یادداشت | ایران امروز و گفتمان تحول خواهی
برای ارائه برنامه‌های تحول محور و پرداختن به مواردی که نیازمند تحول هستند، لازم است نخبگان و جریان های تاثیرگذار از هرگونه اعمال سلایق حزبی و جناحی پرهیز کنند و صرفا تنها معیار و ملاک اندیشه‌های خود را منافع ملی و حل مشکلات جامعه در نظر بگیرند.
به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری تسنیم، داود عامری کارشناس مسائل سیاسی نوشت: رهبر معظم انقلاب اسلامی، طی سال‌های اخیر، یکی از مطالبات خود را از مسئولین و جامعه، ایجاد تحول در ابعاد مختلف قرار داده است. این مطالبه آینده نگرانه در سخنرانی اول سال ایشان در حرم رضوی نیز مورد تاکید و تکرار قرار گرفت و همچنین انتشار بیانیه مهم و آینده‌نگرانه گام دوم انقلاب نیز بیانگر نگاه به آینده متناسب با تحولات جهانی و درون جامعه ایرانی بود که باید مورد توجه نخبگان و صاحبان فکر و اندیشه قرار گیرد.
رهبر معظم انقلاب در آغاز به کار دولت سیزدهم هم به صورت صریح به ضرورت تحول با عنوان «بازسازی انقلابی کشور» اشاره کردند که نشان دهنده ایجاد تحول برای برون رفت از مشکلات ریز و درشت کشور و نیازهای گفتمان پیشرفت در شرایط کنونی جامعه است. بنابراین در این مرحله باید گفت که نه تنها نیاز به تحول یک ضرورت برای حرکت به سوی آینده با توجه به تحولات درون کشور و عرصه بین الملل برای ادامه حرکت نظام اسلامی است، بلکه یک حرکت عقلایی در مسیر برنامه‌ریزی‌های آینده ساز نیز می باشد. چرا که اعتقاد داریم در پرتو شناخت دقیق آینده و با ترسیم اینده مطلوب و سناریوهای محتمل، نباید در مقابل آن منفعل بود بلکه باید برای ساخت آینده مطلوب برنامه ریزی کرد.
نگاهی به شرایط حال حاضر جامعه و بررسی افکار عمومی و صراحت بیان رهبر معظم انقلاب و دکترین اهل فکر در کشور، به نظر می رسد که نیاز به تحول خواهی به یک خواست عمومی و گفتمان جمعی در جامعه تبدیل شده است، لذا می توان گفت که در چنین شرایطی هم مسئولان و هم جامعه آماده پذیرش و حرکت در مسیر تغییرات و تحولات آینده هستند و این اتفاقی است که باید به عنوان یک فرصت به آن نگاه کرد و با قوت به تحولات شتابان در عرصه های مختلف سیاست، فرهنگ، جامعه، اقتصاد، علم و فناوری، دفاع و امنیت و تعلیم و تربیت می‌توان جامعه ما را در حرکت شتابان به سوی آینده یاری رساند.
اما نکته مهم در تحول و تحول خواهی توجه به نکاتی است که به نظر می‌رسد با توجه به فضای ذهنی و رفتاری جامعه، ضعف هم صدایی نخبگان و گروه های فکری، به عنوان یک ضرورت اولیه خود نمایی می کند. البته نباید به الزامت دیگر کم توجه بود که به بعضی از آن در پی اشاره می شود.
1. برای ارائه برنامه‌های تحول محور و پرداختن به مواردی که نیازمند تحول هستند، لازم است نخبگان و جریان های تاثیرگذار از هرگونه اعمال سلایق حزبی و جناحی پرهیز کنند و صرفا تنها معیار و ملاک اندیشه‌های خود را منافع ملی، منافع جمعی و حل مشکلات جامعه در نظر بگیرند.
2. ایجاد بستر لازم برای مشارکت نخبگان و جریان های اثر بخش برای ارایه ایده ها و ابتکارات خود و کمک به شکل گیری گفتگوی ملی در این زمینه.
3. نکته دیگر تمرکز مسئولین، نخبگان، گروه های مرجع و اهل رسانه روی آماده کردن بسترهای تحولی و تغییرات است. در این راه باید به صورت روشن و برنامه ریزی شده، مسیر های تحول تنظیم و تبیین گردد و از کلی گویی و برخورد شعاری اجتناب شود.
4. هر چقدر روی گفتمان سازی و تبلیغ آن کار شود خوب است، اما نباید غفلت کرد که این تحول نیازمند نقشه راه راهبردی در عرصه‌های مختلف است که گروه ها و دستگاه های مختلف برای آماده کردن آن باید بکوشند.
5. تحول لازم است با نگاه به ساخت آینده در مسیر اهداف خاص و مشخص مطالعه شده، برنامه ریزی و اجرا شود. برای این منظور باید، نیازهای جامعه با نگاه به آینده مطلوب مورد بررسی و رصد قرار گرفته و دلایل ایجاد تحول در آنها تبیین گردد و هر عرصه ای که نیازمند تحول تشخیص داده شد، باید الزامات آن بر اساس یک برنامه ریزی دقیق مشخص و چشم انداز و انتظارات تحققی آن با دقت هر چه تمام مشخص گردد تا مجریان و برنامه ریزان بتوانند برنامه های عملیاتی را آماده نمایند و صاحبان رسانه و گروه‌های مرجع را نیز از لحاظ فکری با آن همراه سازند.
6. نوآوری و ابتکار لازمه هر گونه تغییر تعالی بخش و حرکت تحولی است. به خصوص که رهبر معظم انقلاب بر ابتکارات و راه های میانبر برای تحقق سریع اهداف تاکید دارند. اما نکته حائز اهمیت این است که غالباً مدیران به خاطر عادت به رویه های مرسوم، از پذیرش تغییرات و تحولات گریزان هستند که باید مراقب مقاومت های پنهان برای تغییرات و ایجاد تحول بود.
7. یکی از عرصه های مهمی که باید نگاه تحولی به آن داشت، حوزه مدیریت و کارآمدی آن در عرصه های مختلف است. به نظر می رسد که برای موفقیت باید ضمن بهره گیری از تجربه نظام، از اندیشه های نو آورانه، نیروهای مجرب، ماهر و پیشکسوتان در کنار نسل جوان و با اراده، پرانرژی و با انگیزه بهره گیری کرد، تا از همه استعدادها و ظرفیت‌ها استفاده شود.
8. باید گفت که متاسفانه یکی از آسیب های موجود در جامعه کنونی ما این است که به جای اتکا به نگاه های عمیق کارشناسی در اقدامات تحولی، برنامه ها به سلیقه بعضی مسئولین و افراد گره می خورد و حرف ها و مطالبات رهبری را نیز تفسیر به رای می کنند. به نظر می رسد برای پرهیز از این شرایط و جلوگیری از بروز افکار غیرکارشناسی در مسیر تحول گرایی در جامعه، برای هر کدام از حوزه های تحولی، مانیفستی توسط نخبگان تهیه و مورد اتفاق قرار گیرد تا مثل بسیاری از مسائل مهم کشور، هرکس از ظن خود طرفدار تحول‌خواهی نگردد و برنامه‌های جریانی و جناحی خود را به نام حرکت در مسیر تحول تلقی نماید.
بی تردید نکات زیاد دیگری نیز هست که باید در مسیر تحول خواهی به آن توجه گردد که ما فعلا به بعضی از آن پرداختیم و تلاش خواهیم کرد به صورت تخصصی بعضی از عرصه های تحول را نیز در آینده به آن بپردازیم به امید اینکه پرچم تحول خواهی در کشور در مسیر ساخت آینده مطلوب همواره در احزاز باشد.