آمارهایی از وضعیت سلامت اجتماعی درجامعه کار و تولید

سیدحسن موسوی چلک در گفت‌وگو با ایسنا، ضمن تبریک فرا رسیدن روز جهانی کارگر به کارگران و خانواده‌های آنان و دست‌اندرکاران جامعه کار و تولید، بر اهمیت توجه به سلامت اجتماعی و روانی در جامعه کار و تولید تاکید کرد و یادآور شد: با پیچیده‌تر شدن ساختار و عملکرد جوامع کار و تولید، باید عزم مدیران جهت سازمان‌دهی محیط کار و ایجاد محیطی مطلوب که منجر به فعال شدن بیشتر نیروی انسانی و درنهایت دستیابی به بهره‌وری بیشتر می‌شود، افزوده شود و به کارگران فقط به عنوان نیروی کار برای کسب سود بیشتر نگاه نشود، چراکه توسعه دسترسی کارگران به خدمات حوزه سلامت اجتماعی و روانی می‌تواند منجر به کاهش هزینه‌ها، پیشرفت چشمگیر امور، خدمات مؤثرتر، ارائه باکیفیت‌تر خدمات و محصولات، کاهش خطاهای شغلی و... شود.

وی معتقد است: اگر بپذیریم حدود یک سوم عمر هر کارگر در محیط کاری سپری می‌شود، فراهم آوردن شرایط مطلوب در محیط کار، میزان غیبت و ترک خدمت کارکنان کاهش می‌یابد و منجر به ماندگاری در سازمان می‌شود.

رییس انجمن مددکاران اجتماعی ایران با اشاره به فاکتورهای محیط کاری مطلوب برای کارگران اظهار کرد: در یک محیط کاری مناسب و عاری از آسیب‌های اجتماعی، لازم است سلامت اجتماعی محیط کاری کارگران همواره ارتقاء یابد، کارگران احساس عدالت کنند و در تصمیم‌گیری‌ها شرکت داده شوند تا از امنیت شغلی لازم و کافی برخوردار شوند.

به گفته موسوی چلک، استفاده مطلوب از منابع انسانی، متکی به اقداماتی است که برای حفظ و صیانت جسم و روان کارگران به عمل می‌آید؛ این اقدامات که شامل امکانات رفاهی، طرح‌های تشویقی، تناسب شغلی، امنیت شغلی، طراحی شغلی (غنی‌سازی و توسعه شغل)، اهمیت به نقش و جایگاه فرد در سازمان، فراهم کردن زمینه رشد و پیشرفت کارکنان، آموزش آنان و مواردی از این قبیل است، مجموعا تحت عنوان کیفیت محیط کار در نظر گرفته می‌شود.

وی ادامه داد: برخی اندیشمندان معتقدند کیفیت محیط کاری یعنی رضایت یک کارمند از برآورده شدن نیازهایش از طریق منابع، فعالیت‌ها و نتایجی که از درگیری و مشارکت در محیط کار به دست می‌آید. کیفیت محیط کاری شخص، معمولا تحت تأثیر تجربه کاری و انتظارات شغلی آینده‌اش قرار می‌گیرد.

مهم‌ترین شاخص‌های کیفیت محیط کار و معیارهای سلامت اجتماعی آن

موسوی چلک امنیت شغلی، تأثیر و کنترل روی محیط، احساس شادابی و لذت از رفاه، ایمنی محیط کار و محیط بهداشتی، باهم بودن و در کنار هم بودن، وجود اعتماد متقابل بین کارکنان و مدیران، نبود تبعیض یا احساس تبعیض و ایجاد حس غرور و افتخار میان اعضاء را از مهم‌ترین شاخص‌های کیفیت محیط کار عنوان کرد و گفت که برخی از اندیشمندان مرتبط این حوزه روی این موارد تاکید دارند.

همچنین بنابر اظهارات رییس انجمن مددکاران اجتماعی ایران، طبق مطالعات انجام شده سلامت اجتماعی محیط کار با نشانگرهایی چون به رسمیت شناخته شدن حقوق انسانی پرسنل، اهداف مشترک سازمانی، مزایای شغلی، امنیت شغلی، رضایت شغلی و خلاقیت ماهیت مستقل پیدا می‌کند.

موسوی چلک با بیان اینکه رفتارهای اجتماعی سالم، محیط عاری از خشونت و استرس نیز به عنوان نشانگرهای عمومی سلامت اجتماعی میان محیط کار و لایه‌های اجتماعی از جمله محیط خانواده، محله و جامعه مشترک است، گفت: به علاوه عواملی چون حمایت و نظارت سرپرستان، تناسب وظایف شغلی با حقوق و مزایا، رعایت متقابل حقوق انسانی شاغلین و سرپرستان، روابط سازمانی مثبت، تعادل میان کار و خانواده به عنوان مهم‌ترین عوامل محافظت‌کننده از فرد و آلودگی‌های زیست محیطی، مسئولیت شغلی زیاد، احساس بی‌عدالتی و تبعیض و نگرش ابزاری به کارکنان به عنوان عوامل خطر سلامت اجتماعی محیط کار محسوب می‌شوند.

حدود 40 درصد کارگران محیط کاری خود را خطرناک می دانند 

متوسط رو به پایین؛ نمره کارگران به کیفیت زندگی کاری 

وی در ادامه با اشاره به مروری بر پژوهش‌های انجام شده طی سال‌های گذشته تحت نظارت معاونت فرهنگی و اجتماعی وزارت کار و رفاه اجتماعی در خصوص وضعیت نشانگرهای سلامت اجتماعی در جامعه کار و تولید گفت: این پژوهش‌ها نشان می‌دهد، میانگین کشوری سرمایه اجتماعی در جامعه کار و تولید 74.2 درصد (دامنه 1 تا 5) و شیوع اختلالات روانی حدود 24 درصد است. از نظر شیوع خشونت، کارگران در 38 درصد موارد محیط کار خود را خشن، در 39.4 درصد محیط را خطرناک و 39.7 درصد کارگران از احتمال خطر و آسیب دیدن در کارگاه خود نگران بوده‌اند.

به گفته موسوی چلک، نتایج مطالعه ملی دیگری نیز نشان داد که میانگین نمره کیفیت زندگی کاری کارکنان مراکز صنعتی و تولیدی کشور در دامنه متوسط پائین قرار دارد.

انتهای پیام