آبیاری نوین آغازی برای عبور از کشاورزی سنتی
بروجرد - ایرنا - آبیاری نوین با راندمان و کارایی بالاتر در مقایسه با روش های سطحی یکی از مهمترین راهکارهای جلوگیری از مصرف بی رویه آب و آغازی برای تبدیل کشاورزی سنتی به صنعتی است که در دولت تدبیر و امید نگاه ویژه ای به آن شده است.
روش های آبیاری تحت فشار با راندمان و کارایی بالاتر در مقایسه با روش های آبیاری سطحی یکی از مهمترین راهکارهای افزایش کارایی مصرف آب است که در هیچ دوره‌ای به اندازه دولت تدبیر و امید در آن سرمایه‌گذاری انجام نشده است زیرا تا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی 38 هزار هکتار از زمین های کشاورزی به سیستم آبیاری تحت فشار مجهز بود که اکنون این رقم به 2 میلیون و 400 هزار هکتار رسیده که یک میلیون و 150 هزار هکتار آن در دولت‌های یازدهم و دوازدهم بوده است.
اجرای آبیاری نوین با کمک‌های بلاعوض دولت و تسهیلات ارزان‌قیمت در استان‌ها روز به روز رونق گرفته به طوری که دولت 85 درصد هزینه اجرای شبکه‌های آبیاری نوین تحت فشار را بصورت تسهیلات بلاعوض به کشاورزان ارائه شده است.
امروز دولت در زمینه پرداخت کمک بلاعوض در ازای اجرای هر هکتار آبیاری تحت فشار 17 میلیون و 500 هزار تومان برای آبیاری موضعی، آبیاری کم فشار هفت میلیون تومان، آبیاری بارانی 12.5 میلیون تومان کمک بلاعوض پرداخت می‌کند که این رویه فرصتی را برای توسعه کشاورزی و تشویق کشاورزان برای ادغام و یکپارچه سازی اراضی کشاورزی فراهم کرده‌است.
مطالعات نشان داده که آبیاری قطره ای زیرسطحی با استفاده از آب کمتر و بالا بردن راندمان کاربرد آب در مزرعه، استفاده از پساب و آب های شور و لب شور، افزایش عملکرد محصول، کنترل املاح خاک و افزایش شوری و کاهش انرژی مصرفی و هزینه ها تضمین کننده کشاورزی پایدار در سطح کلان است. آبیاری قطره ای از سال 1950میلادی در دنیا مطرح و از سال 1348 صنعت آبیاری نوین درایران شکل گرفت، اما در 2 دهه اخیر و به دلیل کم آبی و خشکسالی های متوالی روش آبیاری قطره ای به عنوان یکی از راه های مناسب برای کاهش مصرف آب کشاورزی رونق بیشتری گرفته است.
دراین سالها مردم به تدریج یاد گرفتند که به جای رها کردن آب، با مجهز کردن زمین های کشاورزی به آبیاری نوین در وقت و انرژی و همچنین نیروی انسانی صرفه جویی می شود. بخش کشاورزی ایران سهم 8.8 درصدی در تولید ناخالص داخلی، سهم حدود 19 درصدی در اشتغال و سهم 18 تا 20 درصدی در صادرات غیرنفتی کشور دارد؛ این شاخص ها در سالهای اخیر که موضوع کم آبی در اغلب استان‌ها از جمله لرستان به دلیل نبود سد شدت گرفته بود، توانست مشکلات بزرگی ایجاد نماید و زندگی قابل توجهی از دهک های پایین را، تحت شعاع قرار دهند.
در شهرستان 400هزار نفری بروجرد با وجود 69 هزار هکتار اراضی کشاورزی توسعه و جهش بخش کشاورزی در استفاده از روش های نوین آبیاری در دولت تدبیر و امید از رشد قابل توجهی برخوردار بوده است.
به گونه ای که به گواه آمار امروز نیمی از طرح های تجهیز اراضی کشاورزی به الگوهای جدید آبیاری در دولت تدبیر و امید به ویژه در سالهای اخیر انجام شده که در چهل سال گذشته بی سابقه بوده است.
شهرستان بروجرد با وجود 11سراب پرآب، رودخانه های خروشان مانند گلرود بخش عمده ای از زمین های کشاورزی آن به صورت دیم آبیاری می شود و کشت و نابود شدن سرمایه و نبودن درآمد بر اثر خشکسالی تجربه تلخ هر ساله بهره برداران است.
موقعیت جغرافیایی مناسب بروجرد به دلیل منابع آبی فراوان با نبود سد مخزنی بزرگ موجب شده تا مردم از این ثروت خدادادی استفاده صحیح را نبرند.
با تلاش دولت تدبیر و امید گامهایی برای تامین اعتبار 2سد شهید بروجردی و ابسرده برداشته شده و با پرداخت تسهیلات بلاعوض برای آبیاری نوین جهشی در راستای بخش کشاورزی ایجاد شده است.
بهره بردارانی که تا همین چند سال پیش چشم به آسمان داشتند تا مگر بارانی ببارد، محصولی تولید و درآمد اندکی کسب کنند حالا با خیالی آسوده سالی 2 بار کشت و برداشت می کنند.
کارشناسان حوزه کشاورزی می گویند: میزان بهره وری آبیاری بارانی تا 70 درصد و آبیاری قطره‌ای تا 95 درصد است ولی در سامانه آبیاری کم فشار تا 75 درصد در مصرف آب کشاورزی صرفه جویی می‌شود و این شاید مهمترین دلیلی بود که باعث شد مسئولان برای تامین آب کشاورزی همت کنند.
یک کارشناس ارشد امور کشاورزی گفت: ابتدا غالب کشاورزانی که از روش آبیاری غرقابی استفاده می کردند در مقابل اجرای طرح آبیاری نوین مقاومت می کردند و معتقد بودند درختان سیرآب نمی شوند و یا به ثمر نمی رسند اما رفته رفته که کاهش منابع زیر زمین و کم بارشی شدت گرفت به این حقیقت پی بردند که تنها راه از برون رفت از این مشکل، استفاده از آبیاری نوین است که می تواند راندمان تولید را بالا ببرد. خدیجه معظمی گودرزی افزود: مقایسه آمار سازمان جهانی آب در سال 2 هزار و آمارهای سال 2018میلادی از سوی وزارت جهاد کشاورزی نشان می دهد که در 18سال گذشته حدود یک میلیون و 447 هزار هکتار از زمین های کشاورزی ایران به آبیاری نوین مجهز شده یعنی هر سال بطور متوسط در بیش از 80 هزار هکتار طرح اجرا شده است. وی افزود: براساس مطالعات انجام شده حدود چهار میلیون و 500 هزار هکتار از زمین های کشاورزی کشور قابلیت تجهیز به آبیاری نوین را دارد که تجهیز هر هکتار آن به طور میانگین نیازمند حدود 150 میلیون ریال اعتبار است. معظمی گودرزی تاکید کرد: کمبود آب یکی از عوامل محدود کننده اصلی توسعه فعالیت های اقتصادی (با محوریت کشاورزی) در دهه های آینده به شمارمی رود و با توجه به کمبود نزولات آسمانی درایران و توزیع نامناسب زمانی و مکانی بارش ها، تغییر اقلیم و استمرار خشکسالی در20سال گذشته، ضرورت تبدیل روش های آبیاری سنتی به نوین بیش ازپیش ضروریست.
مدیر جهاد کشاورزی بروجرد گفت: در 40سال اخیرتنها حدود سه هزار هکتار از اراضی کشاورزی بروجرد به سیستم آبیاری نوین تجهیز شده که در سال 99 حدود 2هزار هکتار از اراضی کشاورزی طرح آبیاری نوین در حال اجرا است.
عزت اله نباتی افزود: در هفت سال گذشته روش‌های نوین آبیاری از جمله آبیاری کم‌فشار، قطره‌ای، زیرسطحی و تیپ در مناطق مختلف کشور با توجه به آب موجود و شرایط اقلیمی هر منطقه اجرایی شده است به گونه ای که بر اساس آمار وزارت جهادکشاورزی راندمان آب را از 35 به 90 درصد قابل ارتقا است که بارقه امید را در دل کشاورزان بخصوص در مناطق خشک و کویری روشن کرده‌است. مدیر جهاد کشاورزی بروجرد گفت: در 2 دهه گذشته تاکنون مجهز شدن سه هزارو 500 هکتار از باغ ها و مزارع بروجرد به روش های آبیاری نوین باعث صرفه جویی در مصرف آب چاه ها و درنتیجه جلوگیری از بیکاری و مهاجرت بهره برداران شده که با رسیدن این رقم در سال 99به بیش از پنج هزار هکتار گام بزرگی برداشته شده است.
نباتی افزود: 85 درصد از هزینه اجرای آبیاری نوین توسط دولت و به صورت بلاعوض و 15درصد باقی مانده نیز توسط بهره بردار (با دریافت تسهیلات ارزان قیمت) تامین و پرداخت می شود. وی وسعت زمین های کشاورزی بروجرد را 69هزار هکتار اعلام کرد و افزود: در 40سال گذشته گام هالی جدی در این راستا برداشته نشده است.
وی با تاکید بر کار جهادی در جهاد کشاورزی اظهار داشت: در سایه دولت تدبیر و امید تجهیز 2هزار هکتار از اراضی به سیستم آبیاری نوین در یک سال به اندازه 40 سال کار انجام شده است.
وی گفت: به منظور مقابله با خشکسالی و حمایت از بهره برداران، در صورت تامین اعتبار این آمادگی وجود دارد که طرح های بیشتری تهیه و به مورد اجرا گذاشته شود. مدیر جهاد کشاورزی بروجرد گفت:: به ازای مجهز شدن هر یک هکتار از زمین های کشاورزی به آبیاری نوین، 11هزارمتر مکعب در مصرف آب (نسبت به روش سنتی) صرفه جویی می شود.
نباتی افزود: متقاضیان دریافت اعتبارات برای اجرای طرح های آبیاری تحت فشاردرباغات و اراضی کشاورزی می توانند با مراجعه به جهاد کشاورزی این شهرستان و تشکیل پرونده درکمترین زمان از این خدمات بهره مند شوند. وی افزود: تا کنون در مجموع سه هزار و 500 هکتار از 35 هزار هکتار اراضی آبی کشاورزی بروجرد تحت پوشش سیستم آبیاری قطره ای و بارانی قرار گرفته است.
وی با اشاره به اینکه یک هزار هکتار از این اراضی تحت پوشش آبیاری قطره ای است، اظهار داشت: همچنین 2هزار و 500 هزار هکتارنیز توسط سیستم آبیاری بارانی هستند. وی افزود: کشاورزان با استقابل از ایجاد سیستم آبیاری نوین می توانند در مدیریت مصرف آب و کاهش هدر رفت منابع آبی شهرستان مشارکت نمایند. مدیر جهاد کشاورزی بروجرد مجموع اراضی کشاورزی تحت پوشش این شهرستان را 69 هزار هکتار اعلام کرد و ادامه داد: از این میزان حدود 34 هزار هکتار دیم و مابقی آبی است و روان آب خروجی دارند.
مدیرجهاد کشاورزی بروجرد بیان کرد: در زمینه کشت محصولات آب دوست اگر کشاورزان از سیستم آبیاری‌های نوین استفاده کنند می‌توانند تا 20 درصد کشت محصولات آب دوست انجام دهند.
نباتی یادآور شد: باید حق آبه هر منطقه متناسب با الگوی کشت آن تعریف شود تا با مدیریت درست بتوان سطح تولید را سازماندهی کنیم. و اکنون چهار ایستگاه پمپاژ آب در روستاهابا 700هکتار اراضی اجرایی شده است.
وی گفت: تجهیز اراضی به سیستم ابیاری نوین موجب افزایش 50درصدی میزان تولیدات جهاد کشاورزی و افزایش راندمان آبیار ی از 35درصد در نوع] آبیاری سنتی به 70درصد در ابیاری نوین رسیده و مصرف نهاده و انرژی کاهش می یابد.
هم اکنون سالانه بیش از 10 هزار میلیارد ریال محصولات کشاورزی در شهرستان بروجرد تولید می شود. شهرستان بروجرد تامین کننده 35 درصد از تولیدات باغی استان لرستان است.
*س_برچسب‌ها_س* *س_پرونده خبری_س*