گزارش مرکز پژوهش ها از نابرابری مالکیت مسکن

به گزارش خبرگزاری اقتصاد ایران, مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی جدید اعلام کرده است که نابرابری در مالکیت مسکن طی 20 سال گذشته نه‌تنها کاهش نیافته، بلکه افزایش یافته است. بر اساس این گزارش، سهم دهک‌های پردرآمد از مالکیت خانه‌ها از حدود 1.8 میلیون در سال 1386 به 2.7 میلیون در سال 1402 رسیده، در حالی که سهم دهک‌های کم‌درآمد تنها از حدود 900 هزار به 1.4 میلیون افزایش یافته است. این داده‌ها نشان می‌دهد که دهک‌های بالاتر سهم بیشتری از مالکیت دارند و دهک‌های پایین همچنان وابسته به سکونت استیجاری هستند.

در همین مدت، سهم دهک‌های پایین از سکونت استیجاری از 2 هزار به 4 هزار افزایش یافته و دهک‌های بالا از 3 هزار به 6 هزار رسیده است. این روند حاکی از آن است که دهک‌های پایین بیش از پیش اجاره‌نشین باقی مانده‌اند، در حالی که دهک‌های بالاتر مالک خانه‌های جدید شده‌اند.

جزئیات بیشتر نشان می‌دهد که دهک اول (کم‌درآمد) در سال 1386 به‌طور متوسط حدود 900 هزار سهم مالکیت مسکن داشته که در سال 1396 به حدود 1.2 میلیون و در سال‌های 1401 و 1402 به ترتیب به 1.3 و 1.4 میلیون افزایش یافته است. دهک دهم (پردرآمد) نیز در این بازه زمانی از 1.8 میلیون سهم به 2.7 میلیون سهم رسیده است.

در حوزه سکونت استیجاری نیز سهم دهک اول از حدود 3 هزار در سال 1386 به 6 هزار در سال 1402 افزایش یافته، در حالی که سهم دهک دهم از 2 هزار به 4 هزار رسیده است. این ارقام نشان می‌دهد که دهک‌های پایین همچنان بیشترین فشار را در زمینه اجاره مسکن تجربه می‌کنند.

مرکز پژوهش‌های مجلس تأکید کرده است که این الگوی نابرابری ناشی از سیاست‌های دولت و اتکا به بخش خصوصی در ساخت‌وساز مسکن است. حمایت از فعالیت‌های سوداگرانه بخش خصوصی و عدم هدایت ساخت‌وساز برای تأمین مسکن همه خانوارها باعث شده است که روند مالکیت جدید عمدتاً به نفع دهک‌های درآمدی بالا باشد و دهک‌های پایین بیش از پیش به سکونت استیجاری وابسته باقی بمانند.