت به سال گذشته 84 درصد کاهش یافته است.

پس از آن، سیمرغ با تولید 85,534 تن، مقام دوم را دارد، هرچند افت 16 درصدی در تولید و کاهش 7 درصدی در فروش (219 تن) را ثبت کرده است.

اخشان خراسان (اخشان) نیز با تولید 8,100 تن آرد، رشد 3 درصدی را ثبت کرده و با فروش 8,065 تن رشد 7 درصدی را تجربه کرده است.

تولید و فروش محصولات زراعی؛ میدان‌داری بی‌چون‌وچرای «زپارس»

در میان شرکت‌های زراعی، زپارس با تولید و فروش 5,483 تن محصول زراعی، رشد 17 درصدی را رقم زده و با اتکا بر ذرت (50 درصد)، کلزا (46 درصد) و سهم اندک گندم (کمتر از 2 درصد)، صدرنشین مطلق این بخش است.

کشاورزی و دامپروری بینالود نیشابور (زبینا) دومین بازیگر این بخش با تولید 4,277 تن و افت 18 درصدی، فروشی 996 تنی با کاهش 6 درصدی داشته است.

کشت و صنعت دشت خرم‌دره (زدشت) با تولید 976 تن (99.5 درصد گندم)، افت 18 درصدی و فروش 965 تن با افت 17 درصدی، جایگاه سوم را دارد.

کشت و صنعت شریف‌آباد (زشریف) هرچند تنها 786 تن تولید کرده، اما با رشد 1441 درصدی در تولید و 1085 درصدی در فروش (865 تن) شگفتی‌ساز شده است.

افت شدید در برخی تولیدکنندگان

زملارد با تولید 460 تن و افت 89 درصدی، زمگسا با تولید 78 تن کلزا و افت 56 درصدی، و زشگزا با تولید 32 تن و افت 91 درصدی، از بزرگ‌ترین بازندگان این دوره هستند.

کمترین تولید هم متعلق به زقیام است با تنها 6 تن کلزا (رشد 6 درصد).

پردآمدترین‌ها - «زپارس» با 79 درصد سهم بازار

از نظر درآمد، «زپارس» با 645 میلیارد تومان فروش و رشد 25 درصدی، به تنهایی 79 درصد فروش محصولات زراعی را در اختیار دارد.

در گروه فروشندگان 10 تا 100 میلیاردی، اخشان با 73.3 میلیارد تومان (رشد مثبت 49 درصد)، زبینا با 21.6 میلیارد تومان (رشد مثبت 59 درصد)، زشریف با 19.9 میلیارد تومان (رشد مثبت 132 درصد)، و زدشت با 19.8 میلیارد تومان (افت منفی 4 درصد) بیشترین درآمد را ثبت کرده‌اند.

در این گروه، سپید با 13.4 میلیارد تومان فروش، افت 96 درصدی را تجربه کرده است.

درآمدهای کمتر از 10 میلیارد تومان

در این طبقه، زفکا با 7.2 میلیارد تومان (رشد مثبت 41 درصد) بیشترین سهم را دارد. سیمرغ با 4 میلیارد تومان (افت منفی 8 درصد)، سپس زگلدشت با 3.4 میلیارد، زمگسا با 2.9 میلیارد (افت منفی 50 درصد)، و زملارد با 2 میلیارد تومان قرار دارند.

کمترین درآمد متعلق به زشگزا با 880 میلیون تومان و زقیام با 220 میلیون تومان است که نشان می‌دهد تولیدات زراعی این شرکت‌ها اغلب برای مصرف داخلی دامپروی‌شان به کار می‌رود.

شناسایی سبد درآمدی اصلی شرکت‌های گروه زراعت

با کنار هم قرار دادن 3 گزارش شیر خام، گاو و گوساله و محصولات زراعی، استراتژی درآمدی اصلی هر شرکت به وضوح مشخص می‌شود.

پیشتاز عرصه زراعت

زپارس که در فروش شیر و گاو در انتهای جدول قرار داشت، در بازار محصولات زراعی یک غول بی‌رقیب است و درآمد اصلی خود را از این محل تأمین می‌کند.

بزرگترین تولیدکنندگان شیر خام

زفکا (بزرگترین فروشنده شیر)، زشریف، زقیام و زگلدشت بازیگران اصلی بازار شیر هستند. درآمد ناچیز آن‌ها از محصولات زراعی نشان می‌دهد این بخش برای آن‌ها نقش مکمل و پشتیبان دارد.

سلطه بازار گاو و گوساله

در بازار دام، زفجر بزرگترین فروشنده گاو و گوساله است که در بازار شیر یک بازیگر میانی محسوب می‌شود.

مرغ و تخم مرغ

سپید و سیمرغ با تولید انبوه دان و فروش ناچیز آن، نشان می‌دهند که درآمد اصلی‌شان (در کنار شرکت ماهان) از فروش محصولات نهایی (مرغ و تخم مرغ) است و زراعت تنها بخشی از زنجیره تولید داخلی آن‌هاست.

از طرفی شایان ذکر است، اخشان در فروش شیر و دام درآمد محدودی دارد، اما با قرار گرفتن در رتبه دوم فروش محصولات زراعی، نشان می‌دهد که تمرکز قابل توجهی بر این بخش دارد و سایر شرکت‌ها در هر حوزه عملکرد متوسطی دارند آنطور که فعالیت اصلی آن آنقدر قابل متمایز ساختن نیست.

جدول زیر جزئیات این گزارش را در یک نگاه در اختیار شما می‌گذارد. ستون تغییر، درصد تغییر نسبت به مدت مشابه در سال گذشته را نشان می‌دهد.