آموزش حلقه مفقوده چالش " سوانح سوختگی" در ایران

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، سوختگی‌ها یکی از آسیب‌های خطرناک و شایع در جوامع مدرن است که می‌تواند پیامدهای ناگواری را برای افراد، خانواده‌ها و جامعه به همراه داشته باشد.

این نوع آسیب‌ها می‌توانند به دلیل تصادفات، حوادث شغلی، آتش‌سوزی‌ها و دیگر سوانح ناگهانی رخ دهند و به تدریج به یکی از معضلات سلامت عمومی تبدیل شوند. بر اساس گزارش‌های رسمی و آمار ارائه شده از سوی نهادهای مرتبط، ایران یکی از کشورهایی است که با چالش‌های فراوان در زمینه سوختگی روبه‌رو است، امری که نیاز به توجه و اقدام فوری در این حوزه را بیش از پیش نمایان می‌سازد.

آمار سوختگی در ایران

بر اساس آماری که مرکز سلامت و ایمنی تغذیه وزارت بهداشت منتشر کرده، سالانه حدود 30 هزار نفر در ایران به دلیل سوختگی به مراکز درمانی مراجعه می‌کنند. از این تعداد، تخمین زده می‌شود که تقریباً 15 درصد به دلیل شدت سوختگی نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارند همچنین، تحقیقاتی که به تازگی انجام شده نشان می‌دهد که حوادث سوختگی به خصوص در کودکان و سالمندان نسبت به سال‌های گذشته افزایش یافته است. بر این اساس، در سال 1401، حدود 35 درصد از موارد سوختگی مربوط به افراد زیر 18 سال بوده است، که این نشان‌دهنده ضرورت توجه ویژه به گروه‌های سنی آسیب‌پذیر است.

عدم توجه به چالش سوختگی در ایران

با وجود این آمار نگران‌کننده، متأسفانه سوختگی یکی از مشکلاتی است که در کشور ما به اندازه کافی به آن توجه نمی‌شود. عدم آگاهی عمومی در زمینه اقدامات پیشگیرانه، عدم آموزش‌های لازم در مدارس و عدم ارائه اطلاعات مفید در رسانه‌ها از جمله عواملی هستند که می‌توانند به بروز این آسیب‌ها دامن بزنند.

در بسیاری از موارد، قربانیان سوختگی به دلیل عدم اطلاعات کافی درباره روش‌های صحیح مقابله با آتش و سوانح ناگوار، در زمان وقوع حادثه، واکنش‌های مناسبی را از خود بروز نمی‌دهند.

بر اساس گزارش‌های مراکز بهداشتی و سوانح سوختگی، شایع‌ترین دلایل سوختگی در ایران شامل آتش‌سوزی‌های ناشی از وسایل گرم‌کننده، پخت و پز در آشپرخانه‌های خانگی و صنعتی، سوزاندن مواد شیمیایی در محیط‌های شغلی و تصادفات است.

یکی از عواملی که می‌تواند به گسترش این مشکل دامن بزند، عدم آگاهی عمومی در زمینه اقدامات پیشگیرانه است. بسیاری از افراد به ویژه کودکان و نوجوانان، با خطرات ناشی از آتش و سوختگی آشنا نیستند و در نتیجه به سادگی ممکن است در موقعیت‌های خطرناک قرار بگیرند.

در این راستا، عدم آموزش‌های لازم در مدارس در مورد ایمنی و برنامه‌های آمادگی برای مواجهه با آتش، یکی دیگر از عواملی است که می‌تواند به افزایش حوادث سوختگی منجر شود. اگر آموزش‌های لازم به نسل جوان ارائه نشود، نه تنها آن‌ها در معرض خطر قرار می‌گیرند بلکه احتمال دارد که در آینده نیز به عنوان والدین، نتوانند به درستی فرزندان خود را در این زمینه آگاه سازند. این واقعیت‌ها نشان‌دهنده ضرورت گسترش آموزش‌های پیشگیرانه در جامعه است. با سرمایه‌گذاری در برنامه‌های آموزشی، می‌توان به طور موثری از بروز حوادث سوختگی به درستی جلوگیری کرد و زمینه‌های کاهش آمار سوختگی در کشور را فراهم کرد.

ضرورت آموزش‌های لازم برای کاهش آمار سوختگی

افزایش آگاهی در زمینه سوختگی و آموزش روش‌های پیشگیری از آن می‌تواند نقش عمده‌ای در کاهش آمار سوختگی‌ها در جامعه ایفا کند. برای مقابله با این مشکلات، سرمایه‌گذاری در برنامه‌های آموزشی و اطلاع‌رسانی به جامعه بسیار مهم است.

می‌توان با برگزاری کارگاه‌های آموزشی، سمینارها و کمپین‌های آگاهی‌بخشی، اطلاعات لازم در مورد روش‌های صحیح مقابله با آتش و دیگر خطرات مرتبط با سوختگی را به افراد و خانواده‌ها ارائه داد. این اقدامات می‌توانند به طور موثری از بروز حوادث سوختگی جلوگیری کنند و زمینه‌های کاهش آمارهای نگران‌کننده در این حوزه را فراهم سازند. لازم به یادآوری است که همکاری بین نهادهای دولتی، سازمان‌های غیر دولتی، معلمان و خانواده‌ها می‌تواند به شکل‌دهی فرهنگ پیشگیری موثر در برابر سوختگی کمک کند. با ایجاد یک زنجیره حمایت و اطلاعات، امکان کاهش حوادث سوختگی و محافظت از زندگی افراد بیشتر می‌شود.

در این راستا، مواردی که باید مورد توجه قرار گیرند شامل: آموزش روش‌های ایمنی در خانه، برگزاری کارگاه‌های ایمنی برای کودکان، آموزش در محیط‌های کاری و توسعه فضاهای ایمن شهری و صنعتی است که باید با همکاری و همراهی نهاد‌های مرتبط مانند: سازمان آتش‌نشانی، شهرداری‌ها، مراکز درمانی و موسسه‌های مردم‌نهاد انجام پذیرد و دنبال شود.

نقش موسسه‌های مردم‌نهاد در آگاهی‌بخشی

در این میان، موسسات مردم‌نهاد و سازمان‌های غیردولتی با هدف ارتقا آگاهی عمومی و پیشگیری از سوختگی نقش مهمی در جامعه ایفا می‌کنند. این موسسات با استفاده از تجربیات متخصصان و پژوهشگران در حوزه سلامت، اقدام به برگزاری کارگاه‌ها، سمینارها و برنامه‌های آموزشی مختلف می‌کنند. هدف آن‌ها نه تنها افزایش دانش عمومی درباره پیشگیری از سوختگی، بلکه ایجاد فرهنگ ایمنی در جامعه است.

موسسه مردم‌نهاد زنو به عنوان یکی از پیشگام این عرصه، اقدامات قابل توجهی را در راستای ارتقای آگاهی عمومی و بهبود زندگی رهیدگان سوختگی انجام داده است. این موسسه با همکاری متخصصان، روانشناسان و پژوهشگران حوزه سلامت، اقدام به برگزاری دوره‌های رایگان مشاوره روانشناختی، کارگاه‌های آموزشی و دوره‌های مهارت‌آموزی کرده است. این برنامه‌ها با رویکرد بازشناسی و شناخت توانمندی‌های درون فردی طراحی و اجرا می‌شود تا زمینه‌های بهبود کیفیت زندگی رهیدگان سوختگی در جامعه را فراهم کند.

به‌طور کلی، آمار سوختگی در ایران حقیقتی تلخ و نگران‌کننده است که نیازمند توجه جدی و اقدامات فوری از سوی نهادها و ارگان‌های مربوطه است. بی‌توجهی به این مسأله نه تنها به افزایش موارد سوختگی منجر می‌شود بلکه می‌تواند تأثیرات اقتصادی و اجتماعی گسترده‌ای نیز در پی داشته باشد. به همین دلیل، افزایش آگاهی عمومی و آموزش‌های لازم، می‌تواند به طور موثری از بروز این حوادث جلوگیری کند. امیدواریم با همکاری بین نهادهای مختلف و تلاش‌های موسسات مردم‌نهاد، بتوانیم جامعه‌ای ایمن‌تر و توانمندتر در برابر این بحران شکل دهیم.